مقالۀ حاضر،  شعر را به عنوان روایتی از زبان در نظر می گیرد و براساس نظریات فرمالیست های روس در( برجسته سازی ادبی و هنجارگریزی زبانی )به تحلیل سطح واژگانی و معنایی شعر زنان شاعر در دوره های پیش از معاصر (پروین اعتصامی) ،  معاصر (فروغ فرخزاد ) و دوره  انقلاب (فاطمه راکعی) پرداخته، سپس  متغیر جنسیت را در انتخاب واژگان و معنای شعر آنان بررسی می کند.نتایج به دست آمده، چنین است: واژگان به کاررفته در...

انقلاب و به‌ویژه دفاع مقدّس، با ظرفیّت‌های خود؛ از جهت رهبری الهی، اعتقاد به غیب، توجّه به آموزه‌های قرآنی،گرایش‌های معنوی-عرفانی و وجود جوانان شهادت‌طلب، زمینه‌هایی را فراهم نمود تا مضامین عرفان در ادب پایداری بازتاب یابد؛ در این میان، قزوه، شاعر آیینی ‌معاصر، با اشراف به حوزۀ درون‌دینی و ادب سنّتی، توانست به خوبی در این حیطه راه‌یابد؛ چنانکه کاربرد واژگان و اصطلاحات عرفانی در شعر او دارای بسامدبا...

فروغ فرخزاد از چهره‌های صاحب سبک شعر پارسی است. یکی از وجوه مهم سبک‌شناختیِ شعرِ او، زبان متمایز شعرهایش است که در هر دو محور عمدة نحو و واژگان برجسته است. این نوشتار، واژگان شعر فروغ را با شیوة توصیف و ارائه آمار بررسی کرده و هم‌چنین به تبار لغات، دایرة واژگانی، برجستگی واژگان خاصِ مفرد و مرکب و نیز نوع و ساختمان فعلِ اشعار او و پیوند میان سبک واژگانی و عواطف و ذهنیت شاعر پرداخته است.

قیصر امین­پور یکی از پرچم­داران ادب پایداری، در شعر معاصر ایران است و محمد الماغوط را می­توان نماینده شعر پایداری عرب دانست. نقد و بررسی ادبیات پایداری یکی از شاخه­های شعر معاصر است که در بطن خود، به بازتاب جلوه­های مقاومت می­پردازد. این نوشتار در پی آن است تا دیدگاه­های دو شاعر از دو فرهنگ متفاوت را، نسبت به مقولة "مضامین پایداری" مورد بررسی و مقایسه قرار بدهد. قیصر امین­پور و محمدالماغوط در ش...

چکیده شاعران فراوانی در گسترۀ ادب عربی و فارسی سعی کرده اند، مناقب و فضائل خاندان عصمت و طهارت را در شعر خود بازتاب دهند و آن ها را به عنوان الگوهای متعالی بشری معرّفی کنند. دعبل بن علی خزاعی، شاعر مدّاح اهل بیت در روزگار عبّاسیان و نظیری نیشابوری، شاعر ایرانی سبک هندی، در بخشی از سروده­هایشان، تبیین صفات انسانی و ترسیم جنبه­های مختلف شخصیّت امام رضا (ع) را به عنوان تعهّد و رسالت ادبی خود برگزیده­ان...

چکیده «تزاحم تصاویر»: پدیده­ای ادبی و نتیجه کوشش شاعران برای انباشته کردن و در کنار هم چیدن هرچه بیشتر تصویرها و صور خیال در کمترین ابیات است. این پدیده در شعر شاعران اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم نمود بیشتری یافته و به عنوان یکی از عوامل مهم تقلید و عدم نوآوری در شعر شاعران این دوره معرّفی شده است. از میان شاعران این دوره، می­توان اشعار منوچهری در ادب فارسی و ابن خفاجه اندلسی در ادبیات عرب ر...

نیما یوشیج و خلیل مطران، از پیشگامان شعر نو، در ادبیات فارسی وعربی به شمار می­روند. روحیه متفاوت آن دو، سبب شده تا پدیده­های طبیعی، در شعر هر یک از این دو، رنگی ویژه به خود بگیرد. هر کدام، در عالم خیال شاعرانه، از «شیر»، نمادی متناسب با احساسات درونی خود خلق نموده­اند که یکی ناتوان و گریان، و دیگری، شجاع و غرّان است. شیر در قصیده­ی نیما، نمادی از آزادی­خواهان در بند است و رنگی به شدت واقعگرایانه...

از آنجا که ایران و فلسطین، در طول تاریخ خود، همواره با حوادث فراوانی، دست به گریبان بوده اند، لذا ادبیات پایداری در این دو سرزمین، به شکلی بسیار برجسته رواج یافته است. بیان شاعرانه حس وطن دوستی، مبارزه علیه استبداد و استعمار، و فداکاری در راه وطن، از ویژگی های بارز این گونه ی ادبی بوده که در شعر پایداری این دو سرزمین، بازتابی گسترده داشته است. در جای جای دیوان اشعار، شاعر آزادی خواه ایرانی، ملک...

چکیده: مخاطرات محیطی ممکن است که منشا انسانی یا طبیعی داشته باشد و یا ناشی از تاثیر متقابل بین انسان و محیط باشند، برخی از آنها نیز به ساخت و سازهای بشری (از جمله جاده، مناطق مسکونی و..) همراه شوند و تولید خسارت کنند، تبدیل به بحران و مخاطره می شوند جادهها جزئی از توسعه تمدن بوده و زیربنای فعالیتهای اقتصادی و زندگی مدرن را تشکیل میدهند که اخیراً حالتی بحرانی پیدا کرده است و توسط فرایندهای ژئومو...

بررسی مقایسه­ای شعر حافظ  و هوشنگ ابتهاج  (هـ.. ا. سایه)*   حسین محمدی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس دکتر ناصر نیکوبخت1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس   چکیده با نگاهی به شعر هوشنگ ابتهاج می­توان به آسانی اثر شعر حافظ را در آن مشاهده کرد. یافتن چگونگی این اثرپذیری مسألة اصلی این تحقیق است. روش این تحقیق، توصیفی تحلیلی است. با مطالعة متون مورد بحث ...