احادیث زیادی از ایمه شیعه علیهماالسلام به موضوع حج اختصاص یافته که اغلب آنها به بعد فقهی، و برخی نیز به بعد عرفانی آن پرداخته اند. ولی آیا حج، شامل همین دو بعد است؟ با بررسی بیشتر احادیث و آثار ایمه (علیهمالسلام) در موضوع حج، میتوان به ابعاد دیگری از حج پی برد، ابعادی همچون ابعاد معرفتی، اجتماعی، و سیاسی. با توجه به این که برخی از این ابعاد، تا کنون به طور اختصاصی بدانها پرداخته نشده ، در این پ...

مراسم و مناسک عزاداری عاشورا در دوره‌های مختلف تاریخی، علاوه بر صورت‌بندی‌هایی مختلف، پذیرای تغییرات اجتماعی متنوعی نیز بوده است. این تغییرات، تحت تأثیر اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه شکل گرفته، امکان رشد و بازتولید نظام فکری خاص خود و تأثیر آن بر جامعه را می‌یابند. مسأله اصلی مقاله حاضر آن است که با استفاده از مطالعه اسنادی، ضمن توجه به ضرورت کاربرد رویکردهای جامعه‌‌شناختی در تحلیل پدیده‌...

بررسی زبانِ عرفانی از پژوهش هایی است که به طورِ هم زمان با دو متغیر، یعنی زبان و عرفان، سروکار دارد. چنین پژوهشی از طرفی با طرحِ جامعی دربار? زبان و از طرفی دیگر با موضوعِ عرفان و کارکردهای آن مرتبط است. در مبحثِ زبان -چنان چه آن را موضوعِ پژوهش های عرفانی به شمار بیاوریم- باید بتوان از یک طرحِ نشانه شناختی منسجم آغاز کرد و تا دامنه گسترده تری مانند کلام موضوع را بسط و تفصیل داد. از ضروریات مقدماتی چن...

پیدایش تصوف و عرفان و ورود معانی، تجربه ها و آموزه های عرفانی به حوزه زبان منجر به شکل گیری زبانی خاص با نام زبان عرفانی شد. این زبان به دو قسم زبان عبارت و زبان اشارت تقسیم می شود. عارف در جریان سیر و سلوک خود به اندیشه ها، حقایق و تجربه هایی دست می یابد که چگونگی بیان آن در قالب الفاظ،  به دلیل ماهیت این گونه معارف، به سادگی امکان پذیر نیست. اما عرفا با به کارگیری همه ظرفیت های زبان،  دریافت ...

تانترا از دسته آیینهای باستانی است که در بیشتر ادیان اصلی هند مانند هندویی، بودایی و جینیتأثیر گذارده است. از جمله مهمترین ویژگیهای آیین تانترا در تمام اشکال آن، نقش برجس تةلیی، در همة ابعاد نظری و Ĥ مؤلفه های زنانه با حضور برجستة شاکتی(دویی) و تجلیات او همچون کعملی است؛ در این راستا میتوان به تأکید بر مؤلف ة زنانه در الوهیت و نقش این عنصر درجهان شناسی، خداشناسی و انسا نشناسی اشاره کرد و پیرو آ...

حجۀ­الاسلام والمسلمین محسن الویری« نهاد دین و دوگانه مناسک ـ مصالح»؛

قاعدة «مَنْ مَرَّ بِمِیقَاتٍ وَجَبَ عَلَیْهِ الإِحْرَام» ویژة حج است و در دیگر عبادات کاربرد چندانی ندارد. براساس احادیث ائمه: هر فردی که ارادة حج کند باید از میقات‌های پنجگانه‌ای که پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) تعیین کرده‌اند مُحرم شود و به انجام مناسک بپردازد. هیچ کس نمی‌تواند بدون احرام از میقات عبور کند جز شخصی که می‌خواهد وارد مکه شود ولی ...

پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد روان‌شناختی مناسک حج و اثربخشی آن بر سطح سلامت عمومی حجاج با روش شبه تجربی طراحی و اجرا گردید. جامعه‌ی آماری عبارت بود از مجموع 22500 نفر زائران کاروان‌های حج تمتع سال 1385 از استان تهران، 105 نفر شامل 62 مرد و 43 زن از 3 کاروان به عنوان نمونه‌ی در دسترس، انتخاب و پرسش‌نامه‌ی سلامت عمومی (28-GHQ)، یک ماه قبل و چند روز پس از انجام مناسک حج، به عنوان پیش‌آزمون و پس‌آ...

تهیه آزمون جهت گیری مذهبی با تکیه بر اسلام موضوع این پژوهش است به منظور تهیه مواد پرسشنامه اجمالی ادیان جهان و بررسی تفضیلی دین اسلام با روش توصیفی وجهه همت قرار گرفت و یک پرسشنامه 66 سالی تهیه گردید. گروه نمونه به تعداد 378 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد و طلاب حوزه علمیه قم در گروه سنی 17-25 سال بصورت تصادفی انتخاب گردیدند. نتیجه پژوهش پرسشنامه را به دو مقیاس ‏‎r1‎‏ (عقاید-مناسک...