نشانه‌شناسی از نظریات تحلیلی نیمة دوم قرن بیستم است. مایکل ریفاتر، منتقد فرانسوی­تبار آمریکایی، با کتاب نشانه‌شناسی شعر، این نظریه را برای خوانش شعر پیشنهاد کرد که بر اساس آن می‌توان شعر را با دو خوانش اکتشافی و پس‌کنشانه مورد بررسی قرار داد. خوانش اول، معانی محوری شعر را مورد بررسی قرار می‌دهد اما در خوانش دوم، با توجه به دلالت‌های زبانی، پس از بررسی عناصرغیردستوری، ارتباط درونی عناصر متن، در ...

هنجارگریزی، بحثی در نقد صورتگرا و یکی از نظریّه های ادبی معاصر است که مبنای آن بر پایة علم بلاغت استوار می باشد. در رویکردهای جدید زبان شناختی، نظریّه پردازان معاصر هنجارگریزی را ابزار شعرآفرینی معرّفی کرده اند و برای آن انواع گوناگونی برشمرده اند. در این میان، هنجارگریزی معنایی بیش از همه در عرصة شعر بازخورد دارد. شاعر با به کارگیری این صنعت و طولانی کردن فرایند ادراک مخاطب، پیام هنری خویش را به ...

شعر مدحی از نخستین موضوعات مورد توجّه شاعران از آغاز پیدایش شعر فارسی به شمار می-رود. بر مبنای خصایص تاریخی ایران و بازتاب مسائل اجتماعی- سیاسی آن در ادبیات فارسی، مدیحه-گویی از موضوعات و شاخصه های ادبی مورد نظرو علاق? شاعران پارسی گوی بوده است. به طوری که تا مدّت ها مهم ترین موضوع شعر پارسی و عرصه ای مناسب برای رقابت شاعران درباری به شمار می آمد. نگاهی به ادوار شعر مدحی بیانگر عصری روشن در شعر...

ابوکبیر هذلی از شاعران عصر جاهلی بود و در زمان پیامبر(ص) به دین مبین اسلام گروید. آوازة او به خاطر سرودن قصیده های چهارگانه، با مطلعی مشابه است. او در این قصاید از یک بحر عروضی، آن هم بحر کامل، بهره جسته است. محور اصلی این قصیده ها، انسان است. نگارنده در این مقاله سعی نموده است تنها قصیده اوّل را از درون، مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. در این قصیده، شاعر به گونه ای از عنصر زمان، بهره گرفته است که ...

مطالعات رده­­شناسی زبان حاکی از آن است که بین نقش­های نحوی و معنایی- منظوری رابطة مستقیمی دیده نمی­شود. بخشی از دشواری­های درک مفاهیم ادبی نیز به دلیل ناآگاهی از کارکردهای معنایی نقش­های نحوی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی این جنبه در ردیف فعلی قصاید خاقانی است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است و داده­ها با استفاده از روش تحلیل محتوا، به شیوة کتابخانه­ای و سندکاوی بررسی شده است. جامعة آماری، 130 قصیدة ...

محمّد الماغوط شاعر سوریّ معاصر، کاتب سیناریو، مسلسلات تلفزیونیّة، ومن روّاد قصیدة النّثر له دور کبیر فی تطّور الادب العربیّ عامّة والادب السّوریّ خاصّة. وذلک یأتی انطلاقا من تمرّده على القالب الکلاسیکیّ للوصول إلی قالب شعریّ یوافق ذهنیّة الانسان المعاصر ومقابل ذاک فی الفارسی، عندنا احمد شاملو، یعتبر شاعرا معاصرا و من روّاد قصیدة النّثر، قد عمل فی مختلف المجالات الادبیّة من بینها الشّعر والصّحافة والسّناریو والمسلسل...

رویگردانی از روشهای مستقیم در بیان عواطف از اصلیترین ویژگیهای شعر معاصر است. تکنیک نقاب را بایست یکی از بهترین و کارآمدترین ابزارهای بیانی غیرمستقیم در شعر معاصر قلمداد نمود. این تکنیک با تکیه بر اشتراک عینی در تبیین نهفته‌های درونی شاعر، نقش میانجی را بین غنایی گری شعر و حالت درامی نمایش ایفا می‌نماید. به این سبب، شاعر معاصر با بهره مندی از ابعاد فنی و سرشار از الهام شعری این شگرد نوظهور ادبی،...

قاضی ناصح­الدین ارّجانی (460 – 544) از مفاخر استان خوزستان و از برترین شاعران عربی­سرای ایرانی در دورة سلجوقیان است که علاوه بر تصدی منصب قضا در شهرهای خوزستان و فارس، شاعری پرآوازه و شیرین‌سخن بود. بیشتر تذکره­نویسان او را عربی­الأصل و از احفاد انصار دانسته­اند. صاحب­نظران و ناقدان قدیم همواره به او عنایت داشته و شعرش را ستوده­اند. وی از پیشکسوتان دانش بلاغت بوده و اشعار او محل استناد کتب بلاغت...