چکیده مثنوی‌پژوهی تا این اواخر، شامل کتاب‌‌ها و مقالاتی بود که از دریچۀ مباحث کلامی و شرح و حاشیه به بررسی مثنوی می‌پرداخت. دلیل آن نیز تعلیمی‌بودن این کتاب است؛ اما مدتی است که برخی از مثنوی‌پژوهان و محققان مرزهای مثنوی‌‌پژوهی را از مباحث کلامی پیش‌تر برده، به ساختار و روایت‌شناسی داستان‌‌های آن نیز توجه کرده‌‌اند؛ اشارت‌‌های دریا: بوطیقای روایت در مثنوی یکی از شناخته‌شده‌‌ترینِ این آثار است که...

از موضوعات مهم در حوزۀ فقه سیاسی، بحث انتخابی یا به‌عبارتی انشایی بودن تعیین ولی‌فقیه است. در این زمینه ضروری است آثار فقهای قائل به نظریۀ ولایت انتخابی یا انشایی فقیه بررسی شود تا ماهیت رأی مردم از لحاظ «انشاء»، «انتخاب» یا «تشخیص» حاکم مشخص شود. ازاین‌رو هدف از این مقاله، تعیین ماهیت «انشاء» و اعطای ولایت از جانب مردم به‌عنوان شرطی برای مشروعیت ولی‌فقیه و مکمل مشروعیت الهی است. به این منظور و...

کتاب مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی تألیف علی دلاور سال‌هاست متن درسی روش تحقیق در رشته‌های علوم اجتماعی و انسانی است و تاکنون بارها تجدیدچاپ شده است. پژوهۀ فرارو با روش تحلیل اسنادی این تألیف را نقد کرده است و با تکیه بر نظریۀ «تقسیم» در منطق ارسطویی نواقص «ارائۀ منطقی محتوا» را در این کتاب در فصل‌بندی و ارائۀ زیرعنوان‌ها و تدوین مطالب در ذیل عناوین، که هریک موجب اختلال در فر...

در این مقاله با تحلیل ثانویۀ داده‌های طرح پژوهشی«مفاهیم سلامتی و بیماری و رفتارهای مرتبط با سلامتی نزد دختران دانشجو» نقش مادران را در آموزش سلامت به دختران بررسی کرده‌ایم. تحلیل گفتمان انتقادی یافته‌های این طرح پژوهشی نشان می‌دهد که دختران درباب سلامت آگاه‌تر از مادرانشان هستند، اما رفتارهای مرتبط با سلامت آنها مشابه مادرانشان است؛ آنها تحت تأثیر فرهنگ غالب به سلامتی خود اهمیت نمی‌دهند. این مو...

چکیده از دهۀ 1890 میلادی، علم اقتصاد با عنوان نئوکلاسیک یاد ‎شده ‎است. به طور دقیق‎تر، اقتصاد سیاسی کلاسیک به اقتصاد نئوکلاسیک تغییر نام داده ‎است. ابداع اصطلاح نئوکلاسیک در سیر تاریخ اندیشۀ اقتصادی کاربرد وسیعی را ایجاد کرده ‎است و افراد متعددی چنین اصطلاحی را به ‎کار برده‎اند. از ‎آن جایی ‎که مارشال در تعیین یا اثبات پیوستگی میان اقتصاد نهایی‎گرایی با اقتصاد سیاسی کلاسیک نسبت به دیگر بنیان‎گذ...

ملا شمسا گیلانی(حکیم مشائی سدۀ یازدهم) نفس را روحانیة‌الحدوث و روحانیة‌البقا دانسته و با انگیزۀ دفاع از معارف دینی، به مخالفت با نظریۀ حدوث جسمانی نفس برخاسته است. پاسخ ملاصدرا به اشکالات بر تمایز میان روح و نفس و تمایزنهادن میان نفوس کملین ونفوس غیرکملین مبتنی است. هرچند این تمایز نهادن به ملاصدراکمک می‌کند تا از روایاتی که دربارۀ ارواح کملین وارد شده است پاسخ دهد، اما او همیشه به این تمایز پا...

تحلیل گفتمان انتقادی، مجموع گفتارها و کنش‌هایی است که به‌ وسیلۀ بازنمودهای ایدئولوژیک یک فرد یا گروه، با نگرشی انتقادی و تحلیلی به قلمروهای گوناگون اجتماعی، فرهنگی و دینی می‌پردازد. در این مقاله «حکایت درآمدن حمزه در جنگ، بدون زره» از دفتر سوم مثنوی معنوی با تکیه بر نظریة نورمن فرکلاف و در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بررسی می‌شود. مقاله به روش توصیفی‌ ـ ‌تحلیلی فراهم شده و درصدد است به...

میخاییل باختین با نظریۀ منطق مکالمه فضای نوینی در حوزۀ رشته­های ادبیات، زبان­شناسی و جامعه­شناسی پدید آورد. یکی از شاخصه­های اصلی این نظریه، سخن کارناوالی است که بارزترین ویژگی آن، از بین بردن مرزبندی­های رسمی پذیرفته­شده، دگرگون ساختن و واژگونی مبادی غالب از سوی نهادها و گفتمان­های قدرت است. کارناوالیته با استفاده از ابزاری چون انتقاد، هجو، کنایه و تمسخر، مفاهیم و قوانین و ارزش­های حاکم بر جام...

پست‌مدرنیسم با مطرح شدن در چند دهۀ گذشته، مباحث و پرسش‌های گستردۀ فلسفی، ایدئولوژیک و زیبایی‌شناختی بسیاری را گسترش داد. یکی از این پرسش‌های جدی که نظر بسیاری از متفکران علوم اجتماعی و نظریۀ سیاسی را به خود معطوف کرده، نسبت میان پست‌مدرنیسم به‌مثابۀ یک مکتب هنری و زیبایی‌شناختی است که بعد از مدرنیسم سر برآورده و امر سیاسی است. مقالۀ حاضر با ابتنا به دیدگاه‌های متفکران برجستۀ پست‌مدرن در پی بررس...