عروض علمی است که شعر صحیح از ناصحیح به وسیله آن شناخته می شود. موضوع علم عروض تفاعیل عروضی می باشد که معیاری است برای شناخت بحور شعری و تشخیص اوزان شعر و عوارضی که بر آنها وارد می شود. واضع علم عروض خلیل بن احمد فراهیدی است که پانزده بحرکشف کرد. پس از او اخفش اوسط یک بحر بر آنها افزود. این شانزده بحر تاکنون برای سنجش اشعار عرب به قؤت خود باقی است. تغییراتی که بر تفعیله های عروضی وارد می شود بر...

ابیات وصفی، قسمتی بزرگ از معلقات سبع را تشکیل می‌دهد. سرایندگان این قصاید، علاوه‏بر غرض‌های شعری خود، منازل یار، پدیده‌های طبیعی، مرکب، صحنه‌های نبرد و عناصری دیگر را توصیف کرده و به‏تصویر کشیده‌اند و به همین منظور و برای ملموس‏کردن تصاویر ادبی‏شان، این ابیات را با موسیقی مناسب، به‌ویژه موسیقی آوایی حروف همراه کرده‌اند. با توجه به اینکه در فرایند توصیف حسی، شاعر برای تأثیر بیشتر هدف خود، نیازمن...

 «مطلع» از متون بلاغی ـ عروضی قرن یازدهم هجری است که رضی‌الدّین محمد‌ بن محمد‌شفیع مستوفی از وزرای ادیب عصر صفویه، آن را به نگارش درآورده ­است. این اثر به اشاره خلیفه سلطان مازندرانی، وزیر دانشمند دربار صفویان، نوشته شده و به او نیز اهدا شده ­است. موضوع کتاب؛ عروض، قافیه، معانی، بیان و بدیع است. و بر پایه آثار بلاغی و عروضی قبل از خود؛ بویژه حدائق‌السحر، معیار‌الاشعار، معیار‌جمالی تألیف شده­است....

ابعاد زیبایی شناسی امثال فارسی بسیار گسترده است و همین جنبه‌های بلاغی و ادبی آن باعث شده است تا محققان، امثال را یکی از گونه­های ادبی به شمار آورند.در این مقاله، به سه بُعد زیبایی شناسانه پرداخته می­شود: 1.وزن وآهنگ ضرب­المثل­های فارسی؛ 2.ابعاد بلاغی در حوزه­ی معانی، بیان و بدیع؛ 3. زبان وبیان طنزآمیز مثل­ها. در حوزه­ی وزن وآهنگ ضرب­المثل­ها، برای مستندکردن مقاله از میان پنج منبع مهم، هزار...

موسیقی شعر، عنصر برجسته ی زبان شعری و عامل اصلی تمایز شعر از زبان روزمره و گفتار عادی می باشد. همچنین رابطه ی عاطفی میان خالق اثر و مخاطب و خواننده می باشد. در واقع شاعر با سرودن شعر مخاطب را در فضای عاطفی قرار می دهد و بدین وسیله حالات مختلف روحی و عاطفی را برمی انگیزاند. مهدی اخوان ثالث از شاعران نوپرداز موفق ادبیات معاصر و سلمان هراتی نیز از شاعران مطرح ادبیات پایداری بوده که هر دو در دو قال...

درطول تاریخ همواره سخنورانی بوده اند که با جادوی کلام خود، دلهای ادب دوستان را ربوده، مقبولیت همگانی پیدا کرده اند. صاحب نظران علوم ادبی پیوسته درپی آن بوده اند که پرده از اسرار فصاحت و بلاغت این سخنوران بردارند. به همین منظور به مطالعه وتحقیق در شاهکارهای ادبی پرداخته، به جمع آوری و تحلیل ویژگیهای خاص این سخنان مبادرت ورزیده اند. علی رغم تألیفات فراوان در زمین? علوم ادبی، رموز زیبایی این آثار ...

رباعی به دلیل ویژگی‎هایی که نسبت به سایر قالب‎های شعری داشته، ‏قرن‎ها مورد توجه ادیبان بوده است. یکی از این ویژگی‎ها دارا بودن وزن‎های متعدد ‏و متنوّع آن است؛ از طرفی دیگر، رباعی به عنوان قالبی که می‎تواند در برگیرنده‎ی ‏موضوعات و مضامین گوناگون باشد، همواره مورد توجّه اکثر شاعران قرار گرفته ‏است. با توجه به این مطلب، در این نوشتار، رباعیات خاقانی از لحاظ تنوّع عروضی ‏و موضوعی مورد بررسی قرار می گ...