کتاب شاعران بی­دیوان که در بردارندۀ مجموعه­ای از اشعار پراکندۀ شاعران فارسی گوی بی دیوان در سده­های سوم و چهارم و پنجم است، اگر نه نخستین کار، لکن از بهترین و جامع­ترین آثار در این زمینۀ پژوهشی است. امروزه، پس از گذشت چند دهه­ از تألیف کتاب مزبور و با شناخته شدن منابع مختلفی از نوع سفینه­ها و جُنگ ها، و با تصحیح انتقادی دیگر منابع مورد استفاده در کتاب، لزوم بازنگری جدّی در این کتاب هست، تا مؤلّف، ...

قاعده وجوب دفع ضرر محتمل یکی از قواعد عقلی است که به موجب آن هرگاه انسان، احتمال ضرر در چیزی بدهد و یا عملی را موجب ضرر بداند به حکم عقل باید از آن اجتناب نماید تا از وقوع در ضرر وزیان محتمل، ایمن گردد، برهمین اساس چنانچه شخص به این احتمال اعتنا نکند و برعمل مزبور اقدام نماید و نهایتاً دچار ضررگردد، مورد مذمت عقلا واقع می شود لذا گفته می شود دفع ضرر محتمل واجب است، تبیین و تشریح قاعدۀ فوق، مستلز...

چکیده با توجه به اینکه تا کنون بررسی های گذشته پیرامون زندگینامه ی شاعران بوده است و کمتر به بیان علت و عوامل آزار و تنبیه آنان پرداخته شده است، بر این اساس سعی شده است با تو جه به منابع موجود از جمله تراجم و شرح حال ها و مراجعه به دیوان شاعران تا حّدی این زوایا و گوشه های مسکوت مانده از زندگی شاعران بررسی شود و علل و عواملی که موجب رو آوردن شاعران به دربار ها و پس از آن مغضوب و رانده شدن آن...

یکی از دوران پرحادثه تاریخ ایران برحسب باز? زمانی، دور? تاریخی حدّ فاصل کودتای 28 مرداد32 تا بهمن 57 است. در این دوران از طرفی کمونیست ها و توده ای ها فعّالیّت بیش تری داشتند و از طرف دیگر، نهضت آزادی و آزادی خواهان و از طرف دیگر اصول گرایان اسلامی برای براندازی نظام مستبدّ حکومتی محمّدرضا پهلوی کوشش می کردند. حرکت های جنگی نامنظّم و چریکی نیز سهم به سزایی در شعله ورکردن این آتش داشت. اتّفاقاتی چون ملّ...

چکیده با ظهور دین مبین اسلام در سراسر شبه جزیره عربستان ، شعر عربی به مرحله ی جدیدی گام نهاد . شاعرانی که در عصر جاهلیت در خدمت آرمان های قبائل بودند ؛ با ظهور اسلام به سوی معنویت ، پند و اندرز و یا مدح اولیای الهی ، به ویژه پیامبر بزرگ و گرامی اسلام متمایل گشتند و شعرشان را در خدمت این بزرگوار و اهداف او قرار دادند . شاعرانی که در اشعار خود پیامبر (ص) و صفات شایسته ی او را مدح نموده اند ، عم...

شعر کلامی است که تأثیر آن از نثر به مراتب بیشتر است و در قالبهای مختلف شعارهای جنگی، حماسی، مدح و ذم سروده میشد. قبل از ظهور اسلام، اقوام عرب برای شعر اهم?ی?ت خاصی قائل بودند و اشعار عاشقانه، ادبی و حماسی زیادی میسرودند، اما محتوی و مفهوم آنها مربوط به ظواهر دنیا یا درباره دلاوریهای جنگی و امثال آن بود. ام?ا با ظهور اسلام، اشعار عرب جان تازهای گرفت و به سوی معنویت و پند یا مدح اولیای خدا مت...

هدف: این مقاله به دست نوشته های عارفان شیعی می پردازد. روش: توصیفی – تحلیلی و مقایسه ای است که نسخه مورد نظر با نسخه نفیس و معتبر مرجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی مطابقت داده شده است. یافته ها: پیرجمال اردستانی بزرگترین عارف شیعه در قرن نهم هجری است یکی از دستنویس های به جا مانده از آثار وی نسخه کوچکی است که در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران محفوظ است این نسخه بسیار ارزنده و معتبر که بازماند...

چکیده  مقاله حاضر تلاش دارد تا به بحث پیرامون شاعرانی بپردازد که با سروده های خود درباره وحدت اسلامی سعی نموده اند تا به تحکیم آن در میان مسلمانان مبادرت ورزند. در طول سال­های اخیر با برگزاری همایش های وحدت اسلامی در نقاط مختلف جهان اسلام، که به بررسی و آسیب شناسی، موانع و راه کارهای تحقق وحدت اسلامی پرداخته اند، شاعران وادبای عرب نیز پا به پای علما و دیگر مسلمانان سعی نموده اند با اشاره به اهد...

هدف از نگارش مقالة حاضر، بررسی نسخة خطی منحصربه فرد خلاصۀ الاشعار بخش 133 سفینة تبریز، گردآوردة ابوالمجد محمّد  بن مسعود تبریزی، برای شناخت و حضور زنان شاعر در تاریخ ادبی ایران است. این جُنگ در معرفی رباعی سرایان حوزة جغرافیایی شمال غرب ایران و در فاصلة سدة پنجم تا هفتم هجری قمری منبعی ارزشمند است. در این پژوهش، که با رویکردی مقایسه ای و از دیدگاهی تاریخی در حوزة ادبیات زنان انجام شد، دو جُنگ نزهۀ...