نوشتار حاضر بر محور سه مفهوم کلیدی بازخوانی حافظه و هویت در معماری یادمانی ایران تدوین شده است. مفهوم بازخوانی در مباحث پیش‌رو نه به تصادف و نه از سر ذوق بلکه با اتکاء به هدفی مشخص و با ابتناء به روش‌شناسی و رویکردی معین گزیده شده و مورد بحث قرارگرفته است. هر اثر یادمانی در بستر جاری و شرایط تاریخی و مقتضیات و ملزومات فرهنگی، اجتماعی، اعتقادی، اقتصادی و سیاسی دوره‌ای که در آن پدید می‌آمده برای...

در متون تاریخی کلاسیک به شواهدی از معماری محیط و منظر و دسکره در ناحیۀ کرمانشاهان و بیستون عهد ملوک عجم و أکاسره اشاره شده است. از قدیمی ترین آنها «ألاعلاق النفسیه» اثر «إبن رسته» (290 ه. ق) و« المسالک الممالک» نوشتۀ «اصطخری» (ح. 320 هـ. ق) به یادگار مانده است. شواهد باستان شناختی موجود، صحت این گزارش های تاریخی را تأیید و تأکید می کند که سه شکارگاه سلطنتی بیستون، طاق بستان و کنگاور تنها نمونه ...

بررسی مفهومی گناه در کتاب مقدس عبری به جهت داشتن وسعت معنایی اهمیت دارد. این واژه در دوره‌های متناوب یهودیت، منعکس‌کننده باورهای مرکزی و ارزش‌های اصولی است. برای به دست آوردن مفهوم این واژه در کتاب مقدس عبری باید آن را در دوران نگارش کتاب مقدس بررسی کرد که طبق آن تحولات مختلف معنایی از گناه به دست می‌آید. گناه در دوران اولیه یهودی کاملاً این‌جهانی بوده، انجام دادن چیزی است که خداوند از آن خرسند ...

دو مفهوم از فضای شهری در کالبد شهر ایرانی قابل درک است. یکی مفهوم "آرمان‌شهر‌ دولتی ایرانی" است که در آن دولت نیازمند تعامل با مردم نیست و مکانی نیز در شهر برای این موضوع در نظر گرفته نمی‌شود، مانند تمامی قلعه شهرهای قدرت مادی و پارسی ایران. دیگری مفهوم "دولت ‌شهر‌ آرمانی ایرانی" است که در آن حضور مردم در عرصه تصمیم‌گیری های دولتی مطرح بوده و مکان میدان مرکزی در شهر بدین منظور اختصاص یافته است،...

سلسله ساسانی که نامشان را از ساسان بزرگ پارس و موبد موبدان معبد آناهیتا در استخر گرفته­اند، از سده سوم تا سده هفتم میلادی در ایران حکومت کردند. ﻣﻬـﻢ‌ﺗـﺮﻳﻦ ﺍﺑﻨﻴـﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺭﺍ ﻛﺎﺥ‌ﻫﺎﻱ ﻋﻈﻴم و باشکوه شاهان ﺗﺸﻜﻴﻞ می‌ﺩﻫﺪ. شهر بیشاپور ازجمله مهم‌ترین شهرهای دوره‌ی ساسانی محسوب می‌شود که در شهرستان کازرون واقع است. در طی یک بررسی باستانشناسی در اطراف جاده باستانی و سنگفرش مربوط به عصر ساسانی واقع در من...

تاریخ بیهقی یکی از شاهکارهای نثر فارسی است که ابوالفضل بیهقی توانسته است در آن، ضمن پردازش بی پیرایه بخش مهمی از تاریخ این مرز و بوم، نثری سخته و استوار را به نمایش گذارد. بررسی تاریخ بیهقی گویای آن است که این اثر ارزشمند با وجود اهمیت وافر ادبی – تاریخی، مورد بی مهری های فراوانی، چه از جانب نسخه نویسان و چه از جانب مصححان قرار گرفته است؛ به طوری که تا کنون نه نسخه معتبری برای استناد به آن در د...

با ورود مدرنیسم و نوگرایی به نقاشی ایران، نقاشی کمال الملک و شاگردانش به دست فراموشی و بی مهری سپرده شد و برای زمانۀ جدید، زبان و مضامین آن کهنه و ناکارآمد و سست و لق می نمود. از همین رو به تندی با پیروان مکتب کمال الملک برخورد شد. حالا پس از هفتاد سال از آغاز جریان نوگرایی در هنر ایران، افتتاح موزۀ «مکتب کمال الملک» در باغ نگارستان واقع در میدان بهارستان تهران، و انتشار کتابی با همین نام توسط ...

ادبیات مقابله‌ای در مفهوم فراگیرش در بر گیرنده پیوند ادبیات با دیگر هنرهای زیباست. دیدگاه‌های نظریه‌پردازانی چون ارسطو و هوراس درباره گونه‌های هنر مبنای پژوهش‌های مقابله‌ای و بررسی پیوند و همانندی میان هنرها شده است، و به ورود اصطلاحات تصویرپردازی و کنده‌کاری و مجسمه‌سازی در حوزه شعر انجامیده است. در این جستار به کاربرد هنر مجسمه‌سازی و کنده‌کاری در شعر پرداخته می‌شود، و مفاهی...

ادبیات مقابله‌ای در مفهوم فراگیرش در بر گیرنده پیوند ادبیات با دیگر هنرهای زیباست. دیدگاه‌های نظریه‌پردازانی چون ارسطو و هوراس درباره گونه‌های هنر مبنای پژوهش‌های مقابله‌ای و بررسی پیوند و همانندی میان هنرها شده است، و به ورود اصطلاحات تصویرپردازی و کنده‌کاری و مجسمه‌سازی در حوزه شعر انجامیده است. در این جستار به کاربرد هنر مجسمه‌سازی و کنده‌کاری در شعر پرداخته می‌شود، و مفاهی...

کارگاه نظریه‌های نو گزارش مجله منظر از کارگاه‌های تخصصی مرکز پژوهشی نظر است که در آن صاحبنظران برای نخستین‌بار یافته‌های نوین خود را که در اثر تأمل در موضوع قدیم به دست آورده‌اند به بحث می‌گذارند. این نظریه‌ها به تدریج در قالب مقاله‌های مستقل به طور مشروح عرضه می‌شود.