هنرهای سنتی هنرهای کاربردی هستند که مطابق ذوق و حس زیبایی شناسانه جمعی و براساس یکسری قواعد منظم، منطقی و ریشه دار، در طول زمان‌ها از گذشته تا به امروز ساخته شده و می‌شود. آفرینش هنری در این قلمرو متأثر از سنت‌های تصویری و محتوایی و انتقال‌دهنده آیین‌ها، اعتقادات، اساطیر و به طور کلی علائق و سلایق جامعه سنتی است. این گونه هنرها با همه تنوع و پراکندگی‌شان، هم در صورت و هم در معنا و مفهوم، دار...

پرده‌نگاری در عصر قاجار از هنرهای رایج پارچه‌آرایی است. نحوه بافت پرده‌ها، نوع چاپ نقوش، کاربرد وسایل خاص در تزیین آن‌ها، کیفیت دوخت‌ها، نوع روایات انتخابی و مکان استفاده از پرده‌ها، همگی به میزان ارزشمندی آن می‌افزاید. اکنون نمونه‌هایی از این هنر در موزه‌های ایران و جهان نگهداری می‌شود. دو پرده قلاب‏دوزی با نقوش روایی از عصر قاجار -که در گنجینه موزه ملک و نیاوران نگهداری می‌شوند-دارای نقش‌مایه...

هنر و ادبیات دو شکل از آفرینش است که از دیدگاه زیبایی شناسی به هم پیوسته اند. در نگرشی می توان ادبیات را هنر نامید، وقتی که اثر ادبی ویژگی های منحصر به فرد اثر هنری را با خود دارد، یعنی اثری که خلق شده و تکرارناپذیر است؛ چرا که ادبیات و هنر بیانگر احساسات و عواطف هنرمند است و احساس و عاطفه پدیده ای است که نمی توان آن را به راحتی بازگو و تکرار نمود. آفرینش هنری نوعی الهام است که با عقل و منطق در...

هنر دینی با قرن ها سابقه در ایران در دوره قاجار جای خویش را به هنر مذهبی می دهد؛ این تغییر بزرگ نه چون همیشه در هنر رسمی و درباری که در هنر عامیانه تجسد می یابد. تغییر بستر اجتماعی هنر، برخاسته از روح ملتهب دوره ی قاجار است. ایران قاجاریه، نسبت به ادوار پیش از خود، ایران دیگری بود؛ پر از اشتیاق مردم برای دست یابی به آزادی، برابری، عدالت و غیره. این اشتیاق در زیر پوست اجتماع، سیاست، اقتصاد، فرهن...

مانی و مانویان به فراست دریافتند که بهترین وسیله ترویج و تبلیغ دین، نگارش و بهره وری از هنرهای کلامی و تصویری است. از این رو، حجم عظیمی از گنجینه های تصویری آثار مانی و پیروان او بازمانده است. سنت دیرپای نگارگریِ دست نویس های مانوی، خود نشان از توجه کاتبان مانوی به زیبایی و فاخر بودن نوشته هایشان دارد. از طرفی دیگر، جزئیاتی ناب پیرامون شخصیت ها و اشیاء موجود در این نگاره ها، در خور توجه است. در ...

دوران  قاجار، مصادف با نفوذ  فرهنگ وهنر و ساخته­های صنعت غرب در ایران است . برخی از این اتفاقات، به دنبال تبادلات سیاسی و ورود اختراعات و صنایع جدید نظیر دستگاه­های چاپ، دوربین عکاسی و... تاثیر به سزایی بر هنر سنتی ایران گذاشت. کلیشه­سازی، از شیوه­های رایج حاکمان در جهت یکدست سازی فرهنگی و حفظ همبستگی است. این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی و با مقایسه دو سند دوره قاجار -یکی دستنویس و دیگری چاپ س...

 The extensive developments of Iranian arts in Qajar era eventually led to pictorial representation in almost all forms of art. Carpet weaving was no exception too and during this era the so-called pictorial carpets emerged. Although the images of these carpets mostly appeared in the central field, the borders of the carpets also underwent drastic developments. The findings of this essay i...

Iranian hand-woven carpet is a national art rooted in the ancient civilization, culture and history of Iran. In history, carpet designs have been transformed, due to changes in society and at times subjects, designs, shapes and combinations are brought in or taken out. For example, during Qajar Era, new social transformations resulted in the invention of new motifs in rugs in contrast to former...

چنان که از عنوان رساله حاضر بر می آید، کاشی نگاره ها و تصاویر موجود در کاشی کاری خانه های دوره ی قاجار شهر شیراز به لحاظ نظام نشانه ای تصویری با ادراک زیبایی شناسانه بررسی شده است. در این رساله کاشی ها از نظر ماهوی- تکنیک و شیوه های ساخت و اجرای نقوش و نحوه ی رنگ آمیزی- و از نظر کاربری و پیوندی که با ادبیات (نظام نشانه ای کلامی) دارد در حوزه ی هنر عصر قاجار مورد بحث قرار گرفته است. بسترهای سی...

نشانه شناسی از مباحثی است که در قرن بیستم در حوزه ی زبان شناسی مطرح شد. این بحث پس از مدتی وارد حوزه های دیگری نظیر ادبیات و هنر های تصویری نیز شد که به عنوان روشی برای خوانش و نقد تصویر بسیار کارآمد می باشد. از سوی دیگر یکی از بسترهای تصویری بسیار مهم و فراگیر ، عکس است. عکاسی در دوره ی قاجار وارد ایران شد. با توجه به اوضاع خاص سیاسی-اجتماعی- فرهنگی ایران در این عهد و تلفیق اجباری سنت و مدرنیت...