چکیده: جایگاه سعادت در نظریه اخلاق و سیاست فارابی و توماس آکوییناس محوری است. هر دو فیلسوف ارسطوگرا و مشایی محسوب می شوند. در حالی  که هر دو  رویت خداوند را سعادت حقیقی می شمرند، اما راه رسیدن بدان از یک مرحله و منزل جدا می شود. در نگاه آکوییناس با تأیید کفایت نداشتن عقل ، نیاز به ایمان و دیگر فضایل کلامی و مسیحی است تا رسیدن به لقاءا... میسّر شود. این مقاله با روش مقایسه ای به وجوه اشتراک و افت...

با بررسی واژگان مرتبط با سعادت در قرآن کریم می توان دریافت که استعمال آن ها در سوره های مکی بیش تر از سوره های مدنی است، و شاید دلیل این باشد که این مفهوم در قلب های اهل مکه جای گیرد که فقط با روی آوردن به دین الهی و شریعت واقعی می توان به سعادت حقیقی دست یافت. این مفهوم در قرآن کریم، نمودها و نظائر و در واقع زیرمجموعه هایی دارد که به نوعی با مفهوم سعادت در ارتباط اند مانند الرضا، الفرح، السرور...

فیض در تبیین مفهوم عام فضیلت به این نکته اشاره می‌کند که هر امر خیری که انسان را در نیل به سعادت اخروی یاری رساند، فضیلت است و هرچه انسان را به هر نحوی از سعادت اخروی دور کند، رذیلت است. از منظر وی به‌طورکلی فضایلی که انسان را در نیل به سعادت یاری می‌رسانند، به چهار دسته تقسیم می‌شوند: فضایل نفسانی، فضایل بدنی، فضایل اجتماعی، فضایل توفیقی. فضیلت به‌معنای خاص و یا همان فضایل اخلاقی، در حقیقت جزئ...

سعادت، آرمانی است که انسا‌ن‌ها همواره در جستجوی آنند. نه‌تنها فیلسوفان و اندیش‌مندان، آشکارا نظریات و راه‌کارهایی در این زمینه ارائه کرده‌اند، جستجو در آثار برخی شاعران نیز مؤید توجه و دقت و رویکرد آنان در این‌باره است. این نوشتار، در پی شناخت مفهوم سعادت از منظر سعدی و سنجش و مقایسة آن با تلقی ارسطو از سعادت است. در این راستا ابتدا سعادت از منظر ارسطو به اجمال بررسی شده و در ادامه، مفهوم سعادت...

نظریه اخلاقی غزالی تقریری از نظریه های فضیلت گرایی اخلاقی است که در واقع تلفیقی از سه رویکرد فلسفی، نقلی و عرفانی است که جنبه نقلی و عرفانی آن بسیار غلیظ تر از جنبه فلسفی آن است. وی از سویی تابع نظریه حد وسط ارسطویی است که فضیلت اخلاقی را حد وسط دو رذیلت افراط و تفریط می داند و از سوی دیگر، افزون بر عقل، شرع را نیز معیار تعیین فضیلت برمی شمارد و با استناد به آیات و روایات، فضایل اخلاقی را معین ...

مک¬اینتایر "فضیلت" را محور و اساس نظریات اخلاقی خود می¬داند. از نظر او فضیلت که از سه عنصر "عمل"، "نظم روایی" و "سنت تاریخی" به دست می¬آید، ارزش ذاتی برای انسان دارد، یعنی انسان با داشتن فضیلت می¬تواند به سعادت و حیات نیک که غایت زندگی است دست یابد، از سوی دیگر سعادت و حیات نیک همان فضیلت-مندی است. انسان فضیلت¬مند در هر شرایطی می¬تواند، بهترین و متأملانه¬ترین امور را بدون تأمل انتخاب کند، زیرا ...

انسان به منظور رسیدن به سعادت حقیقی و جاودانه، نیازمند راهبر و هدایت‌کننده است. در این راستا، قرآن به عنوان کتاب هدایت، هدف از نزول خود را رساندن انسان به سرمنزل حقیقی معرّفی نموده که همان تقرّب به خداوند است. از این روی، ضروری می‌نماید اصول و روش‌هایی که برآمده از قرآن و متناسب با نیاز و شرایط وجودی انسان می‌باشند، تبیین نموده، به منظور سعادت او به کار بندیم. مقالة حاضر به دنبال آن است که با محو...

پرسش مهم فیلسوفان باستان علاوه بر پرسش از ماهیت فضیلت و چگونگی حصول آن، این بود که آیا فضایل برای انسان سودمندند؟ یعنی آیا فضایل سعادت انسان را به دنبال دارند یا نه؟ پرسش آنها در واقع پرسش از ارتباط میان سعادت و فضیلت بود، بدین معنا که آیا برای سعادت فضایل امری واجب و گریزناپذیرند یا خیر؟ ارسطو فضایل را برای حصول سعادت شرط لازم می دانست هرچند برخلاف افلاطون آن را شرط کافی نمی دانست. وی سعادت را...

علی‌رغم تحقیقات پذیرفته‌شده در زمینه‌ی تاثیر فاکتورهای ژنتیکی و عوامل نورولوژیکی بر سعادت ذهنی[1] برخی محققان علوم اجتماعی نشان داده‌اند که فاکتورهای اجتماعی در تبیین سعادت ذهنی نسبت به فاکتورهای ژنتیکی و نورولوژیکی نقش موثرتری دارند. از جمله اینگلهارت نشان داده است که عوامل  اجتماعی و تاریخی تا 80 درصد توان تبیین سعادت ذهنی را دارند. در این مقاله به این سئوال پاسخ خواهیم داد که آیا در جامعه‌ی ...

فارابی عدالت را در سه حوزه تکوین، اجتماع و فرد بررسی می کند و در هر سه به اعتدال توجه دارد، به گونه ای که در تکوین، به معنای اعطای بهره وجودی به موجودات، متناسب با اهلیت آنها، از سوی خداوند و در اجتماع به معنای توزیع خیرات مشترک، بر اساس شایستگی افراد و در اخلاق به معنای رعایت اعتدال و حدوسط نظر دارد، از سویی وی با تقسیم سعادت به دنیوی و اخروی، سعادت دنیوی را ابزاری برای دستیابی به سعادت حقیقی ...