نقوش تزئینی در معماری و منسوجات عصر قاجار منعکسکننده آراء هنرمندان عصر بوده است. تغییرات نقشپردازی بنابر زیباشناسی زمانه و میزان آرمانگرایی هنرمندان متفاوت است. اهداف اصلی پژوهش، بررسی مضامین نقوش تزئینی در معماری و منسوجات قجری و تبیین آراء هنرمندان ایرانی در اجرای تصویرنگاری در هنر عصر قاجار است. پرسش اساسی این نوشتار، کیفیت مضامین عاشقانه و حماسی نقوش تزئینی در معماری حمام مهدیقلیخان و سه پا...

کاروانسراهای درون شهری، محل مبادلات کالاهای تجاری و نیز مکانی امن برای اقامت مسافران و تجار بوده است. این کاروانسراها، عمدتاً در جنب بازار و مرتبط با بازارها بوده اند. در میان بازارهای ایران، بازار همدان به لحاظ موقعیت شهر همدان، اهمیتی قابل توجه داشته است. این بازار محل دادوستد کالاهایی بوده که از شرق به غرب و از شمال به جنوب حمل می شده و همچون چهارراهی رفت وآمدهای تجاری کشور و حتی در سطح بین ا...

در گذشته هستة مرکزی آموزش دانش اسلامی در مساجد بود، چون نخستین مکانی که در سده‌های نخستین اسلامی به منظور آموزش مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ مسجد بود. از همین رو مسجد از دیرباز تاکنون در کنار کارکرد عبادت، مکان گردهم‌آیی مسلمانان و کسب علم بوده است. این تحقیق به پیدایش مراکز آموزشی-مذهبی که همان مسجد-مدرسه‌ها هستند، می‌پردازد و چون عمدۀ این مراکز در زمان قاجاریه ساخته شده‌اند، جمعیتّ آماری را مسجد...

کاشیکاری یکی از شیوه های نقش پردازی آرمان گرایانه در تزیینات معماری سنتی ایران است. در دوره قاجار، نقشینه کردن دیوار ابنیه عمومی وخصوصی با شمایل و مضامین مذهبی جلوه ای نوین یافت. کاشی نگاران قاجار در نقش پردازی ، کتب ادبی، تاریخی و مذهبی ، سنت های کهن نگارگری و اسلوب های غربی را منبع الهام قرار داده اند. سردر ورودی ها،و دیوار اندرونی و بیرونی ابنیه مذهبی و اماکن عمومی و خصوصی را   متناسب با کار...

باغ‌های ایرانی که پیشینه شکل‌گیری آن‌ها به دوره هخامنشی می‌رسد همواره ویژگی‌های طراحی آن‌ها از یک سو تحت تأثیر  برخی از خصوصیات مهم فرهنگ، مذهب و تمدن ایران و از سوی دیگر تحت تأثیر شرایط محیطی بوده است. الگوی کلی طراحی این باغ‌ها از زمان آغاز حکومت هخامنشیان تا پایان دوره قاجار بیشتر بر طرح چهارباغی استوار بوده است که در اواخر دوره قاجار و از آغاز حکومت پهلوی این نوع الگوی طراحی تحت تأثیر تجددگ...

تکیه یکی از مهم ترین بناهای مذهبی دوران اسلامی است، که ساخت آن در دوره ی قاجار ساخته افزایش یافته است. این بنا معمولاً، در یک مجموعه ی مذهبی و در ارتباط با عناصر معماری مذهبی دیگر ساخته می شد و در محوریت آنها قرار می گرفت. تکیه در دوره ی قاجار، به طور اخص برای برگزاری مراسم عزاداری محرم استفاده می شد. در این پایان نامه کوشیده ایم تا با بررسی تطبیقی تکایای شاخص محدوده ی بین شهرهای نور تا ساری، به...

خانه به عنوان یک نیاز اجتماعی و اولیه در هر جامعه بشری مولفه اساسی تلقی شده است که در مراحل مختلف تاریخی و مکان های جغرافیایی متفاوت، اشکال گوناگون داشته است. در کنار عواملی مانند اقلیم، مصالح، تکنولوژی، عامل اجتماعی و فرهنگی نقش تعیین کننده ای در فرم و فضای خانه دارد. در این پژوهش سعی بر این است که با تعمق در داستان زندگی افراد ساکن در خانه های شهر ساری در دوره قاجار به مطالعه و ژرف کاوی فضای ...

چکیده خانه های تاریخی عصر قاجار از جمله آثار قابل توجه این دوره اند که به دلیل ارتباط نزدیک با زندگی روزمره ی مردم گویای ویژگی های خاص عصر خود می باشند. این خانه ها نه تنها از نظر نقشه و فضاهای معماری دارای اهمیت هستند، بلکه به خاطر تزیینات و آرایه های شان که گنجینه هایی از آثار هنری و صنایع دستی را در خود جای داده اند، از نقطه نظر زیبایی و ارزش فرهنگی نیز بی همتا می باشند. بدین ترتیب، نوی...

هنرهای صناعی تبلور عینی فرهنگ و از جمله هنرهای کاربردی و مردمی محسوب می شوند. این میراث بشری عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن هر سرزمین قلمداد می گردد. نوشتار حاضر پژوهشی است در زمینه تجلی هنرهای صناعی در خلعت های دوره ی قاجار. از همین رو کوشش شده است تا با بهره جستن از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و به دست دادن شواهد تاریخی و نمونه های موجود به بررسی ارتباط هنرهای صناعی و خلعت ها به عنوان عناصری...

اروپائیان یا به طور کلی غربیانی که در دوره ی قاجار به ایران آمده اند مطالب فراوانی در مورد مسایل مربوط به ایران و ایرانی در گزارش هایشان نوشته اند. در این میان، تبریز به عنوان یکی از شهرهای مهم دوره ی قاجار، مطالب فراوانی از نوشته های اروپائیان را به خود اختصاص داده است. در دوره ی قاجار این شهر هم از لحاظ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، معماری و فرهنگی بسیار مورد توجه بود. از لحاظ سیاسی و تاریخی دومین...