نگاهی گذرا به قرآن کریم به نیکی روشن می سازد که برخی از آیاتش در نقد جامعه جاهلی همزمان با آن نازل شده است؛ نقدی که از کاستی ها و عیوب نقد انسانی پاک است. در قرآن کریم انواع متعددی از نقد - چون نقد اجتماعی، ادبی، تاریخی و روان شناسـانه - دیـده می شود و این به ما امکان می دهد که قرآن را اولین کتاب مسلمانان بنامیم. گرچه اسامی بسیاری از انواع نقدهای یاد شده، جدید و نو ظهوراند به راستی ریشه بیشتر آ...

مطالعه، بررسی و نقد اندیشه های کلامی و قرآنی معتزله است.  بحث حدوث قرآن نخستین بار از سوی جعد بن درهم طرح شد. با پیدایش معتزله این بحث جان تازه ای گرفت و مأمون عباسی مدافع سرسخت آن گردید. مأمون بسیاری از علما را ناگزیر ساخت تا به پذیرش حدوث قرآن تن در دهند. معتزلیان از آن جهت که در بحث کلام الهی قایل به کلام لفظی بودند، حدوث قرآن را مطرح ساختند. مهم ترین دلیل معتزلیان به حدوث قرآن، آیات قرآن و ...

شعر جاهلی را باید آیینة تمام نمای زندگی اعراب جاهلی دانست؛ شعری که تصویرگر حیات مردم آن دوران بوده و پیرامون آن شکل می گیرد. شاید بتوان گفت بحث اطلال در مقدمة قصاید جاهلی و توجه به آن، از رایج ترین موضوعات شعر جاهلی به شمار می­آید. وقوف بر اطلال، و گریستن بر آنها، به شعر جاهلی محدود نشده، و شاعران دوره های بعد نیز از این فن در مقدمة قصاید خود بهره برده اند، حتی در عصر عباسی نیز با وجود کمرنگ شد...

یکی از نکات مهم در متن­پژوهی، تشخیص قدمت نسخ و منشأ نسخ منقول از نسخ اصلی و آگاهی از صحّت و اصالت آن هاست. خزانه ی عامره تألیف میر غلام­علی آزاد بلگرامی(1116- 1200ق) به جهت تعدّد نسخ خطّی آن و تعدّد افزوده­ها و کاسته­های مؤلّف بر کتاب که تا سال­ها پس از تألیف آن ادامه یافته، نمونه ی خوبی برای نشان دادن نحوه ی تشخیص منشأ نسخ بر اساس یادداشت­های افزوده و کاسته ی موجود در آن هاست. در این مقاله پس از ذک...

چکیده حیوان یکی از ویژگی های مهم دوران جاهلی می باشد که ادامه زندگی به آن بستگی دارد و این به خاطر ساده بودن محیط صحرائی آنهاست که بر چگونگی افکار و اندیشیدن و خیال آنها تأثیر گذاشته است. هنگامی که شاعر جاهلی قصیده ای را می سراید به مظاهر طبیعتش می اندیشد و سعی دارد وجه شباهت ظاهری و حسی بین امور طبیعت پیدا کند، مهم ترین این مظاهر حیوان است که همواره همدم و همراه شاعر جاهلی در طول سفرهایش م...

آئین حج از مهمترین ارکان دین مبین اسلام در حوزه عبادات می باشد که در قرآن و روایات مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. حج به عنوان یک امر عبادی شامل مجموعه ای از معارف الهی بوده که همه فرشتگان، انبیاء الهی و پیامبر خاتم (ص) آن را با عظمت و شکوه بسیار انجام داده اند اما حج در سیر تطور در طول تاریخ دستخوش تحریفات و اختلافاتی گشت که چهره واقعی آن را مخدوش ساخته بود و با ظهور اسلام بسیاری از آن اختلا...

  چکیده   زمینه و هدف : هنگامی که دو یا چند دارو به طور همزمان به منظورهای مختلف مانند درمان، پیشگیری و تشخیص مصرف می‌شوند و ممکن است بر روی همدیگر اثر مساعد یا نامساعد بگذارند، گاهی تعدادی از تداخل اثر داروها امکان دارد منجر به بروز واکنشهای نامطلوب، زیان‌آور و تهدیدکننده حیات گردد. این پژوهش به منظور بررسی تداخل‌های دارویی در نسخ پزشکان شاغل در استان کردستان در سال 1379 انجام شد.   روش بررسی ...

این مقاله به حکم نماز شب بر پیامبر اکرم (صلّی الله علیه وآله) می پردازد. با توجه به آیات قرآن و روایات وارده از طریق شیعه و اهل سنت و نیز گفتار مفسران و فقهای شیعه و اهل سنت درباره نماز شب رسول خدا(صلّی الله علیه وآله ) سه فرض را به این شرح می توان بیان کرد: فرض اول: نماز شب از ابتدا بر پیامبر (صلّی الله علیه وآله) مستحب بوده و برای آن چهار دلیل ذکر شده که ضعیف است. فرض دوم: نماز شب در آغاز بر پیا...

مدلول آیة 106 سورة بقره «ما ننسخ من ایه او ننسها نات بخیر منها او مثلها الم تعلم ان الله علی کل شی قدیر» که به آیة نسخ مشهور است میان مفسّران محل خلاف است. سبب بروز این اختلاف و ظهور آرای گوناگون در این زمینه در واقع معانی محتملی است که برای سه تعبیر «نسخ»، «آیة» و «انساء» در آیه مورد بحث بر شمرده اند. بیشتر معانی مورد نظر مفسّران به دلیل عدم توجه به سیاق آیه و هماهنگی میان بخش های مختلف آن، نادر...

چکیده در منابع مختلف آثار متعددی به خطّ« نسخ ریحانی» دیده می‌شود اما در بیشتر منابع، خطّ مذکور به اشتباه، با عناوین خطّ نسخ، محقّق، ریحان و یا ثلث معرفی شده است. به‌خاطر اهمّیّت نسخه های خطّی و خوشنویسی سنّتی و پرداخته نشدن به خطوط، بررسی این گونه آثار ضروری است. دراین مقاله سعی بر این است که ضمن بررسی و تحلیل قرآن موجود در مجموعة شیخ صفی‌الدّین اردبیلی، به تجزیه وتحلیل خطّ «نسخ ریحانی» پرداخته شود. این...