هدف این نوشتار، معرّفى طبرسى (468 - 548 هق.( و آثار قرآنى اوست. نویسنده پس از گزارش فشرده از بیوگرافى طبرسى و وجه نامگذارى وى به طبرسى و اختلاف آوانگارى آن، نخست از تألیفات وى سخن گفته سه تفسیر مجمع‌البیان، الکافى الشافى و جوامع الجامع را نام مى‌برد سپس استادان و شاگردان طبرسى را معرفى کرده از تألیفات وى گزارش مى‌کند و در این راستا از دو تألیف وى یکى در فقه »المؤتلف من المختلف بین أئمة السلف« و ...

 نکات تفسیرى درباره آیات و عبارات سوره حمد است. سوره فاتحه، نخستین سوره‌اى است که به صورت کامل در آغاز بعثت بر پیامبر نازل گردیده است. نویسنده، پس از گزارش اطلاعات تاریخى سوره شرافت و منزلت آن، سوره را به سه بخش تقسیم مى‌کند: تمجید و ثناى الهى، اظهار کمال انقطاع و عرض نیاز. در ادامه به نکته‌هایى درباره بسمله، ریشه‌یابى واژه "اسم"، مفهوم کلمه جلاله، ریشه‌هاى چهارگانه "اللَّه" و "الرحمن الرحیم" پرد...

پس از پیروزى انقلاب، گرایش علوم قرآن و حدیث ـ یکى از پنج گرایش رشته الهیات و معارف اسلامى ـ در دانشگاه ها، مؤسسات آموزشى، پژوهشى و حوزه هاى علمیه، به واسطه نیاز جامعه به علوم و معارف قرآنى و حدیثى، مورد استقبال چشمگیر علاقمندان قرار گرفت. اما متأسفانه، در طول دو دهه گذشته، به واسطه عدم تغییر جدى در برنامه، مواد و متون آموزشى، رفته رفته از همراى با نیازهاى جامعه بازمانده و در حال حاضر، ضعف ها و ...

در میان تفاسیر قرآن، « المیزان» اثر گرانقدر علامة معاصر طباطبایى، ب ى تردید یکى  ، از بهترین تفاسیر ترتیبى قرآن است که هرچند روش تفسیرى آن مبتنى بر تقسیر قرآن به قرآن است، اما استناد به منابع حدیثى فریقین در تفسیر قرآن و بالاخص در تبیین مقام والاى اه لالبیت پیامبر 6، این تفسیر را از صرف فقط تفسیر قرآن به قرآن بودن خارج کرده و از جهت تکیه بر روایات و استفاده از منابع حدیثى، آن را به عنوان میزان ...

بررسى دیدگاه‌هاى گوناگون درباره بطون و ژرفاى قرآن است. نویسنده با تقسیم دیدگاه‌هاى موجود راجع به بطون قرآن به دو بخش مدلول گرا - یعنى دیدگاه‌هایى که ژرفایى را ناشى از خصوصیت معانى کلمات و آیات مى‌داند، و دلالت‌گرا - که ژرفایى را معلول چگونگى دلالت الفاظ مى‌داند - از بخش نخست به چهار نظریه پرداخته و آنها را نقد کرده است، سپس در بخش دوم از شش نظریه سخن گفته است و برخى را نقد و بعضى را تأیید نموده...

رنگ هاى به کار رفته در آیات قرآن کریم به ترتیب: زرد، سفید، سیاه، سبز و قرمز مى باشد. در این میان رنگ زرد علاوه بر اینکه اولین رنگ ذکر شده در قرآن است داراى خواص منحصر به فردى مى باشد که شنیدنى است و جالب اینکه علم رنگ شناسى نیز براین ویژگى ها که در روایات و تفاسیر به چشم مى خورد صحه مى گذارد، هر چند اگر چنین هم نبود جایگاه قرآنى آن اهمیت خود را از دست نمى داد. رنگ هاى سفید و سیاه نیز که در بسیا...

 آیت اللَّه دکتر محمد صادقى تهرانى از شخصیت‏ هاى برجسته شیعى در عرصه فقه، تفسیر و معارف دینى است. قرآن محورى در اندیشه‏ ها و دیدگاه ‏هاى فقهى، کلامى، تفسیرى و... از ویژگى ‏هاى بارز ایشان به شمار مى آید، تفسیر الفرقان وى که درسى مجلد تنظیم یافته در شمار برجسته ‏ترین تفاسیر شیعى قرآن از جهت گستره و ژرفاست. ده‏ ها اثر عالمانه ایشان در زمینه ‏هاى گوناگون علوم اسلامى سهمى به سزا در میان منابع کتابخانه...

 بررسى و نقد دیدگاه‌هاى گوناگون درباره همسان‌سازى تفسیر قرآن و متون بشرى است. نویسنده، پس از اشاره‌اى کوتاه به فهم‌پذیرى متون و کاربرد ابزارها و روشهاى متفاوت در راستاى فهم و تفسیر متون الهى و بشرى، به فهم‌پذیرى قرآن پرداخته و سه دیدگاه را مطرح کرده است. دیدگاه نخست، نظریه کسانى است که فهم‌پذیرى قرآن را باور ندارند. دیدگاه دوم؛ باور کسانى است که فهم‌پذیرى قرآن را پذیرفته، اما ویژه پیامبر و معصو...

 این نوشتار به مطالعه کاستى‌ها و کژیها و نمایاندن برخى لغزشها اختصاص دارد.  اندیشه جامع بودن قرآن، اثبات سازگارى دین با علم، اعتماد بیش از اندازه به فرضیه‌هاى علمى، خودباختگى در برابر فرهنگ غرب، التقاط و سوء استفاده از دین و بى‌توجهى به شرایط و قوانین تفسیر، از زمینه‌هاى مهم لغزشهاى تفسیرى است. مثلاً برداشت نظریه برآمدگى استوا و فرورفتگى قطب از آیه 41 سوره رعد با سیاق، واژگان و جملات این آیه نا...

 معرّفى تفسیرهاى تک نگارى موجود در کتابخانه مرکزى آستان قدس رضوى است. نویسنده پس از ذکر مذهبهاى تفسیرى با اشاره به شیوه تفسیر تک نگارى، تفسیرهاى تک نگارى خطى و چاپى را در سه قسمت تفسیرهاى آیات، تفسیرهاى سوره‌ها و تفسیرهاى جزءها - با تأکید بر سبک نگارش، موضوع بحث، محتوا و جهت‌گیرى کلّى برخى تفسیرها و اطلاعات کتابشناسى هر اثر به ترتیب حروف الفبا معرّفى کرده است. در بخش اوّل، یازده تفسیر چاپى آیات، در...