قاعده «الواحد»، یکی از مهم­ترین قواعد فلسفی به شمار می­آید، که البته می­توان بنیاد آن را نظریه­ای نوافلاطونی دانست. ابن­رشد، در کتاب­های مختلف خود به قاعده «الواحد» و در پی آن، به تبیین نحوه فاعلیّت خداوند و «صدور» پرداخته است. در آثار او، به صراحت می­توان دو رویکرد کاملاً متفاوت به قاعده الواحد را مشاهده کرد؛ چنان­که می­توان گفت دیدگاه او نسبت به این قاعده، در آثار اولیّه­اش مدافعانه بوده اما در ...

یکی از دشوارترین مباحث فلسفه و کلام، مبحث عنایت الهی است. از یک طرف پیوند صفت عنایت با دیگر صفات الهی از جمله علم، اراده، علیت، حکمت، رضا و ... و از طرف دیگر ارتباط آن با مسأله احسن بودن نظام آفرینش و مسأله شرور بر پیچیدگی و دشواری درک این صفت الهی افزوده است. شاید بتوان گفت ابن سینا اولین فیلسوفی است که نظریه عنایت را یکی از ارکان خداشناسی فلسفی خود قرار داده و با طرح فاعل بالعنایه تحول شگرفی ...

بارت (1967) با دلالتگر دانستن نظام خوراک، الگوی سوسوری تمایز میان زبان و گفتاررا بر این نظام اعمال نمود و به این ترتیب، ایده‌ی تشابه نظام خوراک و نظام زبان را مطرح ساخت. مقاله‌ی حاضر با الهام از این ایده بر آن است نشان دهد که این دو نظام می توانند نقش‏ های مشترکی نیز داشته باشند. برای نظام زبان نقش‏ های متنوعی مطرح شده است، نقش‏ هایی مانند نقش‏ های تعاملی و تبادلی، اما این پژوهش با توجه به نگاه...

فیلون اسکندرانی، فیلسوف، متکلم و عارف بزرگ یهودی در قرن اول میلادی است. او اولین کسی است که در نظام فکری‌فلسفی‌اش در پی تلفیق و وفق‌دادن فلسفه با دین برآمد و در سایۀ این رویکرد جدید، مسائل بدیعی را مطرح کرد و اندیشمندان بعد از او تا قرن‌ها از آرای او متأثر بودند. در این مقاله دیدگاه ملاصدرا با دیدگاه فیلون دربارۀ جایگاه انسان در نظام آفرینش و به عبارت دیگر، نسبت میان خدا و انسان، مقایسه و ردپای...