چکیده انسان در جامعة بدوی زندگی طبیعی و در جامعة مدنی زندگی انسانی دارد. در نهج البلاغه کسی اخلاق و سیاست را، به مثابة بارزترین وجوه زندگی اجتماعی انسان، تحقق می بخشد که افزون بر «خود طبیعی» و انسانی اش زندگی تکاملی و بینش استعلایی داشته باشد. درعین حال، نهج البلاغه بر استفاده از عقل کاربردی تأکید می ورزد: «برای تو، از عقلی که داری، همین قدر کافی است که راه های گمراهی را از رستگاری ات روشن بسا...

مطالعۀ حاضر با هدف بررسی نظریه زبانی کارگفت در نهج البلاغه صورت گرفته است. می خواهیم بدانیم آیا می توان از نظریۀ کارگفت برای فهم بهتر عبارات یک متن دینی کهن مثل نهج البلاغه بهره جست، یا نه. کوشش خواهیم کرد نشان دهیم که در نهج البلاغه چگونه از کارگفتها استفاده شده است. چنان که خواهیم دید، در برخی از خطبه ها ارتباط دلالتی کنش بیانی و غیربیانی همواره قابل انتظار نیست و تنها با استناد به بافت موقعی...

عدالت در اندیشه و سیره امام علی(ع) جایگاهی ویژه دارد به گونه ای که وی پذیرش حکومت را برای تحقّق عدالت عنوان کرده و هدف اصلی حکومت خویش را برپایی عدالت در مفهوم وسیع آن و در عرصه های مختلف مطرح کرده است. پی جویی عدالت و تحقّق آن منوط به دریافتی درست از مفهوم عدالت است که این مفهوم شناسی بتواند به منزله راهبرد و طرح عملیاتی آن عمل کند. بدین معنا که با عدالت چه چیز روی می دهد. تا زمانی که مفهوم عدال...

در این مقاله، حدوث عالم در حکمت صدرا با مطالب نهج البلاغه مقایسه شده است. به این منظور، کتب فلسفی و تفسیری صدرا مطالعه و آرای او درباره‌ی حدوث عالم جمع‌آوری شده است. هم‌جنین مطالب نهج البلاغه در رابطه با حدوث عالم مورد بررسی قرار گرفته است. سپس با مقایسه آرای صدرا در مورد حدوث عالم با مطالب نهج‌البلاغه، این نتیجه به دست آمده که آرای بیان‌شده با مطالب نهج‌البلاغه از جهات زیادی هم‌خوانی دارد: در ...

این پژوهش با روش تحلیل محتوایی و با نظام مقوله بندی قیاسی به تحلیل و بررسی حقیقت مرگ در قرآن و علل ترس از آن در کلام امام علی(ع) در نهج البلاغه می‌پردازد. قرآن یاد مرگ را یکی از ویژگی‌های پیامبران می‌داند که فرار از آن امکان ندارد. حقایقی همچون انکارناپذیری مرگ و عدم رهایی از آن، پایان یافتن کار جسم، حتمی بودن آن و...؛ و دلایلی همچون دنیاپرستی و دنیازدگی، گنهکار بودن، انکار معاد و آماده نبودن ب...

بحث از تربیت و شخصیت آدمی، از مباحث اساسی همه¬ی مکاتب و شاخه¬های علوم¬انسانی بوده و همانند هر فعالیت ارادی دیگر انسان، هدفی را دنبال می¬کند و هدفداری تعلیم و تربیت، از هدفداری نظام آفرینش و نوع جهان¬بینی، انسان¬شناسی و مبانی پذیرفته شده یک مکتب تربیتی جدا نیست؛ یعنی هر مکتبی با توجه به مبانی اعتقادی خود، از تربیت انسان، هدف خاصی را دنبال خواهد کرد. از این رو مکاتب دنیوی در امر تربیت و روش¬های ت...

از مقایسه شاهنامه با نهج البلاغه چنین به نظر می رسد که فردوسی در اشعار خویش معانی قرآن مجید و مضامین احادیث نبوی و اتمه  معصومین  به خصوص امام علی را به طرق گوناگون ایراد کرده است که هم بیانگر عقاید و مذهب اوست و هم نشان دهنده تسزط وی در فهم معانی و مفاهیم نهج البلاغه. در این مقاله با مقایسه تطبیقی و بازتاب نهج البلاغه در شاهنامه پرداخته و به نمونه هایی از تاثیرات این شاعر از کلام امام علی اشار...

انتشار نهج البلاغه مترجم که نسخه خطی آن اهدایی شاه عباس صفوی به آستان قدس رضوی بوده است از افتخارات دانشگاه تهران محسوب میشود اما نظر مصحح محترم این نسخه در انتساب این ترجمه به قرن 5 و 6 نارواست و دلایل و شواهد علمی این تاریخ گذاری را تائید نمی کند به عقیده نگارنده این ترجمه پس از تحریر نهج البلاغه یاد شده در سال 973 ق به صورت حاشیه نویسی بر متن انجام پذیرفته است

معرفی شخصیت امام علی علیه السلام وسیدرضی مولف نهج البلاغه وشروح وفصول ومستدرکات نهج البلاغه وروش مطالعه وتحقیق صحیح آن و بررسی بحث معاد در نهج البلاغه.

مفهوم «رابطه» یک­صد و پنجاه سال پیش هرگز به معنای امروزی به­کار نمی­رفت. با این وجود، مفاهیم جانشین آن از قبیل «انس» در نهج ­البلاغه به­کرّات آمده است که هریک از آنها بیان­کننده اصناف و مراتب رابطه اعم از رابطه انسان و خدا و سایر رابطه­هایند. در زمینه روابط انسان، در مجموع با چهار رابطه مواجهیم: رابطه انسان با خدا، خودش، انسان­های دیگر و طبیعت. هریک از این روابط هم در پنج ساحت وجودی انسان تحقق م...