چکیده «سنگ قبر مفرّج بن حسین بن فلیته حسنی در قبرستان ابوطالب»، «تاریخ تجدید بنای مسجد خَیف در سال 1015ق. توسط سلطان احمد عثمانی»، «سنگ نوشتة تجدید بنای مسجد خَیف در سال 674 ق. توسط علی بن عمر رسولی»، «تعمیر حجر اسماعیل در سال 1073 توسط محمد خان عثمانی»، «یک متن ادبی در وصف حاجی و اعمال حج از قرن 12ق.»، «چاووش نامه‌ای برای جمع آوری حجّاج و تشویق مردم برای سفر حج»،  «دو اعلانیه برا...

استان آذربایجان بخصوص تبریز را،خاستگاه انقلاب مشروطیت می‌شمارند.انتشار روزنامه‌ها در این استان،در پیشرفت مشروطه تأثیر زیادی داشت.علیقلی صفراف نویسنده،شاعر،طنزپرداز و منتقد-که خود راپورتچی و مورد اعتماد محمد علی میرزا بود-فعالیت سیاسی‌اش را با انتشار«شبنامه»از سال 1310 ق./1893 م.آغاز کرد و در سال 1316 ق./1899 م.روزنامهء احتیاج را منتشر ساخت و پس از توقیف،ادامهء آن را با نام اقبال چاپ‌ کرد.در سال...

فضایل شهرها از جمله موضوعاتی است که خاستگاه بسیاری از روایات ساختگی است. در این نوشتار ما در پی آنیم که روایات فضایل شهر مقدس قم را ارزیابی سندی و متنی داشته باشیم. این روایات اولین بار از طریق حسن بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (برادر میانی شیخ صدوق)، عابدی زاهد و عزلت نشین - که بهره‌ای از فقه نداشت - برای حسن بن محمد بن حسن سائب اشعری قمی نقل شد. بعد‌ها این روایات توسط مؤلفان جوامع حدیث...

در فرآیند شکل گیری و تداوم حرکت های سیاسی و اجتماعی، انگیزه ها و اهداف رهبران و میزان استحکام مبانی فکری و اجرایی این حرکت ها، اصلی ترین بخش آن محسوب می شود. در نهضت های جنگل و خیابانی نیز دستیابی به عوامل و عناصر اصلی شکل دهنده افکار و اندیشه های رهبران و اهداف و آرمان هایی که در پی دستیابی به آن بودند، از اهمیت اساسی برخوردار بود. در عین حال سازمان بندی سیاسی آن ها برای پیشبرد و وصول به اهداف...

هدف پژوهش حاضر، بیان مولفه های آرمانشهری روشنفکران عصر مشروطه ایران است. دگرگونی رابطه ایران با مغرب زمین در عصر مشروطه و ظهور و بروز اندیشه های تجدد خواهانه روشنفکری، سبب دگرگونی در اندیشه های آرمان ورز ایرانی در رویکرد به مفهوم آرمانشهر گردید. در پژوهش حاضر، مولفه های اساسی نگرش به آرمانشهر در آرای هشت تن از مشهورترین روشنفکران عصر مشروطه- میرزا فتحعلی آخوندزاده، میرزا ملکم خان ناظم الدوله، م...

تالپوریان بین سال‌های 1700 تا 1782 م. در سند حکمرانی کردند و زبان دربار آنان، فارسی بود. یکی از شاعران آن خاندان غلام‌محمدخان لغاری بود که خانواده‌اش علاقه‌ای خاص به شعر و فرهنگ و زبان فارسی داشت. وی فرزند علی محمد خان (1250-1162 هجری) بود و فارسی و عربی را نزد پدر خود آموخت. غلام محمدخان ابتدا به عنوان مشاور، فرماندهی با آوازه بود. وی در سال 1279 هجری درگذشت. غلام در سرودن شعر فارسی تسلط کامل...

بختیاری به عنوان یکی از نیروهای قدرتمند عشایر در ایران در انقلاب مشروطه بویژه پس از استبداد صغیر نقش موثری ایفاد نمود. اما این ایل از دو سوگرفتار اختلافات ایل بود که این اختلافات بر سر مشروطیت نمود بیشتری پیدا کرد. بختیاریها از یک سو اختلافاتی با دو ایل همسایه یعنی قشقایی و عرب داشتند و از سوی دیگر در درون خود بر سر مشروطیت تضاد بسیار داشتند. علیقی خان سردار اسعد و سایر خوانین بختیاری بویژه خوا...

this article is the continuation of its first part that published in this magazine, vol. 2, summer 2005, no. 58.

چکیده در عصر قاجار و آستانه انقلاب مشروطه، کرمان شاهد ظهور جریانی ملقّب به شیخیه شد که علی رغم آنکه خاستگاه اندیشه هایش شیعی (اثنی عشریه) بود اما تفاوت های ملموسی نیز با آن داشت؛ این جریان خیلی زود پیروانی را در کرمان و توابعش بر گرد خود جمع کرد و وارد عرصه رقابت با سایر جریان های موجود جامعه آن روز کرمان از جمله قدیمی ترین و با نفوذ ترین آنها یعنی متشرّعه گردید. رویارویی و مصاف بزرگ دو جریان فک...

یکی از تفاسیر پارسی ، تفسیر «تبیان سلیمانی» است که در سده 12 هجری به سبک روایی به رشته تحریر درآمده است. مولف این تفسیر «میرزا محمد بن محمد رضای قمی مشهدی» (م حدود1125ق) صاحب تفسیر معروف «کنزالدقایق و بحرالغرایب» از علمای دوره صفویه است که آثار متعددی در زمینه های قرآنی، فقهی، و کلامی از وی به جای مانده است. از شاخصه های اصلی عصر مولف نهضت فارسی نویسی و غلبه دیدگاه اخباری و پیدایش آثار و تفاسیر...