این مقاله، از سنخ مقالات مروری ـ تحلیلی است و بر پایه روش های توصیفی و تحلیل داده های ثانویه (اسنادی)، تغییر پارادایم ها در اصول طراحی شهری را از مؤلفه های کالبدی و اجتماعی و ادراکی به سمت رهیافت مکان سازی مورد بررسی قرار می دهد. مکان سازی در دهه های اخیر و به ویژه از اوایل دهه 90 میلادی به بعد، به عنوان رهیافتی جدید در طراحی شهری مطرح شد که بیشتر به دنبال ارتقای نقش مکان های عمومی پایدار با هو...

بافت های تاریخی، بخشی از پیکره و بدنه شهر هستند که دارای ارزش های کالبدی، عملکردی، اقتصادی و فرهنگی، و جزء سرمایه های ملی اند که با قابلیت های خود می توانند در جذب گردشگر نیز نقش مهمی را ایفا کنند. امروزه توسعه های شهری جدید در کنار بی توجهی به مراکز و عناصر تاریخی شهر، به منزله بی-توجهی به هویت شهری است؛ چرا که مراکز شهری همواره باید نمودی از هویت، تاریخ، فرهنگ و حیات شهری جامعه باشند. انتخاب ...

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین انباشت خاطره بر کیفیت ادراک، شناسایی و بررسی فاکتورهای موثر بر خاطره­انگیزی و تصویرپذیری فضاهای شهری در یک نمونه موردی است تا با شفاف­سازی چارچوب نظری این کیفیت، بتواند به برنامه­ریزان، طراحان شهری در جهت بهبود ارتباط شهروندان با فضاهای شهری کمک کند. در این تحقیق، خیابان ولی­عصر در شهر تهران به عنوان محدوده مطالعاتی برگزیده شده است. این پژوهش از نوع کاربردی و ر...

دلبستگی به مکان، نقطه تلاقی عناصر کالبدی، فعالیت‌ها و مفاهیم ذهنی نسبت به مکان است. این حس دلبستگی موجب تبدیل فضا به مکانی با ویژگی‌های حسی و رفتاری خاص برای افراد می‌شود. میدان با ابعاد مختلف معنایی، کارکردی و کالبدی می‌تواند نقش مهمی در ارتقای کیفی فضاهای شهرهای امروز ایفا کند. در این میان، توجه به عوامل مؤثر در دلبستگی افراد به میدان‌های شهری می‌تواند نقش مؤثری در هویت و مطلوبیت میدان‌ها داش...

وقوع سوانح از عمده عوامل تغییر در مکان شناخته می‌شوند که در رابطه عاطفی بین فرد- مکان اختلال جدی وارد می‌کنند. تبعات این اختلال با تغییر در دلبستگی به مکان به شکل اضطراب و فقدان بروز می‌یابد که فرایندهای متأخر بازسازی سکونتگاه‌ها به‌دنبال کاهش این پیامدهای روانی است. با توجه به نقش بازسازی در بازآفرینی حس دلبستگی‌به‌مکان به‌عنوان سرمشقی برای عمل در جریان بازسازی سکونتگاه پس از سوانح، این پژوهش ...

امروزه رویکردها و مفاهیم گوناگونی برای رفع مشکل شهرها مطرح ‌شده است که زیست‌پذیری یکی از مفاهیم مرتبط با برنامه‌ریزی شهری به‌شمار می‌آید. این مقوله به درجة تأمین ملزومات جامعه بر مبنای نیازها و ظرفیت‌های افراد آن جامعه اشاره دارد. در این پژوهش، به تأثیر ویژگی‌های کالبدی بر سایر ابعاد زیست‌پذیری (اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی) پرداخته‌ شده است. سه منطقه از میان پانزده منطقة شهری مدنظر قرار گرفته‌...

بناها و ساختمان ها به عنوان اجزای تشکیل دهندۀ بافت های شهری در روند تحولات بطئی شهر دچار دگرگونی های مختلف می شوند که ممکن است مرمت، بازسازی، تخریب یا نوسازی شوند. متعاقب این تحولات، بافت ها و محلات شهری نیز از نظر کالبد و محتوا دچار دگرگونی شده و هویت آنها تحکیم یا بازتعریف می شوند. ورود و دخالت متغیرهای غیر منطقی و برون زا در روند بطئی مذکور، بافت ها را از سیر تکوینی تحولات مداوم و پایدار خار...

       انتخاب عنوان «سال جهانی گردشگری پایدار: ابزار توسعه» توسط مجمع عمومی سازمان ملل متّحد برای سال 2017 اهمیت توجه به میراث غنی تمدّن‌های گوناگون و ارزش‌های ذاتی فرهنگ‌های مختلف را بیان می‌دارد. بنابراین نقش گردشگری در رعایت ارزش‌های فرهنگ‌های مختلف کاملا آشکار می‌باشد. از سویی دیگر ساختار شهرها برآیند تفکرات و جها‌ن‌بینی ملل و تمدّن‌ها هستند. ساختار شهرهای ایرانی نیز دارای مشخصه‌هایی می‌باشد ک...

برای اینکه «هویت» مجموعه‌ای از صفات و مشخصاتی است که باعث تشخیص یک فرد یا اجتماع از افراد و ‏جوامع دیگر می‌شود؛ به تبع همین امر محله و شهر نیز شخصیت یافته و مستقل می‌گردند. در ابتدا تعاریف نظریات و ‏تعاریف مختلف هویت و هویت شهری از دیدگاه‌ها و نظریات مختلف بیان شده است و سپس عوامل هویت شهری ‏جهت تحلیل نمونه موردی آمده است. در این مقاله به بررسی و ارزیابی شاخص های موثر در هویت شهری محله ‏مسگرها ...

محله‌های کلان‌شهر تهران از اساسی‌ترین عناصر اجتماعی – کالبدی بوده و به‌‌عنوان حلقه ارتباطی میان شهروندان محسوب می‌شوند. یکی از مسئله‌های مهم محله‌های شهری هویت مکانی آن‌ها می­باشد. بی‌توجهی به این امر باعث می‌شود، شهروندان یک محله احساس تعلق به محل زندگی خود نداشته باشند و در نتیجه محله‌ای ناپایدار شکل می­گیرد. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی و تحلیل هویت مکانی محله‌ سنگلج واقع در منطقه 12 تهران، به...