سیاستگذاری فرهنگی را می‌توان از رسالت‌های خطیر حاکمیتی دانست که امروز به عنوان یک حوزه دانشی نیز مطرح شده و در مجامع علمی و پژوهشی مورد توجه قرار گرفته است. با این وجود باید گفت این حوزه علمی ومدیریتی، به نسبت حوزه دانشی مدیریت راهبردی و حتی حوزه سیاستگذاری عمومی، جوان‌تر و به همان نسبت نیز نحیف‌تر است. یکی از اقدامات برای ترمیم این خلاء حیاتی در جمهوری اسلامی ایران، بررسی تجارب سایر کشورها به ...

در مجامع علمی، ادوارد سعید را با کتاب شرق شناسی وی می شناسند. سه اصل کلی در شکل گیری اندیشه و طبعا آثار وی دخیل بوده اند؛ اول، بیان دقیق جایگاه و رسالت فرهنگی روشنفکر؛ دوم، بررسی گفتمان غربیان درباره شرق بطور اعم و اسلام بطور اخص؛ و سوم، برجسته کردن مبارزات مردم فلسطین. این نوشتار با بررسی سه اصل فوق به صورت مجزا و مفصل و نحوه نگرش ادوارد سعید در چارچوب این اصول، نشان می دهد که اگرچه، در گف...

ادبیّات تطبیقی برخلاف تصوّر برخی از مخاطبان عام - و حتّی برخی از پژوهشگران این حوزه - فقط به بیان جنبه­های تأثیر و تأثّر و مقایسه­های نقدی محتوایی و ساختاری و... نمی­پردازد، بلکه ماهیّت و ذات این دانش پویا «بینافرهنگی» است؛ در حقیقت، رابطۀ ادبیّات تطبیقی و فرهنگ، رابطه­ای «دیالکتیک» و دوسویه است که این رابطه، بیشتر در چارچوب «پژوهش­های میان رشته ای» و «مطالعات فرهنگی» تجلّی می­یابد. افزون بر این، ادبیّ...

نابودسازی فرهنگی (ژنوسید فرهنگی) از ابعاد نسل‌زدایی است، این در حالی است که نسل‌زدایی فرهنگی در چارچوب معاهدات بین‌المللی از جمله کنوانسیون منع و مجازات نسل‌زدایی، قرار نگرفته و جرم‌انگاری نشده است. بررسی آرا و رویۀ دادگاه‌های بین‌المللی کیفری از جمله پروندۀ آکایسو، کرستیچ و المهدی این امر را مشخص می‌کند که نسل‌زدایی مقید به بعد جسمانی نیست و لزوم جرم‌انگاری نسل‌زدایی فرهنگی به‌منظور حمایت از ح...

تاریخ فرهنگ در ایران در چارچوب دانش تاریخ و جامعه شناسی مورد مطالعه و تحقیقات مختلف واقع شده است اما رویکرد فرهنگی به مقوله‌ها و موضوعات تاریخی از پیشینه چندانی برخوردار نیست. تغییر در شیوه‌های مطالعات تاریخی با سایر علوم به ویژه علوم اجتماعی، زمینه‌ای را فراهم کرد تا «تاریخ‌نگاری»، از شیوه‌های سنتی‌اش فاصله گرفته و جای خود را به «پژوهش‌های تاریخی» بدهد. نوشتار حاضر با روش توصیفی– تحلیلی بر آن ...

«غرب» و « تجدد» در جامعه ایران مبدل به سازه فرهنگی پراهمیتی شده است که در شکل گیریِ بخش مهمی از دگرگونی های اجتماعی، تأثیر گذاشته است. نخستین صورت این سازه فرهنگی تقریباً در دوره قاجاری برساخته شده است . بر اساس چارچوب مفهومی جامعه شناسی فرهنگی الگزاندر و برمبنای سفرنامه های ایرانی های اروپا(ئی) دیده، می توان فرآیند آغازینِ برساخته شدن این سازه فرهنگی را نشان داد. غرب و تجدد در دوره قاجاری ، نمادی...

تحقیق حاضر به تحلیل گفتمان انتقادی کتاب «فایل انگلیسی آمریکایی» می‌پردازد. هدف این تحقیق بررسی عوامل گفتمانی، جهت‌گیری‌های ایدئولوژیکی و فرهنگی و چگونگی ارائه آنها درکتاب مذکور است. به این منظور دو متن و چند تصویر از کتاب نامبرده انتخاب شده است. ساختارهای گفتمان‌مدار این دو متن بر اساس چارچوب ون دایک (1998) بررسی شده است. این چارچوب مؤلفه‌های گفتمانی، اجتماعی و‌ شناختی را بررسی می‌کند. در تحلیل...

مقاله حاضر در جستجوی آن است که با سنجش تجربی مفاهیم سرمایه های در دسترس (سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی) و هویت شغلی، رابطه این مفاهیم و مؤلفه های آنها را با هویت شغلی جوانان مورد بررسی قرار دهد. در این تحقیق از تئوری مارشیا برای فراهم آوردن چارچوب نظری برای سنجش مفهوم هویت شغلی استفاده شد. برای سنجش مفهوم سرمایه اجتماعی تلفیقی از دیدگاه های بوردیو، لین، کلمن، پاتنام و فوکویاما ...

جامعه­شناسان براین باورند که هویّت امری اجتماعی-تاریخی است و در طول زمان­ نیروهای متفاوتی در ساخت آن نقش دارند. در جوامع سنّتی مذهب، خانواده و قومیّت از مهم­ترین عوامل مؤثر بر هویّت افراد محسوب می­شدند، امّا در جوامع مُدرن عواملی مانند سرمایه فرهنگی که دستآورد خود افراد جامعه است، هویّت آن­ها را بر می­سازد. بنابراین امروزه سرمایه فرهنگی تأثیر زیادی بر شکل­گیری هویّت­های جمعی دارد. پژوهش حاضرتلاشی است د...

نوشتار حاضر به طرح این مساله می پردازد که با کاربست رویکرد تاریخ فرهنگی چه حوزه های موضوعی و معرفتی در بررسی منابع سفرنامه نویسی دوره قاجاریه، امکانِ طرح می یابد؟ آثار این خوانش بر خلق معانی جدید در پژوهش تاریخی چیست؟ در ارزیابی نقّادانه ی متون سفرنامه خارجی مشخص است که علی رغم برخی خلاء ها، دربردارنده ی رویکرد مردم شناختی، انسان شناسی فرهنگی به جامعه، فرهنگ و تاریخ ایران از یک سو، و طرح این مسائ...