خوابنامه های عصر قاجاریه یکی از منابع غیر تاریخنگارانه اند که در آشنایی با زمینه ها و بستر های فکری شکل گیری انقلاب مشروطه جایگاه ویژه ای دارند. شماری از روشنفکران عصر قاجار با رویکرد به قالب نوشتاری خوابنامه به طرح افکار نوخواهانه و ایده های انتقادی شان پرداختند. این اندیشه گران بنابر ملاحظات سیاسی، محدودیت ها و اقتضائات زمانه، خوابنامه را قالب مناسبی برای به چالش کشیدن نظم موجود و تبیین نظرات...

یکی از مباحث مطرح در علم رجال، مسئلۀ «تمییز مشترکات» است که بر اساس آن، میان دو یا چند شخصیّت رجالی خلط صورت گرفته و آنها را یک شخص پنداشته اند. از مصادیق این مسئله، فضل بن شاذان نیشابوری امامی است که بسیاری از بزرگان میان او و فضل بن شاذان رازی عامّی تمییز قائل نشده اند. این پژوهش بر آن است که پس از معرفی اجمالی فضل نیشابوری و شناساندن مقام والا و جایگاه علمی او، مسئلة تمییز مشترکات را در مورد و...

اولین کسانی که در حوزه حدیثی اهل سنّت اقدام به گردآوری احادیث صحیح و تدوین جامع صحیح حدیثی نمودند، محمد بن اسماعیل بخاری (194- 256 ق) و پس از او مسلم بن حجّاج نیشابوری (204- 261 ق) بودند. این دو جامع صحیح از معتبرترین کتاب هایی است که به اعتقاد بیشتر محدّثان اهل سنّت تمام روایات موجود در آن دو هم به لحاظ متن و هم به لحاظ سند غیر قابل نقد است. و پس از قرآن کریم، از صحیح ترین کتاب ها می باشند. حتّی بر...

چکیده: بشر از روز نخست آفرینش توجه ویژه ای به مسئله ی بیماری و تندرستی داشته است و همیشه یکی از دغدغه های آدمی، حفظ سلامتی و تندرستی بوده است، لذا آشنایی افراد با علم پزشکی و داشتن اطلاعاتی هر چند محدود برای هر فرد ضروری می نماید. آثار به جامانده از سنگ نبشته ها ، لوحه های سنگی، نقاشی ها و ... همه نشان از سابقه و اهمیت پزشکی در بین ملل مختلف دارد. نقش علم طب تا بدان جاست که مورد استفاده ی ر...

انسان مدرن برای شناخت هر چیزی که رنگ و بوی گذشته دارد، نیازمند شناخت مفاهیم نمادین است. به منظور القای این معنا و مفاهیم، یکی از مهمترین صنایع ادبی یعنی نماد، نقشی بسزا دارد. این مفاهیم ممکن است در صورت ها و قالب های متفاوتی ظهور کند؛ قالب هایی چون: شخصیت های انسانی، جانوران، نباتات، جمادات، رنگ، نور و.... همه این صور نمادین، در طول ادب پارسی، بالاخص ادب عرفانی جهت نشان دادن ویژگی های درونی انس...

در این پایان نامه نظام صرفی گونه ای از زبان های ترکی خراسانی به نام «ترکی نیشابوری» مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از رویکرد توصیفی بهره گرفته شده است که ناظر بر استفاده روزمره گویشوران بوده و بازه زمانی ابتدا تا انتهای سال 1390 را شامل می شود. داده های این پایان نامه به صورت میدانی و با انجام مصاحبه به دست آمده اند. ترکی نیشابوری در بخش سرولایت شهرستان نیشابور از توابع استان خراسان...

عرفا و صوفیه به تأویل و باطن قرآن توجهبسیار کرده اند. از این رهگذر، برداشت های ویژه ای از آیات قرآن دارند و مبانی نظری و سیروسلوک عرفانی خود را با آن سنجیده‏اند. ازجمله، نظّام نیشابوری -ادیب و عارف سدۀ هشتم یا نهم قمری- در غرائب القرآن و رغائب الفرقان آیاتی از قرآن را، پس از تفسیر، تأویل کرده است؛ گرچه در این کتاب، او از مبانی اعتقادی و روش «تأویلات نجمیه» اثر پذیرفته که نجم‏الدین رازی نگاشته اس...

اندیشه­ی فلسفی- عرفانی وحدت وجود ، مسأله­ای است که عرفا و فیلسوفان زیادی در سرتاسر عالم، درباره­ی آن سخن گفته و به آن پرداخته­اند. عطّار نیشابوری از جهانِ شرق، با زبانی عارفانه و شاعرانه و باروخ اسپینوزا از جهان غرب، با زبانی فلسفی و استدلالی نمونه­ای از این اندیشمندان وحدت وجودی­اند. در آثار عطّار نیشابوری، ردّ پای وحدت وجود را به آشکارگی می­توان مشاهده کرد، و برهان خداشناسی اسپینوزا نیز بر همین ا...

از جمله آثار فراوانی که به نادرست به عطّار نیشابوری نسبت داده اند ، یکی هم منظومه عاشقانه گل و هرمز معروف به خسرونامه است. درچند دهه اخیر پس از تحقیقات دکتر شفیعی کدکنی معلوم گردیده است که این منظومه بی گمان از عطّار نیشابوری نیست.امّا هنوز هویّت گوینده آن شناخته نشده است. دراین جستار، نشان داده ایم که گل و هرمز نزدیک به سال 600 هجری در اصفهان سروده شده و گوینده آن شیخ عطّار ابوعبدالله محمّد میانجی(م...

میرسیدعلی همدانی از زمرۀ عارفان و ادیبان پرکاری است که آثار فراوان علمی و ادبی تألیف کرده است و محققان تعداد آن‌ها را بیش از ۱۷۰ نسخه دانسته‌اند. یکی از آثار باقی‌ماندۀ او مثنوی هفت وادی است که ۶۴۲ بیت دارد. دربارۀ منسوب بودن این مثنوی به میرسیدعلی همدانی میان محققان اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی چون هرمان اته، اشپرینگر و علی محمدی خراسانی این مثنوی را اثر عطار نیشابوری دانسته‌اند؛ اما سع...