پژوهش حاضر تحقیقی معنی شناختی است که به منظور بررسیِ معناییِ فعل های سادة زبان فارسی و متناظرهای مرکب معنایی آنها صورت گرفته است. در این بررسی، نخست، نگارنده طرز تلقی خود از فعل ساده و مرکب را  ارائه می کند و پس از آن، به انواع تناظر میان فعل های ساده و مرکب می پردازد. در ادامه، پس از بحثی مختصر دربارة هم معنایی و سه نوع از آن که در این پژوهش مبنای تحلیل ها قرار می گیرند، یعنی هم معنایی گزاره ای،...

اکثر لغات جدید برای زبان آموزان زبان انگلیسی به صورت "دسته بندی های معنایی" از پیش طراحی شده اند، یعنی گروهی از کلمات که از لحاظ معنایی و نحوی شبیه به هم هستند مانند: چشم، بینی، گوش، دهان، چانه. اگر چه دسته بندی از این نوع، فعالیتهایی را که روش های فعلی برای آموزش زبان به کار می برند را تسهیل می کند و با نگاه اول به نظر می رسد یادگیری لغات را هم آسان می کند، اما هیچ توجیه عملی توسط محققان در حم...

پژوهش حاضر به بررسی تأثیرات ساخت هجایی زبان فارسی معیار تاجیکی بر تلفظ واژه های زبان فارسی معیار ایران و وام واژه های مشترک میان این دو زبان می پردازد. چارچوب نظری این پژوهش، نظریه ی بهینگی -یکی از انشعاب های اخیر دستور زایشی- و یادگیری زبان در این نظریه است. روش پژوهش، توصیفی -تحلیلی و میدانی بوده و داده های پژوهش از طریق عرضه ی واژه ها و وام واژه های رایج در زبان فارسی ایران به ده فارسی آموز ...

هدف اختلال نامیدن به عنوان یکی از شایع ترین اختلال های زبانی در بیماران زبان پریش و آلزایمر محسوب می شود. آزمون تصویری نامیدن فارسی که در سال 1384 با الگوگیری از آزمون آرمسترانگ ساخته شد، تاکنون مورد استفاده محققان و درمانگران زبان فارسی قرار گرفته است. در مقالة حاضر اعتبار و روایی این آزمون براساس نتایج به دست آمده از بیماران مبتلا به زبان پریشی و آلزایمر گزارش شده است.روش بررسی در این مطالعه ...

این مقاله به بررسی فضای معنایی فعل «شدن» در زبان فارسی می¬پردازد تا برخی ویژگی¬های بنیادین شناخت زبانی بشر، همچون تحلیل¬پذیری و ترکیب¬پذیری را تحلیل کند. یکی از پربسامدترین افعال در زبان فارسی فعل «شدن» است که با توجه به نقش¬های متفاوتی که در سطح جمله ایفاء می کند، شاید فعال¬ترین فعل در این زبان باشد. با چشم¬اندازی درزمانی «شدن» با چهار کاربرد مجزا (فعل اصلی، فعل ربطی، فعل کمکی تکلیفی و جزء فعل...

اهمیت واژه و یادگیری آن در زبان دوم / خارجی و استفاده از رویکردها، راهبردها، فنون، و روش¬های نوین و متنوع به منظور آموزش هرچه مطلوب¬تر آن، امری بسیار مهم و ضروری است. در پژوهش حاضر اثربخشی رویکرد یادگیری مشارکتی به همراه راهبرد نگاشت معنایی بر آموزش واژه بررسی شده است. روش پژوهش، شبه¬آزمایشی با طرح پیش-آزمون و پس¬آزمون با یک گروه کنترل و سه گروه آزمایش بود. جامعه¬ی آماری پژوهش، زبان¬آموزان غیر ...

نفوذ و گسترش شایان توجه واژه‌های زبان فارسی، در ادوار مختلف، در زبان‌های گوناگون، از جمله موضوعات قابل‌ توجه در حوزۀ ریشه‌شناسی و مطالعات تاریخی است. از جمله زبان‌هایی که در طول تاریخ، به طور غیرمستقیم، وام گیرندۀ واژه‌هایی از زبان فارسی بوده‌اند، می‌توان به زبان‌های اروپایی، و از آن جمله انگلیسی، اشاره کرد. بررسی این دسته از واژه‌ها خود ارائه‌کنندۀ تصویری گویا از فرهنگ، تمدن و رویدادهای اجتماع...

رفع ابهام معنایی از کلمات در بافت یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در حوزۀ پردازش زبان طبیعی و زبان‌شناسی رایانشی است. در این میان حروف اضافه، به‌خصوص در زبان فارسی، در پژوهش‌های مربوط به رفع ابهام معنایی همواره نادیده انگاشته شده‌اند. ازاین‌رو، پژوهش حاضر قصد دارد با ارائۀ الگوریتمی جدید مبتنی بر قالب‌های معنایی، سامانه‌ای قاعده‌مند جهت رفع ابهام معنایی از حروف اضافه «از»، «در»، «با» و «تا» در زبان فار...

ظهور و گسترش ابزارهای الکترونیکی مربوط به گردآوری، ذخیره سازی و پردازش داده های زبانی و همچنین موفقیت چشم گیر شبکه های واژگانی، نگارندگان را بر آن داشت که به طراحی شبکه واژگانی صفات زبان فارسی اقدام کنند. مقاله حاضر ضمن بیان تاریخچه و مبانی کلی شبکه واژگانی، چگونگی شکل گیری شبکه حاضر را شرح می دهد. از آنجا که قصد طراحی شبکه واژگانی صفات فارسی را داریم، به طبقه بندی معنایی مقوله صفت می پردازیم. ...

تا پیش از پیدایش زبان شناسی شناختی، بسیاری از زبان شناسان، استعاره را روشی برای خیال پردازی شاعرانه می دانستند. به همین دلیل، «استعاره» غالباً مفهومی ادبی به شمار می رفت. لیکن با اشاعة الگوی شناختی، کارکرد استعاره در گفتمان روزمرۀ اهل زبان مورد توجه قرار گرفت. پرسشی که در مقالۀ حاضر مطرح می شود این است که آیا «استعاره» می تواند باعث چندمعنایی در زبان فارسی شود یا نه. برای پاسخگویی به این پرسش...