در این مقاله به نقل آن بخش از مبانی علامه پرداخته شده که در توسعه فقه القرآن، نقش ایفا می‏کند. با بررسی هر یک از مبانی، نقش آن در توسعه فقه القرآن به صورت مختصر بیان شده است. علامه به نقش یادشده، اشاره و یا تصریح نفرموده و مباحث مربوط به آیات الاحکام را به دانش فقه ارجاع داده است، اما توسعه فقه القرآن به عنوان دانشی بینارشته‏ای، نیازمند نگاه مستقل از فقه و تفسیر ترتیبی و تأسیس یا بازتعریف مبانی...

حکم نمازمسافر از احکام مسلم اسلام است و یکی از مسائلی که اثر عمیقی برآن می گذارد و موجب تغییر در کمیت آن می شود، سفر است که قصرنماز مسافر مکلف را به دنبال می آورد. در این راستا آن چه که باعث واکاوی مجدد بحث شده است این است که پیمودن راه، موجب قصروکوتاه شدن نماز می شود، یا مشقت و سختی که در اثر سفر حاصل می گردد، که بنابر نظر اول صرف پیمودن راه به مقدار معین موجب شکسته شدن نماز می باشد و وسائل پی...

مبادلات پولی در فقه اسلامی «بیع صرف یا بیع الاثمان» نامیده می‌شود. مشهور امامیه صحت بیع صرف را به سه شرط «مثلاً بمثل»، «یداً بید» و «تقابض در مجلس» منوط نموده‏اند. باوجوداین، فقیهان امامیه در اعتبار شروط بیع صرف دربارۀ معاملات ارزی، باوجود مشترک‌الموضوع بودن آنها، اختلاف‌نظر دارند. با بررسی مبانی روایی باید گفت رعایت شروط نقد بودن (یداً بید) و تساوی در مقدار (مثلاً بمثل) در معاملات ارزی جهت جلوگیری...

شناساندن و روشن کردن عناوینی چون دارالاسلام و دارالکفر و بیان حدود و نمونه های آن، از جمله بحثهای فقهی است که تاکنون به گونه شایسته به آن پرداخته نشده است و تحقیق جامعی در مورد آن انجام نشده است. و در میان فقهای گذشته نیز این بحث به صورت یک بحث مستقل مطرح نشده است بلکه در خلال مباحث دیگر مطرح شده است مباحثی مانند احکام لقیط و جهاد و خمس و غنیمت و سوق المسلمین.البته لازم به ذکر است که فقهای اهل ...

یکی از مسائل مهم و چالش بر انگیز در حوزه مطالعات اسلامی که از گذشته و به ویژه در سالهای اخیر محل بحث و تضارب آرا ء بوده است، مسئله صلاحیت یا عدم صلاحیت زن برای تصدی مناصب حکومتی همچون رهبری، ریاست جمهوری، وزارت، قضاوت و... است. این که آیا تصدی چنین مناصبی برای زنان جایز است یا خیر؟ پرسشی است که در این تحقیق سعی شده، تا بدان پاسخ داده شود در پاسخ این پرسش باید گفت که مشهور فقها تصدی این مناصب ...

در این تحقیق دیدگاه فقه امامیه در باره اجماع و ابعاد گوناگون، اقسام و حجّیت آن بنا بر کاشفیت اجماع از قول معصوم(و نَه به نحو مستقل تجزیه و تحلیل شده است. این نوشتار در یک مقدّمه و سه فصل سامان یافته است. در مقدّمه با ضرورت، پیشینه، فرضیه و اهداف روش آن رو به رو می شویم. در فصل اوّل ضمن بررسی معنای لغوی و اصطلاحی اجماع، حجّیت و اعتبار آن از منظر علمای امامیه کند و کاو گردیده است. در فصل دوم به اقسام و...

بنای عقلا از یک سو در پاسخگویی به نیازهای روز افزون جوامع و از سوی دیگر در پویایی و انطباق فقه با زندگی نوین و اجتماعی تأثیر بسزایی دارد.

هدف از این تحقیق، بررسی فقهی مبالغ دیه و تخییر جانی، در پرتو مقتضیات زمان است، که آیا امور ششگانه دیه (شتر، گاو، گوسفند، درهم، دینار، حله یمانی) موضوعیت دارند؟ و آیا تخییر جانی در انتخاب اعیان شش­گانه منطقی است؟ با توجه به فتاوی فقهای شیعه و روایات، دیه قتل مرد مسلمان، یکی از امور شش­گانه (شتر، گاو، گوسفند، دینار، درهم و حله یمنی) بیان شده است. همچنین مشهور فقهای شیعه معتقدند که جانی در انتخاب ...

در فقه و قانون مدنی نهاد خانواده اهمیت ویژه ای دارد و شارع و قانون گذار آزادی ارادۀ طرفین را در آن به سبب پیوستگی کامل حیات اجتماع به حیات خانواده محدود و موارد فسخ نکاح و طلاق را تعیین کرده است. در این ارتباط فقها و حقوق دانان طلاق را به طور مطلق حق مرد می دانند و در موارد استثنایی طرقی برای دستیابی زن به طلاق در نظر می گیرند. در این نوشتار ضمن بررسی دیدگاه های مختلف فقهای اسلام و ارزیابی ادلۀ...

مطابق نظر مشهور فقهای امامیه، حضانت پسر تا دو سال و دختر تا هفت سال با مادر است و پس از آن پدر عهده دار این امر می گردد. این دیدگاه با ضرورت ها و واقعیت های اجتماع هم خوانی ندارد و لذا مورد نقد بسیاری از روان شناسان قرار گرفت. اشکال آنان این بود که در نیازهای کودک سه ساله به مادر تفاوتی بین دختر و پسر نیست. این نقدها مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا با اصلاح ماده 1169 قانون مدنی، حضانت فرزندا...