مجدالاسلام کرمانی روحانی روشنفکر و روزنامه نگار برجستة عصر مشروطه بود که عمرش را در راه خدمت به وطن سپری کرد. وی با نوشتن مقالات متعدد در روزنامه ها به خصوص جریدة ادب به مبارزه با حکومت استبدادی قاجاریه پرداخت و حتی به تبعید در کلات محکوم شد؛ ولی بعد از پیروزی مشروطه خواهان و برپایی حکومت جدید چهار روزنامة: ندای وطن، الجمال، کشکول و محاکمات را در جهت تمجید از مشروطه و مذمت استبداد منتشر کرد. می...

یکی از پر جاذبه ترین مضامین در ادبیات عصر مشروطه که ذهن و زبان گویندگان آن عصر را به خود مشغول کرده بود، مفهوم آزادی و وطن پرستی است. چیزی که تا پیش از آن شاعران این گونه بدان توجه نکرده بودند و اگر هم از آزادی و وطن پرستی سخن می گفتند هدفی غیر از مفاهیم و اهداف مورد نظر شاعران عهد معاصر مد نظرشان بوده است. در پژوهش حاضر که به تحلیل ماهیت و مفهوم آزادی و وطن پرستی در اشعار عارف قزوینی و ابوالقا...

چکیده نوستالژی یا "¬غم غربت" در اصطلاح روانشناسی، حسرت و دلتنگی انسان¬ها نسبت به گذشته خویش است. فقر، مهاجرت، دوری از وطن و ... در ایجاد این احساس مؤثر است. روانشناسان نوستالژی را یک حالت هیجانی، انگیزشی پیچیده می¬دانند که گاهی غمگینی و تمایل بازگشت به وطن و گاهی درماندگی ناشی از تفکر درباره آن (وطن یا منزل) است. جبران خلیل جبران(1883- 1931م) یکی از شاعران خوش قریحه رمانتیک، و نیما یوشیج( 1274...

همزمان با تحولات سیاسی رخ داده در جغرافیای سیاسی منطقۀ ماوراءالنهر و تبدیل آن به آسیای مرکزی و سپس تشکیل جمهوری‏های پنج‏گانۀ شورایی، مفهوم وطن نیز در ادب معاصر تاجیک تحولات مهمی را از سر گذرانده است. مسألۀ اصلی این پژوهش، بررسی تحول مفهوم وطن در ادب معاصر تاجیک از دورۀ معارف‏پروری (1905-1870 م) تا استقلال و خودآگاهی ملی (1991م) در بستر دوره‏بندی ادب معاصر تاجیک است. مفهوم وطن در این دورۀ 145 سا...

نوستالژی ‌یکی از مباحث مطرح در نقد روان‌شناختی است که در فارسی به حسرت سروده یا دل‌تنگی بازگردانی شده است. حسرت گذشته‌های شیرین و تقابل زمان حال با گذشته، نوستالژی نامیده می‌شود که در دو شاخۀ خاطرۀ فردی و خاطرۀ جمعی نمود یافته است. غم غربت و دوری از وطن، یادکرد مرگ، حسرت دوران کودکی و جوانی، جدایی معشوق جزء خاطرۀ فردی و یاد دوران باشکوه تاریخ، باستانگرایی و آرزومندی آرمان‌شهر از مؤلفه‌های خاطرۀ...

آزادی، وطن و عشق مهم‌ترین مؤلفه‌هایی هستند که شاعران و نویسندگان کلاسیک و معاصر، آنها را در آثار و نوشته‌هایشان به‌تصویر کشیده‌اند. جبران خلیل‌جبران و قیصر امین‌پور مانند هر شاعر دیگری از محیط و اوضاع سیاسی‌ـ اجتماعی زمان خویش تأثیر گرفته‌اند؛ و به‌خوبی توانسته‌اند مضامینی مانند وطن، طبیعت، آزادی، عشق، درد و رنج، سیاست و... را به‌تصویر بکشند. این مقاله کوشش تطبیقی است در بررسی دیدگاه دو شاعر م...

چکیده: پیوند بسیار کهن ملت های عرب و ایران باعث شده که زبان،فرهنگ و ادبیات عربی و فارسی در تعامل گسترده با یکدیگر قرار گیرند؛ و این تعامل در عرصه های مختلف فرهنگی به ویژه فرهنگ و ادبیات مقاومت نمود یافته است. از آنجا که مطالعه تطبیقی ادبیّات به عنوان دیدگاهی ادبی و نقدی، مرزهای زبانی و فرهنگی ملّت ها را درنوردیده و موجب بررسی پیوندها و تأثیر و تأثر زبانها و ادبیّات ملل مختلف گردیده است، سعی شده ا...

ادبیات پایداری که در جنگهای ایران و روس (قرن سیزدهم) در زبان فارسی شکل گرفت، مهمترین عامل خروج شعر و نثر از دربار شاهان به میان مردم به شمار می رود. از اینزمان ادب درباری که با مدح و ستایشگری شاهان و شاهزادگان گره خورده، با حوادث و وقایع ملموس زمانه، آشنا می گردد. حضور علما و مراجع دینی با صدور فتاوی برای تشویق مردم به دفاع از سرزمین و وطن خویش، یکنواختی و سکون ادبیات دوره قاجار را به خیزش و حر...

یکی از ویژگی های شعر دوره مشروطه، بهره برداری شاعران از عناصر اسطوره ای است. شاعران با اشاره به نام و وقایع زندگی شاهان و پهلوانان ایران باستان، کوشیده اند مخاطبان خویش را به تحرک وادارند. هر چند شاعران برجسته عصر مشروطیت کمابیش به این امر توجه داشته اند، اما شیوه برخورد آنها با عناصر اسطوره ای یکسان نیست. در این میان، شاعرانی چون ادیب الممالک و بهار با برداشتی کلاسیک گونه و معتدل در معرفی اساط...