0

ترانه در لغت به معنای خرد، تر و تازه از ریشهء اوستایی تئورونه، اصطلاحی عام بوده است که بر انواع قالب های شعری ملحون یا همراه موسیقی به ویژه فهلویّات، دو بیتی، رباعی و بیت اطلاق می شده است. با توجه به ریشه باستانی ترانه ها، کهن ترین اشعار فارسی در میان این نوع ادبی یافت شده است. در این جستار، ترانه سرایی در ادبیّات فارسی بررسی می شود، نخست به تعریف ترانه و سیر آن در گذشته و امروز پرداخته می شود. س...

از جمله ی زیباترین و تاثیرگذارترین مثنوی های عاشقانه، منظومه ی لیلی و مجنون نظامی است که به دلیل هنرنمایی فوق العاده ی شاعر گنجه، شعرای بسیاری به نظیره گویی از آن پرداخته اند و بدین طریق آثاری دل انگیز و دلکش بر گنجینه ی ادب فارسی افزوده اند. از میان این نظیره گویی ها، روایت مکتبی شیرازی (تالیف 895) در نوع خود از جمله ی بهترین و نزدیک ترین روایت-ها به لیلی و مجنون نظامی و در شمار سه تقلید برت...

واژه ی ترانه برگرفته از «تئورونه» ی اوستایی در ادوار گوناگون با نام هایی مختلف آمده که مفهوم آن در گذشته، بیش تر با تصنیف، سرود، رباعی و مهم تر از همه، دوبیتی پیوند خورده است. تا قبل از انقلاب مشروطه و جریان شعر معاصر، مضامین ترانه ها، عمدتاً عشق، هجران یار، لالایی، مرثیه، چیستان، سرگرمی و تصاویر آن نیز بیش تر برگرفته از طبیعت و غالباً از نوع تشبیه محسوس به محسوس بوده است که این امر نیز به خاستگا...

اکبرنامه اثر منظوم حماسی- تاریخی حمید کشمیری به زبان فارسی است که تاریخ جنگ اول افغان – انگلیس(1217- 1220هـ ش) را در بر می گیرد. قهرمان آن محمّد اکبرخان (1195- 1224هـ ش) فرزند امیردوست محمّدخان (1165- 1236هـ ش) می باشد. این منظومه به تبعیّت ازشاهنامه فردوسی به نظم درآمده است. این کتاب علاوه بر اطّلاعات حماسی و تاریخی، رسوم و آداب و عقاید مردم افغانستان را نیز احتواء می کند. منظومه ای که این رساله ب...

ادیب قاسمی (1238- 1308ه.ش)، نویسنده و شاعر طنزپرداز کرمانی در زمان قاجاریه بود. تدریس در دارالفنون و حشر و نشر با مشروطه­ خواهان را از ویژگی های بارز حیات او دانسته ­اند. وی نیستان و خارستان را با نظیره­ گویی از بوستان و گلستان سعدی تألیف­کرد. این نظیره ­گویی طنزآمیز با ابتکار شخصی مؤلّف خویش همراه­ گشته و مجموعه ای متنوّع و مفرّح را  فراهم‌نموده­است. بلاغت طنز در آثار ادیب قاسمی با شگردها وصنعت ه...

بررسی هفت شرح¬نامه از داستان رستم و سهراب موضوع اصلی این رساله می باشد. در این رساله سعی کردیم در مواردی که شرح¬نامه¬های مختلف با یک¬دیگر اختلاف دارند با بهره¬گیری از تحلیل و استناد، مخاطب را برای گزینش شرح و تفسیر برتر،راه¬نمایی کنیم. شاهنامه به منزله¬ی برزگ¬ترین حماسه¬ی اساطیری، تاریخی و پهلوانی ایران و یکی از کامل¬ترین حماسه-های جهان است. این اثر از جهت معنوی نیز در خور اهمیّت است. آن¬چه در ز...

«ربّ السجنُ احبُ إلیَّ مما یَدعوننی إلیه ...» «حبسیه» یا «زندان نامه» بانگ وجدان های بیداری است که در برابر بی عدالتی ها و زورگویی ها طنین می اندازد. نهیبی است که از ژرفای تاریک، صفوف زورمندان را شهاب گونه در هم می شکند و می پراکند. سرچشمه ی این نوع ادب را باید در احساسات صادقانه ی بشری جستجو کرد. این ویژگی، نه تنها به ادبیات زندان جذابیتی خاص بخشیده، بلکه آن را فراتر از زمان و مکان، در قلب ادبی...

In this essay, the mystical song in songwriting is examined, the oldest Persian poetry has been found among the songs. The song is a general term used to refer to various types of poetry melodies or music accompanying, in particular Fahlaviyat, couplet, quatrain, and folkloric song. Mysticism is one of the most profound thought and philosophical schools that could be expressed itself in our son...