عصر صفوی به لحاظ تحولات مهم سیاسی- اجتماعی، در تاریخ ایران پس از اسلام، نقطه عطفی است که با حکومت انقلابی شاه اسماعیل صفوی آغاز می گردد. نگارگری صفویه نیز مانند سایر شاخه های هنری از تأثیر این تحولات برکنار نماند و شاید بیش از شاخه های دیگر بتوان نشانه های تحولات سیاسی- اجتماعی را در آن مشاهده نمود. این نوشتار با نگاهی به چند و چون این تأثیرگذاری ها، سعی کرده تا تحولات نگارگری عصر صفوی به موازا...

نگارگری به عنوان یک هنر سابقه ای چندهزار ساله دارد به طوری که این هنر در ایران از زمانی که آغاز شد که نخستین انسان های این مرز و بوم به برداشت های عینی خود از طبیعت شکل دادند و نمونه های آن را بر دیوار غارها و بر سفال های کهن می توان دید و این هنر با بیش از دوازده هزار سال قدمت در هر دوره ای از جمله دوره ی باستان، اسلام و دوره ی مغول و تیموری با به وجود آوردن مکاتب گوناگون هنری که این مکاتب هم ...

تقریباً یک قرن بعد از مرگ تیمور، حکومت صفوی در هرج و مرج و گیرودار حکومت¬های ترکمان با یکدیگر و با بقایای حکومت تیموری، از دل جریان سیاسی شده تصوف، با تکیه بر قدرت نظامی قبایل قزلباش سر بر آورد. در واقع با تکیه بر ایلات و قبایل مناطق آناتولی پایه¬های حکومت صفوی شکل گرفت و این آغازی دیگر برای ورود عناصر ترکمان به صحنه¬ی قدرت و سیاست حکومت ها، از جمله صفویان شد. به دنبال ورود و نفوذ نیروی انسانی ق...

بیان مساله شاهنامه‏ی فردوسی گنجینه‏یی از اسطوره‏ها، رمزها و نمادهای آیینی و باستانی‏است و شاید ارزشمندترین بعد شاهکار فرزانه‏ی توس در باورهای باستانی ایران، در پیکره‏ی‏ داستان‏ها باشد. داستان«گذرسیاوش از آتش» آمیخته‏یی از فرهنگ ایرانی و آیین‏ ورجاوند مهری‏ست که در این پژوهش بدان پرداخته شده است.این داستان، گونه ای از داوری است که در محاکمات پیچیده صورت می گرفت و آن جا که دلایل کم بودن قراین وم...

در چگونگی آفرینش فضاهای معماری در نگارگری ایرانی عوامل متعددی تاثیر داشت هاند. در دوره تیموریان کمال الدین بهزاد با به خدمت گرفتن کلیه مبانی تصویری، فضاهای معماری بیشتر مورد توجه قرار گرفتند. در نگارگری های بهزاد، اصول خاصی است، جایگاه ویژه ای » نسبت طلایی « بر صحن هپردازی فضا حاکم بود و عناصر معماری براساس این ضوابط که همان اصل داشت هاست. درنگاره ساخت مسجد جامع سمرقند، خطوط به قسمت خاصی از مرا...

نگارگری ایرانی از دیرباز درگیر تغییرات مختلفی بوده است که از جمله آنها میتوان به تغییرات حکومتی و عدم نفوذ یکسان هنر نگارگری در شهرهای ایران و تحولات فرهنگی هنری اشاره کرد. بررسی وتطبیق عناصر وجودی باغ در دو دورۀ تیموری و صفوی و عناصری چون آب،گیاهان، کوشک و عمارت‌ها و دیگر عناصر معماری و عناصر تزیینی در نگارگری‌های ایرانی در مکتب شیراز که خود از دوره‌های مختلفی چون آل اینجو، آل مظفر و تیموریان ...

چکیده: در محیط فکری و فرهنگی ایران بیننده همواره از دیدن نگاره، شمسه ای از لذت های بهشت را درک می کند، به همان نحو که قالی ایرانی می کوشد طرح «زمین بهشتی» را تکرار کند و گنبد، تمثیلی از گنبد نیلگون آسمان است که خود دری است به سوی بی نهایت و نشآن های از بعد متعالی. در این تحقیق، سعی بر آن داشته ام تا ابتدا با بررسی نحوه شکل گیری مدرنیسم در غرب و سپس نحوه ورود مدرنیسم غرب در ایران، بستری در جهت ...

سرو عنصری پرکاربرد و مشترک در ادبیات و هنر نگارگری است. مسئلۀ اصلی تحقیق آن است که چگونه می‌توان میان عنصر سرو در ادبیات و نگارگری رابطه‌ای یافت که آن را توضیح دهد. بنابراین هدف اصلی تحقیق دستیابی به رابطۀ معنایی و نشانه‌ای بین عنصر سرو در ادبیات و نگارگری بوده است و مبتنی بر این سؤالات است که چه رابطه‌ای میان عنصر سرو در ادبیات و نگارگری وجود دارد و حاوی چه مفاهیمی است؟ بر این اساس در تحقیق حا...

نوشته‌های فراوانی دربارۀ نگارگری ایرانی در دست است که عموماً برای تبیین زیباشناسی این هنر به آموزه‌های عرفانی و به‌ویژه عالم خیال یا عالم مثال استناد کرده‌اند. برخی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان این حوزه (کربن، بورکهارت، شووان، نصر و رینگن‌بِرگ) با تکیه بر آراء ابن عربی کوشیده‌اند ثابت کنند که زیباشناسیِ نگارگری ایرانی برخاسته از آموزۀ عرفانی «عالم خیال» است. مسئلۀ محوری این مقاله مبتنی است بر این‌که ...

شناخت ما از موزهء توپقاپیسرای استانبول،به واسطهء دارا بودن مجموعه‌ای غنی از آلبومهای نگارگری و نسخه‌های خطی نفیس ایران و بیش‌تر مربوط به عصر شکوهمند و طلائی نگارگری،می‌باید برای ما از اهمیت‌ ویژه‌ای برخوردار باشد. بررسی،شناسائی و ردیابی آثار با ارزش نسخ خطی در موزهء توپقاپی از سده‌های هشتم تا دهم هجری-که‌ مصادف با دورهء تیموریان است-می‌تواند هنر پژوهان،محققان و منتقدان هنری تاریخ ایران را با وی...