طنز عبید زاکانی از نظر اشارات اجتماعی و نکات تاریخی یکی از منابع ممتاز شناخت جامعه، ذوق و فرهنگ ایرانی در قرن هشتم است. در طنزهای عبید زاکانی به ظریف‌ترین مسائل فردی و جمعی در بستری از نگرش فلسفی و سیاسی پرداخته شده ‌است. نکتۀ قابل تأمل در طنز عبید این که غالباٌ لطایف او زیرساختی پارادوکسی دارند و عبید از طریق ایجاد فضایی متناقض‌گونه، خواننده را به خنده و تفکر وامی‌دارد. در این تحقیق به عمده‌تری...

اصبغ بن نباته به عنوان کسی که روایات زیادی از وی در منابع شیعی وسنی نقل شده، یکی از افرادی است که سید حسین مدرسی به نقل ازبرخی نویسندگان متأخر، احتمال صاحب کتاب بودن او را مطرح و فهرستی از روایات وی را ارائه می دهد. این پژوهش که بر پایه‎ی این احتمال شکل گرفته است، در آغاز بعد از مقدمه‎ای در مورد بازسازی کتاب به شرح حال اصبغ بن نباته - به عنوان یکی از یاران و اصحاب خاص امام علی – علیه السلام- که...

دیدگاه های ابن ابی الحدید دربار? عمر در دو حوز? تاریخی و کلامی تقسیم بندی می شود. وی در خلال برخی مباحث تاریخی تلاش دارد به طرق مختلف همچون ذکر روایات تاریخی در فضیلت عمر و هم چنین منقولات و استنادات تاریخی، شخصیتی صالح، سالم و مصون از هر گونه طعن و اشتباهی از وی به تصویر بکشد. هم چنین شارح وقتی از جنب? کلامی به شخصیت و نوع عملکردهای عمر می پردازد به روش های گوناگون مانند آوردن احادیث در فضل عم...

در سال شصت هجری با روی کار آمدن یزید، جامعه اسلامی دچار دگرگونی هایی در ارزش ها و سنّت نبوی شد. همین امر سبب گردید تا امام حسین (ع) با هدف امر به معروف و نهی از منکر و احیای سیره جدشان، پیامبر (ص)، علیه حاکم جور زمانه قیام کند. واقعه کربلا به طرق مختلف در کتاب های مورّخان شامی و عراقی بازتاب یافته است .مورّخان هر یک از این مکاتب براساس عقاید سیاسی و مذهبی خویش، و سلایق و سیاست حکومتِ وقت، گزارش های...

نهج البلاغه به عنوان مشهورترین منبعی که سخنان حضرت علی(ع) در آن گردآمده است، شامل نامه هایی است که با اهداف مختلف به والیان، فرزندان و ساکنان شهرها نوشته اند. نامه ای که بنا بر قول شریف رضی خطاب به امام حسن(ع) و پس از بازگشت امیرمؤمنان(ع) از نبرد صفین نوشته شده است، به عنوان نامه ی سی ویکم این کتاب شناخته می شود. در این پژوهش تلاش شده تا با تحلیل متنی، تاریخی و سندی و نیز بررسی منابعی که سخنان ...

مدیریت از دیدگاه آموزه ها و منابع اصیل اسلامی دارای شرایط و اصولی است که مدیر را در رسیدن به اهداف مدیریتی،  یاری می کند. در متون معتبر از جمله نهج البلاغه، مسئله مدیریت در ابعاد مختلف آن از مدیریت سیاسی گرفته تا اقتصادی وحتی مدیریت خانواده مورد توجه قرار گرفته است. تلاش ما در این نوشتار، بررسی مهمترین شرایط مدیریت از دیدگاه علی بن ابی طالب (ع) می باشد.

ابن بطائنی، علی بن ابی حمزه، از راویان فاسدالمذهب است؛ امّا با این تفاوت که او دو دوره متمایز را در حیاتش پشت سر گذاشته است. مدتی بر طریق حق بوده و در آن دوران از راوایان امام صادق و کاظم (علیهما السلام) به شمار می رفته است؛ ولی در اواخر عمرش به کژراهه می رود و امامت امام رضا (علیه السلام) را منکر می شود. او روایات زیادی را در دورۀ استقامت خود از آن دو امام همام نقل کرده که از طریق گزارش صاحبان ...

طنز عبید زاکانی از نظر اشارات اجتماعی و نکات تاریخی یکی از منابع ممتاز شناخت جامعه، ذوق و فرهنگ ایرانی در قرن هشتم است. در طنزهای عبید زاکانی به ظریف ترین مسائل فردی و جمعی در بستری از نگرش فلسفی و سیاسی پرداخته شده است. نکتۀ قابل تأمل در طنز عبید این که غالباٌ لطایف او زیرساختی پارادوکسی دارند و عبید از طریق ایجاد فضایی متناقض گونه، خواننده را به خنده و تفکر وامی دارد. در این تحقیق به عمده ترین...

عبداله بن سعد بن ابی سرح قرشی اسلام می آورد و اندک زمانی کتابت وحی می کند، سپس از دین باز می گردد و مرتد می شود. بررسی های تاریخی نشان می دهد که ارتداد او ارتباطی با نگارش قرآن ندارد، ولی قصه نویسان، که اغلب فاقد قوة تحلیل اند، شاید مغرضانه، شاید ساده‌لوحانه، روی گردانی وی را به تحریر آیات الهی ربط می‌دهند. این قصه‌های بی‌اساس به تفاسیر و تواریخ هم راه می‌یابد، حتی از دریاها می‌گذرد تا در سدة ب...

سمک عیار، ازآثار ادبی قرن ششم است که فرامرز بن خداداد الارجانی آن را از زبان یکی از قصه پردازان زمان ـ صدقه بن ابی القاسم شیرازی ـ تحریر کرده است. محققان ادبیات، دربارة نوع ادبی سمک عیار، نظر واحدی ندارند؛ گروهی آن را حماسه می دانند و برخی دیگر رمان و عده ای نیز آن را رمانس به شمار می آورند. در این پژوهش، افزون بر تعریف حماسه، رمان، رمانس و قصه و برشمردن ویژگی های این انواع و سنجش تطابق سمک عیا...