مقدمه: این مقاله در پی بررسی دلایل تغییر الگوی مصرف از مواد کم‌خطر به پرخطر و نیز شناسایی عوامل زمینه‌ساز آن در بین افراد معتاد استان خراسان شمالی است.  چارچوب نظری این تحقیق، شامل نظریۀ فشار اجتماعی، نظریۀ آنومی، تداعی افتراقی، کنترل اجتماعی، مدل سازگاری، تعارض اجتماعی، سرمایۀ اجتماعی و نظریۀ مبادله است. روش: تحقیق به‌صورت پیمایشی بوده و جمعیت آماری تحقیق را افراد سوء‌مصرف‌کنندۀ مواد کم‌...

میرسیدعلی همدانی راجع به طبیعت حیوانی، زندگی اجتماعی و سیاسی، و اخلاق و آداب آدمیان اندیشه های جالب توجه دارد. اندیشه های ایشان دربارۀ این مباحث در رساله های «ذخیره الملوک»، «آداب المشایخ»، و «مکارم الاخلاق» منعکس شده اند. در این مقاله، عقاید اجتماعی، سیاسی و اخلاقی میرسیدعلی با تکیه بر آثار او مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از تحلیل وجوه گوناگون نظریات اجتماعی و سیاسی سیدعلی همدانی می توان پ...

پژوهش حاضر با هدف شناسایی تأثیر سرمایۀ اجتماعی (اعتماد، هنجارها و شبکه­های اجتماعی) بر توسعۀ کارآفرینی سازمانی انجام گرفته است. در این پژوهش، از مؤلفه­های نظریۀ سرمایۀ اجتماعی نهاپایت و گوشال (1976) و مولفه­های نظریۀ آنتونیک و هیسریچ (2003) دربارۀ کارآفرینی سازمانی  استفاده شده است. روش بررسی توصیفی همبستگی و تلفیقی از روش کتابخانه‌ای و میدانی است. در بررسی میدانی 372 نفر از کارکنان (کارگران، ک...

آثار ادبی نهضت مشروطه در دهه های اخیر به عنوان بخشی از مهم ترین اسناد جامعه شناسان برای تحلیل مناسبات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دوران معاصر مورد توجه قرار گرفته است. سیداشرف الدین گیلانی ملقب به نسیم شمال، نقش بارزی در روشن گری عصر مشروطه داشته است. کمتر تحولی در عصر مشروطه صورت گرفته است که سیداشرف دربارۀ آن شعر نسروده باشد. در این پژوهش با روش بینارشته ای کوشیده ایم تا در دو بخش، به بازخوانی ...

آشنایی ایرانیان با نظریۀ داروین در ایران به عهد ناصری باز می‌گردد . از آن زمان تا کنون مخالفت‌های فراوانی با نظریۀ تکامل داروین در ایران شکل گرفته است. این مخالفت‌ها هرچند بیشتر از سوی پیروان مذاهب بوده است، اما اختصاص به آنان نداشته و درمیان روشنفکران نیز دیده می‌شود. در این نوشتار، ضمن به دست دادن شش برگ سند مربوط به دوران پهلوی دوم در مخالفت با تدریس نظریۀ داروین در دبیرستان‌ها که از سوی انج...

می‌توان رمان تهران، شهر بی‌آسمان را یکی از مهم‌ترین رمان‌های اجتماعی- سیاسی دانست که از جهات مختلف می‌تواند مورد بررسی قرار بگیرد. یکی از رویکردها، نظریۀ چندآوایی باختین است که دربارۀ شاخص‌های گفت‌وگو و چندصدایی در یک اثر بحث می‌کند. میخائیل باختین یکی از بزرگ‌ترین منتقدان و نظریه‌پردازان روسی است که در نظریۀ «منطق مکالمه»، خوانش گفت‌وگویی در ژانر رمان را مطرح می‌کند. در پژوهش پیش-رو، ضمن معرفی...

هدف اصلی این پژوهش مقایسۀ رویکرد فلسفه برای کودکان با سایر رویکردهای مهم در موضوع تربیت اخلاقی است. بدین منظور با طبقه بندی رویکردهای تربیت اخلاقی بر اساس ابعاد وجود آدمی (باور، عاطفه، اراده و رفتار) به رویکردهای باورمحور، عاطفه محور، اراده محور و رفتارمحور، مهم ترین نظریه ها ذیل هر یک از این رویکردها به طور مختصر تبیین شده است. در رویکرد باورمحور، نظریۀ تبیین ارزش ها و نظریۀ رشد قوۀ قضاوت اخلا...

ادبیات فارسی افزون بر زیبایی، فصاحت، و بلاغت، منبع مهم اطلاعاتی‌ای برای درک سیر تحول فرهنگی و ساختارهای اجتماعی است. ادبیات شفاهی شاخه‌ای از ادبیات است که کارکردهای مهمی در حوزۀ اجتماعی و فرهنگی دارد. لالایی‌ها نیز در‌واقع بخش مهمی از همین ادبیات شفاهی‌اند. مطالعۀ اجتماعی لالایی‌ها از چند جهت اهمیت دارد؛ از یک‌سو وسیله‌ای برای شناسایی فرهنگ و شناخت متقابل فرهنگ‌های دیگر محسوب می‌شود و از سویی د...

محدودیت منابع سازمان در برآورده­کردن نیاز تمامی مشتریان از یک­سو و ناتوانی سازمان‏ها در کشف اطلاعات باارزش و پنهان در داده‏ها از سوی دیگر سبب شده است که بسیاری از مدیران نتوانند این داده‏ها را به دانشی باارزش و مفید در تصمیم‏گیری تبدیل کنند. از این­رو به­کارگیری تکنیکی برای شناخت جزئی‏تر مشتریان در طبقه‏بندی آنها و کشف اطلاعات باارزش ناشی از خرد جمعی، بسیار حیاتی است. هدف این پژوهش، انتخاب مشتر...

مقدمه: همدلی و نظریۀ ذهن ظرفیت­هایی هستند که برای روابط انسانی ضروری می­باشند، توانایی­هایی که همبستگی بالایی با هم دارند. مطالعات مختلف نشان داده اند که زنان در همدلی بهتر از مردان هستند. اگرچه با استفاده از نظریۀ ذهن این نتایج تأیید نشده بود. هدف از مطالعۀ حاضر مقایسۀ نظریۀ ذهن و همدلی در دانشجویان پسر و دختر در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در تهران بود. مواد و روش­ها: پژوهش یک مطالعۀ توصی...