با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان پل ارتباطی میان شرق و غرب، این منطقه از دورة باستان همواره در تبادلات فرهنگی، از اهمیت ویژه­ای برخوردار بوده است؛ به گونه­ای که گروه­های اجتماعی زیادی با قوم ها و فرهنگ­های گوناگون از این منطقه عبور کرده یا در آن ساکن شده­اند؛ درنتیجه برهمکنش فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در میان آنان را در گذر تاریخ شاهدیم. یکی از مهم ترین بخش های مراودات فرهنگی شرق و غرب ب...

نسبت میان هنر و اخلاق ازجمله مهم‌ترین و بنیادی‌ترین مباحث نظری هنر از زمان‌های دور تا به‌امروز است. تأثیر شگرف هنر و آثار هنری در احساسات و عواطف انسانی و نیز قدرت بی‌نظیر آن در تبدیل ایده به کنش و مهم‌تر تثبیت و تحکیم آموزه‌های اخلاقی و حتی تعمیق ادراکات اخلاقی، از عوامل اصلی این اهمیت و جایگاه بنیادی است.در این باره تاکنون نظریه‌های مختلفی در تبیین نسبت میان این دو مطرح شده است. برخی از...

حکمت شرقی و فلسفة یونانی در برخی از بنیادی‌ترین مبانی نظری، وجوه مشترکی با هم دارند، همچون ایده و نظریة وحدت وجود که هم شاه‌بیت معانی در اوپانیشادها (بزرگترین کتاب حکمت هندو) است و هم در اندیشه‌های فلاسفة بزرگی چون هراکلیت (کاپلستون، 1368، 55)، افلاطون و فلوطین حضوری بارز دارد.1 سروپالی رادا کریشنان، متفکر بزرگ هندی، برخی از این اشتراکات و تشابهات (همچون «نوس» و «آتمن») را در کتاب تاریخ فلسفة غ...

خلیج فارس همواره در تاریخ ایران و سرزمین‌های مجاور نقش مهم و حساسی داشته است. توجه تمامی حکومت‌های ایران از عهد باستان تاکنون به منطقه خلیج فارس به عنوان یک نقطه ارتباط و تلاقی فرهنگ و تمدن ایرانی با سرزمین‌های دیگر، بر اهمیت اقتصادی و سیاسی این منطقه افزوده است. ارتباطات ساسانیان با آفریقا، هند و شرق دور از این منطقه صورت می‌گرفت. مسلمانان یک پایگاه خود را برای فتح ایران، در خلیج فارس قرار داد...

چکیده هدف این مقاله  آن است با معرفی کوتاهِ شکل(فرم) کتاب، به محتوا و درون مایه های موجود در اثر پرداخته، و به دور از هرگونه عیب جویی، به صورتی هرچند کوتاه، نکات علمی و پژوهشی که در اثر رعایت نشده است را معرفی کند.  در ابتدای این تحقیق با تاکید بر تز مولف مرده استِ رولان بارت، سعی شده که با نهایت احترام به مولف اثر، ملاحظات و تعریف های بیهوده را کنار گذاشته، و با واکاوی های لازم به گونه ای شفاف ...

قاب، به عنوان عنصری تأثیرگذار در هنر ایرانی، در کهن ترین آثار به جای مانده از هنر ایران مجال بروز پیدا کرده و در دوره های بعد نیز با جلوه های متنوعی در هنر ایرانی تداوم داشته است. نقش قاب به عنوان عنصری معنوی در ایجاد حریمی امن و فضایی به دور از تعرض نیروهای مخرب، به واسطۀ پاسداری و حفظ احترام و تقدس نقش مایه ها، قابل توجه است. این مقاله در پی پاسخ به آن است که: بنیان های معنایی نهفته در قالب ق...

با توجه به معنای دخل و تصرف به عنوان خلاقیت (پالایش و پیرایش) که زمینه ساز بسیاری از آفرینشهای هنری (نقاشی) در هنر معاصر ایران و جهان بوده است ، دراین رساله سعی بر آن داشته ایم تا تحقیقی نظری و علمی را پی گرفته، لذا برای تبیین مفهوم پالایش و پیرایش به سئوالاتی چند پاسخ خواهیم داد. اولا آیا هنر عینیت گرا (ناتورآلیزم) می تواند بدون دخل و تصرف به معنای پالایش و پیرایش ، بر معنا و مفهومی تاکید بورز...

نیمه دوّم سلطنت رضاشاه مصادف بود با حاکمیت نازیسم در آلمان که رویای امپراطوری "آریایی"و تسلّط "نژاد برتر" را بر کل جهان در سر می پروراند. ایشان با ارائه یک چهره برتر از نژاد آلمانی و با تکیّه بر عامل اسطوره ای"خون آریایی" آنچنان ملّت آلمان را برانگیخت که پرچم غرور و نخوت را در جهان اروپایی برافراشتند. این گمان که خون پاک در رگان "نژاد آریایی" جریان داشت و "ابرمرد" همواره در شکوه و عظمت بود؛ پیشوا ر...

نمونه­های اندکی از هنر نقاشی دیواری از دوره‌های اشکانی و ساسانی برجای ‌مانده است و در این میان تعداد نمونه‌های موجود در ایران امروزی بسیار کمتر است اما همین نمونه­های انگشت‌شمار، نقشی مهم و اساسی را در بازنگری و تحلیل تاریخ تکوین هنر نقاشی دوران پیش از اسلام ایران ایفا می­کند. این دیوارنگاره‌ها در دو دوره و دو منطقه‌ی متفاوت در ایران و در یک نوع سبک و شیوه‌ی نقاشی نزدیک به یکدیگر دیده می‌شوند. ...

درباره نقوش واق و افسانه درخت ‌سخن‌گو، تحقیق و پژوهش بسیار اندکی انجام شده است. پژوهش در این موضوع، سبب می‌شود این نقش در تاریخ هنر اسلامی و ایرانی بیشتر شناخته شود. این مقاله درپی پاسخ به این سؤالات است: خاستگاه درخت سخن‌گو و نقوش واق چیست؟ انواع نقوش واق کدام‌اند؟ حیطه نمایشی نقوش واق در چه گستره‌ای از هنرهای اسلامی است؟ برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها، به افسانه‌های درخت ‌سخن‌گو به‌اختصار پرداخت...