‏«حفظ نظام» به طور مطلق و «حفظ نظام اسلامی» به صورت خاص، مفاهیمی هستند که ریشه های آن در منابع ‏روایی و آثار فقهی فقهاء متقدّم و متأخّر وجود دارد. «وجوب حفظ نظام اسلامی» از احکام بسیار مهمّی است که آثار و ‏احکام واجب و حرام زیادی در ابواب عبادات و معاملات بر آن مترتّب است. نظام در این آثار به معنی نظام اجتماعی و ‏نظام معیشتی جامعه است که حفظ آن نیز پیش از آن که یک واجب شرعی باشد، مورد اتّفاق تمام عق...

بحث امامت از بحث های مهم عقیدتی است که در وجوب آن بین شیعه و اهل سنت اختلافی نیست. ولی در حقیقت امامت، نوع وجوب، شیوه¬ی تعیین و صفات امام اختلاف نظر وجود دارد. علامه¬طباطبایی از مفسرین شیعه، نصب امام را به حکم عقل بر خداوند واجب دانسته و تنها راه شناخت امام را منحصر در نص شرعی(کتاب وسنت) می¬داند. و چون امامت از منظر ایشان امری انتصابی از سوی خداست، پس خداوند به هر که بخواهد(خرد¬سال-بزرگ¬سال) اع...

  قاعده لطف یکی از قواعد مهم کلامی است که مکاتب مختلف کلامی در اسلام، آن را در اثبات بعضی از اصول اعتقادی اساسی خود، به کار گرفته‌اند. متکلمان امامیه، اصل امامت و متکلمان معتزلی لزوم وعد و وعید را که از اصول اساسی این مکتب است؛ از طریق قاعده لطف اثبات نموده‌اند، اما متکلمان اشعری و بعضی از معتزله بغداد این قاعده را انکار نموده و به ابطال آن پرداخته‌اند. هدف این مقاله، این است که با توجه به اهمی...

لزوم امامت از سنّت¬های تغییر¬ناپذیر الهی است و این امر، لزوم شناخت او را در پی می آورد؛ چرا که پیروی تام از امام به شناخت کاملی از صفات او نیاز دارد و از مهم¬ترین صفات امام، عصمت اوست. بحث «عصمت» و چگونگی آن به لحاظ اینکه با مسئله «امامت» رابطه ای عمیق و ناگسستنی دارد، بیش¬تر در بستر امام شناسی کلامی شیعه، رشد و توسعه پیدا کرده است؛ در این نوشتار به دنبال بررسی تعریف و بیان حقیقت عصمت امام از نگ...

تحقیق حاضر به ‌بررسی حکم بیتوته در سرزمین مشعر، بعد از نیمه شب پرداخته است. این پژوهش که به روش اسنادی و کتابخانه‌ای و با تحلیل ادله صورت گرفته، نشان می‌دهد که وقوف واجب در مشعر به ‌عنوان یکی از اجزا و مناسک حج، همان وقوف بین‌الطلوعین است و این حکم، بین اصحاب، اجماعی است. اما حکم بیتوتة شبانه در مشعر، قبل از طلوع فجر، مورد اختلاف است؛ برخی از فقهای گذشته و معاصر، سپری کردن شب در مشعر را واجب ند...

برای اثبات وجود خداوند، براهین مختلفی ارائه شده است. یکی از مشهورترین این براهین، برهان وجوب و امکان است که نخستین‌بار توسط ابن‌سینا تقریر شده است. بعد از او، متفکران اسلامی و غربی تقریرهای متفاوتی از این برهان به‌دست داده‌اند. در جهان اسلام، بعضی متفکران، از جمله غزالی، ابن‌رشد و ملاصدرا و در جهان غرب، کسانی مثل سوی هیوم و راسل از این برهان انتقاد کرده‌اند. ملاصدرا به‌طور مستقیم و غیر مستقیم، ...

یکی از قواعد مهم در کلام عدلیه، قاعدۀ لطف است که براساس آن در مسائل متعددی، حکم به وجوب لطف بر خداوند می‌شود. با تعریف لطف، شرایط و اقسام آن به‌منزله مدخل بحث و بازخوانی ادله موافقان، یعنی غالب متکلمان امامیه و معتزله، ناتمام بودن آنها روشن می‌شود. همچنین با ارزیابی ادله مخالفان، مانند بشر بن معتمر و شارح مقاصد، ضمن مناقشه در برخی، شماری دیگر تأیید خواهد شد. عقل حکم می‌کند که خداوند حکیم است و ...

این رساله ترجمه و تحقیق بابهای اول و دوم کتاب مفاتیح الحج از مفاتیح الشرایع فرزانه تاریخ تشیع، ملامحسن فیض کاشانی (ره) بشرح مباحث کلی زیر میباشد: الف) اهمیت و ضرورت حج و وجوب آن ب)باب اول : مفتاح 329 تا 342 شامل : شرایط و وجوب حج، احکام نیابت و انواع حج ج) باب دوم : مفتاح 343 تا 383 شامل : - مواقیت و احکام آن - مستحبات احرام - واجبات احرام - تلبیه و احکام آن - محرمات احرام و کفارات آنها - مکروه...

درباره لزوم یا عدم لزوم رعایت قواعد تجویدی، نظریات متفاوت و گاه متضادی وجود دارد. از سویی برخی دانشوران، رعایت قواعد تجوید را حرام می دانند. از دیگر سو، عده ای آن را همانند نماز، واجب عینی می دانند. برخی از دانشوران نیز بین یادگیری قواعد تجوید و عمل به آن تفکیک قائل شده اند. چنان که در این بین، تفصیل های دیگری نیز به چشم می خورد. در این مقاله ضمن یادآوری مهم ترین نظریات در این باره، از حدود و م...