یکی از پدیده های تأثیرگذار درتاریخ ایران پس از اسلام، ورود گروه های اجتماعی، از خارج از قلمرو این سرزمین در قالب قبیله و چادرنشینی است. این امر، نخست به شکل مهاجرت قبایل عرب مسلمان، که برای جهاد به ایران می آمدند، تحقق یافت؛ اما پس از فتح ایران به دست اعراب مسلمان و سقوط نظام سیاسی ـ اداری ساسانی ، نبود دولت مرکزی در قرون نخستین اسلامی در ایران و فروپاشی مرزهای سیاسی کشور، راه را برای ورود دیگر...

اواخر هزاره چهارم و اوائل هزاره سوم ق.م یکی از مهّم ترین هزاره های تأثیر گذار نه تنها در تاریخ ایران بلکه در تاریخ خاور نزدیک است. در این دوران بشر برای نخستین بار شروع به استفاده از نوعی نگارش ساده عددی کرد. در اواسط و اواخر هزاره چهارم ق.م نخستین بارقه های پیدایش شهرهای نخستین در خاور نزدیک و فلات ایران زده شد که نتیجه آن شکل گیری اولین شهرهای باستان در عصر مفرغ بود. این دوره مهّم در پیش از تار...

مقاله حاضر میان هروی در سیره اهل بیت(ع) را برای ارائه معیار و الگوی مناسب در سبک زندگی اسلامی مورد بررسی قرار داده است. ضرورت این تحقیق در ارائه معیار برای نیفتادن در دام افراط و تفریط و آسی بهای اخلاقی در جامعه اسلامی است. سبک زندگی یکی از اصول سبک زندگی اسلامی « میانه روی » دارای مبانی، اصول و نمودهایی است که می باشد. در این راستا، این مقاله با ارائه تحلیلی بر معنای سبک زندگی و تعیین دامنه مع...

این مقاله به بررسی و نقد کتاب «شکل‌گیری و توسعه آغاز نگارش در ایران؛ از پیش‌ازتاریخ تا آغاز عیلامی» اختصاص دارد. موضوع این کتاب یکی از بنیادین‌ترین بزنگاه‌های همة فرهنگ‌های انسانی و انسانیت است؛ چگونگی شکل‌گیری خط و نگارش در میان فرهنگ‌های انسانی و خاستگاه‌های باستان‌شناختی آن. در این مقاله تلاش می‌شود تا ضمن برشماری نقاط قوت و ضعف این کتاب، اهمیت کنکاش عمیق‌تر در موضوع آن تشریح و نشان داده شود...

در سال 1312 شمسی کاوش‌گرانی از دانشگاه شیکاگو آمریکا موفق شدند بیش از سی هزار لوح گلی مکتوب با حروف عیلامی و ممهور با مُهرهایی به خط میخی پارسی از شمال شرقی تخت جمشید بدست آورند. این اسناد منحصر بفرد که از آیب زمانه به طرزی معجزه‌آسا مصون مانده بود، بیشتر اختصاص به صورت دستمزد کارگران و صنعتگرانی داشت که در ساخت بنای تخت جمشید مشارکت داشته‌اند. این مقاله ضمن ترجمه برخی از این الواح به ذکر کتیبه‌...

ورود پارسی‌ها به انشان و حملات مکرر اقوام میانرودان، به‌ویژه آشور، علیه اقوام و دولت‌های منطقه، منجر به برقراری روابط دوستانه­ای میان پارسی‌ها و عیلامی‌ها در هزاره اول ق. م. و درنتیجه، نفوذ بسیاری از ویژگی­های سیاسی، فرهنگی، نظامی و اداری تمدن عیلام درمیان پارسی‌ها شد.در این مقاله تلاش شده است تا با کمک منابع میانرودانی، عیلامی، الواح تخت‌جمشید و پژوهش­های تاریخی، ضمن بررسی روابط میان پارسی‌ها ...

در کتاب مقدس که مجموع «عهد عتیق» و «عهد جدید» است، نام عیلام، یکی از حکومت­های باستانی ایران، بارها ذکر شده است. در این کتاب، نخستین بار نام عیلام به‌عنوان یکی از نوادگان نوح آمده است. پس از آن بارها به شخصیتی به نام عیلام و یا خاندان عیلام برمی­خوریم. غیر از نام عیلام که به شخصی بدین نام اطلاق شده، نام کدورلعومر نیز در سفر آفرینش، کتاب ژوبیلی­ها و کتاب جاشر ذکر شده است. این شاه عیلامی حاکم نیر...

شواهد تاریخی مبنی بر تعامل فرهنگی تمدن بین النهرین و اقوام ایرانی، اعتبار خاستگاه سومری حماسه گیل گمش را در معرض تردید قرار می دهد. گمانه های باستان شناختی، ادبی- نوشتاری و اساطیری موجود، احتمال انشعاب آن را از یک خاستگاه تاریخی دیگر تقویت می کند. مستنداتی دال بر وجود زیستگاههای تمدنی کهنتر در شرق بین النهرین، سابقه خط و کتابت در نزد اقوام پیش- عیلامی، کتیبه های مکشوفه از تپه یحیی، علاوه بر مشا...

بومی‌سازی یکی از شیوه‌های ترجمه است که نظریه­پردازانی چون ونوتی، برای توصیف روش‌های مشترک در ترجمه، در فرهنگ انگلیسی ـ آمریکایی ابداع کرده­اند. بدین‌صورت که مترجم یک روش روان و شفاف اقتباس می‌کند تا از خارجی‌بودن متن خارجی برای خوانندگان زبان مقصد بکاهد. مقصود از بومی‌سازی در تحقیق حاضر، بررسی فرآیندهای واجی و تا حدی واژشناسی (صرف) اسامی خاص، در زبان عیلامی، اکّدی و یونانی است. البته به سبب آشنا...

در دوره‌ هخامنشیان، ساتراپی عیلام و به‌ویژه  پایتخت آن شوش، از جایگاه ممتازی برخوردار بود و در متون کهن بیش از تخت‌جمشید به شوش به عنوان تختگاه پارسیان اشاره شده است. به‌علاوه، شوش یکی از چهار پایتخت مهم پارسی‌ها بود که به موازات تخت‌جمشید، بناهای مهمی از جمله آپادانا در آنجا ساخته شد. در این مقاله کوشش شده است تا با استناد به کتیبه‌های دوران هخامنشی؛ به‌ویژه کتیبه‌های شوش، الواح بارویِ تخت‌جمش...