آغاز نثر فنّی اگرچه مربوط به قرن ششم هجری است. اما بخش عمده‌ای ‏از پیشینه‌ی آن به زمینه‌های موجود در سده‌های پیش‌تر بازمی‌گردد. حشر و نشر ‏ایرانیان با زبان و فرهنگ عربی و اسلامی از طریق مدارس و مطالعات و اعمال و ‏شعائر روزانه، و نیز ترجمه‌ی متون عربی به فارسی از همان نخستین سال‌های ورود ‏اسلام به ایران، به‌طور تدریجی هم بر تغییر سبک خراسانی به عراقی در شعر، و هم ‏بر فرایند شکل‌‌گیری نثر فنّی از د...

چکیده: گستردگی و پیچیدگی دیوان‌ها و تشکیلات درباری درزمان حکومت‌‌های نیمه ‌مستقل سامانی، غزنوی و سلجوقی در ایران پس از اسلام، تاثیر فراوانی در تحول و تطورسبک نثر منشیانه گذاشته است؛ با گسترش دربارها و دیوان ها علی‌-الخصوص دیوان رسالت بر اهمیت و جایگاه دبیران افزوده شد؛ به نسبت افزایش قدر و منزلت دبیران و منشیان، نثر منشیانه و مترسلانه نیز جایگاه ویژه‌‌ای ‌‌یافت. به‌ نظر می-رسد نثر ساده و ...

این پایان نامه به منظور بررسی جایگاه "حماسه" در "ادبیات معاصر فارسی" فراهم آمده و مطالب اصلی آن در پنج بخش تنظیم شده است : بخش اول و دوم، به ترتیب با عنوان "حماسه چیست ؟" و "تفکر ادبیات معاصر" مقدمه ای است برای ورود به مبحث اصلی و بخش سوم و چهارم به ترتیب با عناوین "حماسه در دوره مشروطیت و نیما" و "حماسه در ادبیات انقلاب اسلامی" به آن دسته از آثار ادبی دوران معاصر می پردازد که از جنبه یا جنبه ه...

شعر حماسی و شعر غنایی را می­توان از اوّلین و مهم­ترین انواع شعری به شمار آورد. مهم­ترین قالب شعر غنایی، غزل استو تنها قالبی است که بیشترین نوآوری و تحوّل را از نظر محتوا در دوره­های گذشته پذیرفته، امّا همچنان اصالت خود را حفظ کرده­است. گستردگی مفهومی غزلهیچ­گاه لطمه­ای به اصل آن نزده، زیرا قرادادهای لفظی و معنوی غزل همواره پا برجا و در عین حال پویا بوده و تعدّد و  تنوّع مفاهیم، قالب­های ساختاری آن ر...

فرامرزنامه منظومه ای حماسی است در شرح زندگانی، ماجراها، و جنگ های فرامرز، پسر رستم، در قالب مثنوی که به پیروی از فردوسی سروده شده است. این منظومه از دو نظر اهمیّت به سزایی دارد: یکی به لحاظ زبانی که از منابع مهمّ بازمانده از قرن ششم هجری است و دیگری به لحاظ محتوایی که انبوهی از روایات حماسی کهنِ مربوط به خاندان رستم را در خود جای داده است. فرامرزنامه براساس متن منثوری به همین نام که از وجود آن در ...

 در مقالۀ حاضر، ضمن گذری بر پیشینۀ تألیف آثار در حوزۀ نثر معاصر فارسی، چهار منبع از درس‌نامه‌های «ادبیات معاصر نثر»، تألیف یاحقی، عبدللهیان، رحیمیان و روزبه مورد بررسی قرار گرفته و در کنار بیان کاستی‌ها و نارسایی‌های احتمالی این کتاب‌ها، نکاتی برای بهترشدن کیفیت مطالب و رفع کاستی‌ها پیشنهاد شده‌است. عمده‌ترین کاستی‌ها و نارسایی‌ها عبارتند از: 1. چَربِش نگاه تاریخی و تاریخ‌ادبیات گونه بر نگرش علمی...

در نیمه دوم قرن نوزدهم، تحولات ژرفی در مفاهیم و ساختار زبانی نثر فارسی و عربی پدید آمد. عواملی چند از جمله اعزام دانشجو به غرب، ترجمه ی آثار نویسندگان غربی، صنعت چاپ، ظهور و شکوفایی مطبوعات و تأسیس مدارس بر اساس الگوهای نوین در دگرگونی شیوه ی نویسندگی معاصر نقش بسزایی داشتند. به دنبال کوشش نویسندگان پیشگام هر دو زبان، شاخه های نثر نوین از قبیل نمایشنامه نویسی، نقد ادبی، داستان نویسی و مقاله نوی...

اراده و بیان هر نوع معنی، قالب مخصوص و کلام ویژه خود را می طلبد و مثلاً زبان شعر، غالباً، گویای مفاهیم و محتوای مربوط به نثر نیست. بنابراین، انتخاب نوع کلام با توجه به مقاصد و اهداف ادیب از تألیف و تصنیف، ضرورت تام و تمام دارد. استفاده از نثر موزون و مسجّع به عنوان کلامی مستقل در زبان و ادبیات فارسی، برای اولین بار در متون عرفانی رواج و شیوعی گسترده یافت. هدف از طرح این بحث، چرایی انتخاب این نوع ک...

موسیقی  در نثر فارسی ناشی از آهنگ و تناسبی است که در یک جمله میان واژگان گوناگون و یا در میان واژگان دو جمله احساس می شود. گاه کلمات و جملاتی که در کنار یکدیگر قرار        می گیرند در نثر فارسی ایجاد موسیقی میکنند که از آن تعبیر به موسیقی درونی می شود . این نوع موسیقی از تناسب حروف و اصوات حاصل می شود که از تنوع و تکرار به وجود می آید. یکی از مهمترین ویژگی های نثر امیر خسرو آهنگینی و عبارت های ...

منظومه های حماسی که پس از شاهنامه سروده شدهاند؛ اگرچه از نظر ادبی، لطف سخن فردوسی را ندارند؛ در پژوهش های اساطیری و حماسی حائز اهمیّت اند. یکی از مهمترین ارزش های این حماسهها  این است که بسیاری از روایت های پهلوانی که درشاهنامه گنجانده نشده و یا اشاره ای کوتاه بدان شده، در این  منظومه ها به طور مفصّل آمده است؛ مانند پهلوانی های گرشاسب، فرامرز، بانوگشسب و... این روایت های حماسی، در رفع برخی ...