تألیف کتاب‏های متعدد در موضوع زیارت، همانند سایر موضوعات مورد تأکید ائمه:، از زمان امام صادق7 توسط اصحاب ایشان آغاز شده و تا سال‏ها بعد ادامه یافته و در قرن سوم به اوج خود رسیده است. در قرن دوم و سوم هجری 21 کتاب در این موضوع قابل شناسایی است. تألیف این کتب توسط ثقات و بزرگان اصحاب امامان: همانند معاویة بن عمار، صفوان بن یحیی، یونس بن عبدالرحمن، بزنطی، ابن فضال، حسین بن سعید، علی بن مهزیار و دی...

عملکرد حکومت معاویه و یزید در پیدایش تحول و دگرگونی مردم اثر فراوانی داشت. اقدامات دستگاه حکومتی معاویه عبارت بود از: 1. تبدیل خلافت به سلطنت؛ 2. سپردن مسولیتهای حکومتی و کلیدی به خویشان و بستگان خویش؛ 3. حیف و میل بیت المال؛ 4. تحمیق، تهدید، کشتار و تحذیر افکار عمومی، تحت عنوان دین و نیز جعل حدیث، بویژه برای کوبیدن اندیشه علوی؛ 5. ترویج اندیشه جبری گرایی و احیای تمایلات قبیله‏ای و نژادی. د...

قلمرو حکومت عقل بر رد و قبول امور آیا ادیان را نیز در بر می گیرد؟ آیا ایمان حاصل برهان و استدلال است یا منشاء دیگری دارد؟ اگر در ایمان به برهان عقلی نیازی نیست پس منشاء آن چیست؟ در این مقاله پس از بحثی اجمالی در این مقولات به بررسی و نقد نظرات ابن جوزی پرداخته شده است. ابن جوزی – واعظ ، مفسر و فقیه حنبلی – با تأکید بر لزوم عقل و استدلال برای وصول به اعتقاد دینی ، کتاب تلبیس ابلیس را آغاز می ک...

نوشتار حاضر جهت تبیین سعادت از نظر سه فیلسوف مسلمان، ابن سینا، شیخ اشراق و درا و قرآن می باشد. فلاسفه مذکور سعادت و شقاوت را بر دو نوع عقلی و حسی می دانند. منظور از سعادت عقلی، تعقل و ادراک کامل ترین موجودات می باشد و شقاوت حقیقی به معنای محجوب ماندن از پروردگار و تهی بودن از کمالات مناسب نفس است. ایمان، عمل صالح و اخلاق حسنه از نظر قران اسباب سعادت دنیا و آخرت محسوب می شود و کفر و شرک و نفاق...

فلسفه هنر وزیبایی شناسی که امروزه شاخه مهمی از فلسفه های مضاف به حساب می آید، در بردارنده مسائل فراوانی است که می توان بسیاری از آنها را با مدد گرفتن از مبانی اساسی(وجود شناسی(ابن عربی و ملاصدرا)، ماهیت شناسی (سهروردی)، نفس شناسی و معرفت شناسی)، بازشناسی و بازخوانی کرد، دیدگاه این سه حکیم درباره قوه خیال نیز یکی از مسائل نفس شناسی است که نقش آن در آفرینش آثار هنری بررسی خواهد شد. بنابر مبانی نف...

این نوشتار، پس از تعریف بُعد و تناهی در اصطلاح های گوناگون، به تقریر نظریه ی تناهی ابعاد در فلسفه ی اسلامی ـ در موضع طبیعیات و در بحث از احوال جسم ـ از منظر ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا و به بررسی استدلال های مربوط می پردازد؛ و با اشاره به کاربرد نظریه در اثبات بعضِ مسائل طبیعی و مابعدالطبیعی، کتابشناسی نظریه در آثار ایشان هم ترسیم می گردد. پژوهش با پرسش علامه حسن زاده ی آملی از قائلان تناهی ابعا...

علم رجال در پی آن است که با شناخت هویت دقیق راویان، میزان اعتماد به آنان در حوزۀ روایت‏گری را نشان دهد و به توثیق یا تضعیفشان رهنمون شود. آرای رجالیان، چه توثیق و چه تضعیف، بر بنیادهایی نهاده شده و تابع قواعد و ضوابطی است و روشن داشتِ آن‏ها می‏تواند بر منظومه فکری ایشان پرتویی افکند و راه را بر ارزیابی دقیق‏تر آن هموار سازد. پژوهش پیش رو بر آن است تا مبانی و قواعد توثیق را در کتاب رجال تفسیر...

این رساله به بحث از این مطلب می پردازد که معرفت عرفانی چه سنخ معرفتی است و چه مولفه-ها و مقوماتی دارد. از میان متفکران اسلامی، عارفان اسلامی، به ویژه ابن عربی و پیروان مکتب وی، و فیلسوفان اسلامی، یعنی به طور خاص فارابی، ابن سینا، شیخ اشراق و صدرالمتألهین، به تفصیل به این موضوع پرداخته اند. صاحب نظران و فیلسوفان دین و عرفان در غرب نیز در این زمینه، چند نظریه مهم ارائه نموده اند. همگی این دیدگاه ...

براساس نظریه فیض ابن سینا، ازحضرت حق ، بدون واسطه ، تنها یک موجود صادر می شود و صادر نخستین عقل اول است و به ترتیب عقول عشره که مجرد تام و مفارق محض اند از واجب صادر می شوند و آخرین عقل از سلسله عقول ، عقل فعّال است که مدبّر بر عالم مادون فلک قمر می باشد . پس از آن افلاک نه گانه که هرکدام از یکی ازعقول صادر می شوند . و در روایات نیز مخلوق اول تحت عنوان «اول ما خلق الله » وارد شده که عقل و قلم و ...

رابطه ی عالم خیال با نگارگری بسیار ظریف اما پر معناست. در فلسفه ی هنر اسلامی، عالم خیال از ارکان اساسی خلق و شکل گیری فرم ها و تصاویر خیال انگیز است. تفکرات عمیق و خلاق فیلسوف مسلمان در باب عالم خیال نیز از جنبه های بسیار مهم در فلسفه ی اسلامی به شمار می آید. این پژوهش با تحلیل آرای فلاسفه ی اسلامی (ابن سینا، سهروردی، ملاصدرا) در باب عالم خیال، در پی پاسخ به این مهم است که جایگاه و اهمیت آن ر...