در میان انواع رایج ادبی، ادب غنایی با برخورداری از عناصر و مضامین زیبایی‌شناختیوصور خیال بستر مناسبی را جهت تحلیل ساختار بیرونی کلام فراهم می‌آورد زیرا روابط و مناسبات درونی کلام با تکیه بر این فرم و ساختار مطرح می‌گردد، بنابراین اساس آنچه را که در قالب محتوا غرض اصلی گوینده است با رویکرد به فرایند ساختاری و عناصر سبک‌­شناختی عنوان می‌گردد یکی از مهم­ترین عناصری که در نقد زیبایی‌شناسی شعر مطرح ...

عنصر /i:/ که در فارسی به عنوان تکواژ یا واژه­بست نکره شناخته می­شود در پژوهش­های مختلف ساختواژی و معناشناختی بررسی شده­است. امّا در تحلیل­های نحوی جایگاه خاصی برای آن درنظر گرفته نمی­شود. در دستور زایشی، مقوله­های نقشی به عنوان عناصری که جایگاه و ارتباط دستوری میان مقوله­های واژگانی را مشخص می­کنند مطرح شده­اند. پیشتر گروه اضافه به عنوان یک گروه نقشی در بالای اسم در فارسی مطرح شده است. در این پژ...

در زبان شناسی شناختی که خود بخشی از علوم شناختی محسوب می شود، کاربرد زبان می تواند اطلاعات بدیعی در مورد چگونکی کارکرد ذهن به دست دهد. مفهوم محوری علوم شناختی مقوله بندی است. مقوله بندی تنها زمانی ممکن است که مقولات به نوعی در نظام شناختی حضور داشته باشند. در این پژوهش تلاش می شود حدود کفایت خوانش شیء/مکان بنیان از مقوله زمان سنجیده شود. همچنین به دلیل آنکه از منظر علوم شناختی مطالعه درزمانی مس...

مقامات حمیدی اثر قاضی حمیدالدین بلخی است که در قرن ششم به نثر فنّی و مصنوع نوشته شده است. این اثر هرچند به شیوه بدیع الزمان همدانی و مقامات حریری ره سپرده است، از این منظر که نخستین مقامه به زبان فارسی است، حائز اهمیت است. موضوع این رساله تحلیل دستوری مقامات حمیدی بر مبنای دستور امروز و دستور تاریخی است که در آن ساختار دستوری قسمت اعظمی از کتاب بررسی شده است. اهداف و کاربرد این پایان نامه ترسیم ...

یان زبان در برابر جملات وجهی‌العمل آنها در مقابل جمله‌های غیروجهی متفاوت است. از مهمترین و معمولترین راههای بیان جمله های وجهی استفاده از عناصر وجهی از قبیل افعال وجهی، قیود جمله، و دسته مشخصی از افعال واژگانی است. از اهداف این تحقیق، تحلیل و تبیین نقشها، انواع و درجات مفهوم وجهیت در فارسی امروز است. این پژوهش همچنین تمایز مطلوبی را میان جنبه های صوری و معنائی مقوله وجهیت در فارسی ایجاد می پژو...

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان تداخل واژگانی کودکان دوزبانۀ کردی ـ فارسی سال اول ابتدایی شهرستان ایلام انجام گرفته است. این تحقیق با سه فرضیۀ: 1) تکلم هر دوی والدین به زبان کردی با خودشان و با کودک باعث تداخل واژگانی می شود. 2) بین جنسیت و میزان تداخل واژگانی دانش آموزان سال اول ابتدایی ارتباط وجود دارد. 3) بین تداخل واژگانی و افت تحصیلی دانش آموزان سال اول ابتدایی ارتباط وجود دارد. و نیز ...

این رساله شعر را به عنوان روایتی از زبان در نظر می گیرد. و سعی دارد براساس نظریات فرمالیست های روس به تحلیل سطح واژگانی و معنایی شعر زنان شاعر (پروین اعتصامی، فروغ فرخزاد، دکتر فاطمه راکعی) پرداخته و سپس تأثیر متغیر جنسیت را در انتخاب واژگان و معنا ی شعر شاعران زن بررسی می کند. در حوزه ی واژگان: قدیمی، تابو، زنانه، و ترکیبات واژگانی جدید و در حوزه ی معنا: استعارات و کنایات را استخراج کرده و ب...

ظهور و گسترش ابزارهای الکترونیکی مربوط به گردآوری، ذخیره‌سازی و پردازش داده‌های زبانی و همچنین موفقیت چشم‌گیر شبکه‌های واژگانی، نگارندگان را بر آن داشت که به طراحی شبکة واژگانی صفات زبان فارسی اقدام کنند. مقالة حاضر ضمن بیان تاریخچه و مبانی کلی شبکة واژگانی، چگونگی شکل‌گیری شبکة حاضر را شرح می‌دهد. از آنجا که قصد طراحی شبکة واژگانی صفات فارسی را داریم، به طبقه‌بندی معنایی مقولة صفت می‌پردازیم. ...

صرف شاخه ای از علم زبان شناسی می باشد که در آن به مطالعه تصریف و واژه سازی پرداخته می شود. فصل مشترک تصریف و واژه سازی استفاده از وندهای مقید می باشد مشخصه های تصریفی فعل به طور کلی شامل زمان، وجه، نمود، جهت، شخص و شمار است. یکی از موضوعاتی که توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود معطوف کرده است، بحث ترتیب قرارگیری وندها یا همان تک واژآرایی می باشد. بای-بی (1985) با ارا ئه ی اصل ارتباطی خود که یک ...

فرایند تبدیل یکی از مهمترین فرایندهای واژه سازی در زبان است. پژوهش حاضر به مطالعه ی این فرایند در زبان فارسی در چارچوب کییفر(2005) می پردازد. هدف از این پژوهش مشخص کردن مقولاتی است در زبان فارسی که فرایند تبدیل بر روی آن ها روی می دهد. بدین منظور ابتدا تعداد 228 واژه از فرهنگ معاصر فارسی تألیف صدری افشار و همکاران(1381) که به چند مقوله نحوی تعلق دارند استخراج می شود. سپس این واژه ها مورد بررسی ...