امام خمینی(ره) اولین فقیهی است که نظامی جدید بر پایه نظریه سیاسی خود بنیان نهاد و حکومت اسلامی مبتنی بر ولایت فقیه را جایگزین نظام سلطنتی نمود. محقق کرکی نیز یکی از علمای برجسته شیعی در دوره صفویه است که در تبیین و ارائه نظریه ولایت فقیه سهم مهمی دارد. این پژوهش در پی بررسی وجوه اشتراک و اختلاف دیدگاههای این دو فقیه مبرز شیعه درباره نظریه ولایت فقیه و اختیارات ولی فقیه است. با این که امام خمینی...

تمایز اساسی دیدگاه ها و نظریاتی که درباره شرایط مشروعیت نظام سیاسی بحث کرده اند، مربوط به حوزه مبانی آنهاست. در مقاله حاضر سعی شده است تا مبانی نظریه حکومت دینی ـ اسلامی ـ شیعی، با تأکید بر نظریه ولایت فقیه، مورد بحث قرار گیرد. در این راستا، در مبانی هستی شناسی به نوع نگاه دین و دینداران به آغاز و انجام هستی و لزوم هدایت و راهبری انسان در این سیر و مسیر پرداخته شده است؛ در مبانی انسان شناسی نیز...

تمایز اساسی دیدگاه ها و نظریاتی که درباره شرایط مشروعیت نظام سیاسی بحث کرده اند، مربوط به حوزه مبانی آنهاست. در مقاله حاضر سعی شده است تا مبانی نظریه حکومت دینی ـ اسلامی ـ شیعی، با تأکید بر نظریه ولایت فقیه، مورد بحث قرار گیرد. در این راستا، در مبانی هستی شناسی به نوع نگاه دین و دینداران به آغاز و انجام هستی و لزوم هدایت و راهبری انسان در این سیر و مسیر پرداخته شده است؛ در مبانی انسان شناسی نیز...

ولایت فقیه به‌عنوان نظریه‌ی سیاسی شیعه در عصر غیبت،‌ شاهد قرائت­های متعدّدی برای اداره‌ی جامعه در زمان­های مختلف بوده است. برخی از این قرائت­ها مانند قرائت "حسبه" و "ولایت عامّه فقیهان"‌ ذیل قرائت نظم غیرمردم­سالار قرار می­گیرد که به‌خاطر غلبه‌ی چارچوبی خاصّ از قدرت، مشروعیّت حکومت را در گرو حاکم قرار داده و سهم محدودی برای مشارکت سیاسی توده‌ی مردم قائل شده است؛ لذا ظرفیّت­ محدودی ...

تأثیر چشمگیر نظریه ولایت فقیه و نوپایی طرح آن و تراوش ذهنی اندیشمندان از سویی و هجوم فکری و فرهنگی بیگانگان برای ایجاد تردید و تزلزل در مبانی آن، از سوی دیگر، سبب طرح پرسش‌ها و شبهاتی در این زمینه گردید و ضرورت روشنگری بیشتر و نوپردازی قوی‌تر را نمایان ساخته است. از جمله شبهاتی که در این زمینه مطرح است، شبهه «ناسازگاری ولایت فقیه با دموکراسی» است. در این مقاله ثابت شد، نه تنها ولایت فقیه با دمو...

مقاله موجود تحقیقی است پیرامون ولایت فقیه در اسلام از زمان غیبت صغری تا حال که بر اساس آیاتی از قرآن مجید، نهج البلاغه، احادیث معتبر اسلام و دیدگاه های علمای بزرگ شیعه تهیه و تنظیم گردیده است. به طور کلی ضرورت ولایت فقیه و تشکیل حکومت اسلامی مرود تاکید و توجه تمامی علمای شیعه می باشد و در این زمینه دو نظریه وجود دارد که تحت عنوان نظریه اول و دوم در مقاله مورد بررسی قرار گرفته:پیروان نظریه اول ب...

در این پژوهش کیفیت انعقاد ولایت برای فقیه به وسیله انتصاب یا انتخاب و در نتیجه حّق حاکمیت و مشروعیت حکومت با محوریت ولایت فقیه، تجزیه و تحلیل فقهی و سیاسی گردیده است. نویسنده دو دیدگاه انتصاب فقیه توّسط شارع و انتخاب او به وسیله مردم در قالب وصف های شارع را واکاویده و پس از طرح ادلّه هر کدام، یک دیدگاه حّد وسط بین انتخاب و انتصاب را نیز مطرح کرده است. وی در دو بخش ادّله قائلان هر یک از نظرّیه ها را و...

مهم ترین منصب مذهبی در دولت صفوی، صدر بود که نمونه ای از منصب ایرانی محسوب می شد. این منصب که قبلاً در دولت های تیموری و ترکمن نیز وجود داشت، در دوره ی صفوی تبدیل به یک برگزیده ی سیاسی شد. مقام صدر در دوره ی صفوی با فراز و فرود هایی همراه بود. صدر در آغاز از اهمیت بالایی برخوردار بود به طوری که امارت برخی شهرها را داشت ودر جنگها شرکت می کرد و حتی رتبه ی امیری داشت. اما با افزایش کارهای اداری از ...

مطالعات بینارشته ای و یاری جستن از نظریّه های مطالعات انتقادی، از رهیافت های کاربردی کردنِ پژوهش های نقّادانه متون ادبی است. «تاریخ گراییِ نوین» (new historicism) یکی از جدیدترین شیوه های تحلیل متن در عرصۀ مطالعات نقّادانه ادبی است که به «تاریخیّتِ متن و متنیّت تاریخ» باور دارد و به بازسازی ذهنیّت و جهان بینی مستتر در متن و دریافت رابطۀ این ذهنیّت با ساختار قدرتِ زمانۀ آن می پردازد. در نوشتۀ حاضر، پس از م...

پژوهش حاضر بر اساس ادله کلامی ولایت فقیه طرح گردیده است. مطالب در قالب پنج فصل و یک خاتمه سازماندهی گردیده. 1- فصل اول که با عنوان کلیات نام گذاری شده 2- در فصل دوم بررسی و تبیین کلامی یا فقهی بودن مساله ولایت فقیه پرداخته شده است. 3- در فصل سوم دلایل عقلی ولایت فقیه طرح گردیده 4- در فصل چهارم دلایل نقلی ولایت فقیه مورد بررسی قرار گرفته 5- در فصل پنجم ولایت فقیه از منظر موافقان و مخالفان مورد ت...