این مقاله با پذیرش رخداد رشد علمی در دوره طلایی اسلامی-ایرانی و به ویژه سال های 500-130 هجری می کوشد با نگاهی جامعه شناسی این رخداد را بفهمد و تبیین کند. فهم رشد علمی، در واقع، به معنای شناخت فرایندهای شکل گیری عناصر مختلف معرفت علمی و به طور خاص روش شناسی تجربی است. این مطالعه، به تفکیک انواع رویکردهای شناخت عقلانی در آن دوره می پردازد و از آن میان، بر علوم تجربی تاکید می کند. چارچوب نظری بر م...

علم خدا یکی از مباحث کلیدی در فلسفة اسلامی محسوب می شود و آرای متنوّعی را فلاسفه و اهل نظر در این خصوص مطرح کرده اند. یکی از این آرای کثیر، نظر شیخ اشراق در این زمینه است. او از یک سو واجب تعالی را عین نور و ظهور بی نهایت معرّفی می کند و علم را همان ظهور می داند و از سوی دیگر حقیقت واجب تعالی را  «صرف الوجود» و «کلّ الوجود» و «غنیّ مطلق» و «بی نهایت» و «معطی همة اشیاء و واجد حقایق آنها» می داند. بن...

چکیده: پژوهش حاضر میکوشد تا حقیقت سعادت را از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی بررسی کند. تبیین نظریه سعادت علامه طباطبایی با توجه به مبانی نظری فلسفهی او و اثبات نوآوریهای علامه در این مسئله از مهمترین فصلهای این پژوهش به شمار میرود. ما در ابتدا به بیان ارتباط سعادت با عناصر اصلی حکمت متعالیهی ملاصدرا و علامه طباطبایی و توضیح نقش این مبانی بر سعادت حقیقی از دیدگاه آنها میپردازیم. پس با در کنار...

پژوهش حاضر میکوشد تا مبانی نظری سلوک عرفانی را از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی بررسی کند. تبیین چیستی سلوک عرفانی از نگاه علامه طباطبایی با توجه به مبانی نظری فلسفهی او و اثبات نوآوریهای علامه در این مسأله از مهمترین بخش های این پژوهش به شمار میرود. ما در ابتدا به بیان چیستی سلوک عرفانی با تکیه بر نظر عرفا، ملاصدرا و علامه طباطبایی می پردازیم. سپس مبانی نظری این مسأله و توضیح نقش این مبانی ب...

بین المللی شدن آموزش عالی در ایران تلاشی نو به منظور ایجاد تعامل و تبادلات بیشتر در حوزه علم و با جامعه علمی دنیاست. در این جستار پیامدهای منحصر بودن زبان آموزش علم در ایران در راستای بین المللی شدن مورد مداقه قرار گرفت. بدین منظور با 24 صاحب نظر و مطلع کلیدی در حوزه آموزش عالی و از بین ذی نفعان این عرصه در چهار سطح ذیل مصاحبه های نیمه ساختاریافته ای انجام پذیرفت: مدیران دانشگاه ها، مطلعان کلید...

امروزه روابط سیاسی و دیپلماتیک بین کشورها برای تقویت علم و فناوری تحت مفهومی به نام دیپلماسی علم و فناوری در حال افزایش است. دیپلماسی علم و فناوری را می‌توان این‌طور تعریف کرد: مجموعه‌ای از استراتژی‌ها و تاکتیک‌‌هایی که در خدمت دستگاه سیاست خارجی یک کشور قرار می‌گیرند و ضمن بهره‌برداری این دستگاه از دستاوردهای علمی و فناوری، برای ارتقاء ظرفیت‌های خود، باعث می‌‌شوند زمینه‌‌های توسعه و پیشرفت علم...

این ایده که علم بسیار پیچیده‌تر از آن است که عموم مردم قادر به درک آن باشند، اگر چه شاید در عصر حاضر تفکر شایعی نباشد، اما سال‌ها بینش رایج در میان اندیشمندان بود. گسترش نفوذ رسانه‌ها و ابزار ارتباطات جمعی، توجه فزاینده عامه مردم به علم فناوری و همچنین آغاز رسانه‌ای‌شدن علم، این حقیقت را روشن می‌نماید که به‌واسطه پیچیدگی‌های مفاهیم علمی، وجود یک میانجی‌گر قدرتمند، میان دانشمندان و عموم مردم ضرو...

چکیده در دو دهة گذشته، بسیاری از مدافعان و مخالفان علم دینی به ارائة دیدگاه پرداخته اند؛ اما در بیشتر این موارد، از طرح مبانی و پیش فرض های معرفتی آنان در این دیدگاه ها غفلت شده است. این نوشتار، با کاوش در دیدگاه های موافقان و مخالفان علم دینی، مبانی معرفتی آنان را استخراج و تحلیل کرده است. با احصاء و استقرای اولیه، به هشت مبنای معرفتی دست یافته ایم که چهار مورد از آنها، در این نوشتار و بقیه،...

پژوهش حاضر متکفل بررسی معنا و مفهوم توحید و ربط و نسبت آن با علم و عمل است. عرفان اسلامی به دو پرسش کلیدی «توحید چیست؟» و «موحد کیست؟» در دو حوزه عرفان نظری و عرفان عملی پاسخ می‌دهد. در عرفان نظری، حاقّ معنای توحید آشکار می‌شود و در عرفان عملی به‌ تبلور این معنا در عینیت خارجی توجه می‌شود. در این پژوهش تلاش گردیده است تا به این دو پرسش اساسی – که درواقع پرسش از نسبت علم و عمل با یکدیگر و این هر ...