در رابطه با آغاز نبوت و چگونگی نزول قرآن بر پیامبر اکرم(ص) دیدگاه های متعددی وجود دارد1ـ آغاز نبوت و نزول قرآن ماه رمضان است. 2ـ آغاز نبوت با نزول وحی قرآنی نبوده است.3ـ آغاز نبوت و نزول چند آیه در ماه رجب بوده است اما این نزول به معنای نزول قرآن نیست.4ـ پیامبر دو بعثت داشته است یکی در ماه رجب بدون وحی قرآنی و دیگر همراه با دعوت عمومی و نزول قرآن در ماه رمضان. 5ـ قرآن دو گونه نزول داشته است: دف...

چکیده: در ارتباط با قرآن کریم، دانشی به نام علوم قرآنی شکل گرفته است که برخی از قرآن پژوهان در کتاب های مستقل بدان پرداخته اند، از جمله سید محمدباقر صدر در کتاب «المدرسه القرآنیه»، محمدهادی معرفت در کتاب «التمهید» از این علوم بحث کرده اند. از دیدگاه شهید صدر، وحی ارتباطی است مرموز و پنهان از درک و احساس دیگران که بین خدا و پیامبر صورت می گیرد؛ و وحی قرآنی دارای نزول دفعی در ماه رمضان و نزول تد...

بررسی بحث نزول قرآن با رویکردی قرآنی و با توجّه به تعالیم مکتب اهل بیت)ع( است. نویسنده، پس از اشاره به واژه هایی که در قرآن در ارتباط با انتقال و رساندن قرآن از عرش الهی به پیامبر اکرم)ص( آمده؛ واژه پرکاربرد »نزول« و مشتقات آن را در بازکاوی چگونگی نزول قرآن با اهمّیت دانسته و به بررسی آن در قرآن پرداخته است. سپس زمان نزول در قرآن و نزول قرآن در شب قدر از دیدگاه عالمان و مراحل سه گانه پیش از نزول،...

راهیافت به نگره فرهنگی تمدنی قرآن کریم، مستلزم درک نگاه اصیل آن کتاب با لحاظ خاستگاه وحیانی آن در ابعاد اجتماعی از جمله فرهنگ است. مسئله پژوهش حاضر آن است که آسیب شناسی فرهنگی در قرآن دارای چه شاخصه هایی در برابر نگاه انسانی فرهنگ شناسان است؟ یافته ها: شاخصه های مبنایی: علم الهی منبع اصلی آسیب شناسی، فرهنگ اسلامی معیار آسیبشناسی، عقل انسان معیار آسیب شناسی، آسیب شناسی بر مبنای انسان شناسی قرآنی...

حالات پیامبرe هنگام نزول قرآن و دریافت وحی، از مسائل مهم در زمینه علوم قرآن است؛ چه این که در جوامع روایی و کتاب های تفسیری، روایات فراوانی- که گاه به استفاضه می رسند- در این زمینه گزارش شده است. بیش تر این روایات را اهل سنت گزارش کرده اند و مجموع آن ها در شش دسته قابل تقسیم اند: 1- ترس و اضطراب پیامبرe هنگام نزول قرآن؛ 2- نزول قرآن بر پیامبرr هنگام خواب؛ 3- عرق ریزی پیامبرr هنگام نزول قرآن؛ 4-...

در کتاب‌های لغت سه معنای محوری «فروخوردن خشم یا اندوه»، «امساک و جمع‌کردن» و «ضبط و حبس کردن در باطن برای آشکارنشدن» برای مادة «کظم» ارائه شده است؛ به‌صورتی که معانی تمام استعمالات آن در قرآن کریم، احادیث نبوی و اشعار شاعران نزدیک به عصر نزول قرآن به آن معنا پیوند یابد. نوشتار حاضر با بررسی میزان روایی این معانی در کاربردهای قرآنی مادة کظم نشان می‌دهد هر کدام از این معانی برای قرارگرفتن در جایگ...

  خداوند متعال در آیه 69 سورۀ یس با منزه خواندن پیامبر اکرم (ص) از «شعر» می‌فرماید: «وَ مَا عَلَّمْنَاهُ الشِّعْرَ وَ مَا یَنبَغِى لَهُ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ وَ قُرْءَانٌ مُّبِینٌ». این امر که چرا در این آیۀ علاوه بر نفی تعلیم «شعر» به پیامبر اکرم (ص)، حتی ساحت ایشان از شعر منزه دانسته شده، مساله‌ای است که مفسران آراء متفاوتی را پیرامون آن ارائه کرده‌اند. این پژوهش با تحلیل واژۀ «شعر» در لغت و اصطلاح و همچنین با اشاره به با...

 شناسایى و بررسى روشهاى تفسیر آیات الأحکام قرآن توسط اهل بیت(ع)، است.  فهم هر متنى، نیازمند آشنایى با قواعد و اصول زبانى آن متن و دریافت سبک ویژه اثر است. اهل بیت(ع) نیز هم بر شناخت عمومى زبان و هم بر سبک ویژه قرآن جهت استنباط احکام فقهى از قرآن تکیه دارند. ایشان در بهره‌گیرى از آیات الأحکام به سه روش تمسک، تبیین و تدبر عمل مى‌کردند.  در شیوه »تمسک«، امام(ع)، براى بیان حکم، آیه‌اى را تلاوت مى...

نگاهی گذرا به جایگاه ارزشمند زن در قرآن و پاسخ به برخی از شبهات قرآنی در موضوع حقوق و وظایف زن است.  نویسنده، نخست به منزلت زن در قرآن اشاره کرده و قوّامیّت مردان بر زنان را در قرآن بخاطر سرپرستی مرد بر خانواده می داند که این سرپرستی به ویژگی های وجودی مرد و وظایفی که عرف زندگی زناشویی بر عهده او می گذارد بازمی گردد. سپس به موضوع چرایی اینکه سهم مرد، دو برابر زن است، پرداخته و دلیل آن را وظایف سن...

قرآن کریم در جامعه ای نازل شد که گرچه فرهنگ هایی مطابق با ارزش های انسانی در آن یافت می شد، امّا بسیاری از آداب و رسوم و فرهنگ های حاکم بر آن جامعه، منحط و بی ارزش و یا تحریف شده از اصل خود بودند. لذا از آن جا که قرآن کریم در اندیشه تصحیح زندگی انسان و رساندن او به کمال بود، به طور طبیعی به فرهنگ های حاکم بر جامعه نیز نظر داشت و به چهار طریق فرهنگ ستیزی، اصلاح فرهنگی، فرهنگ پذیری و جایگزینی فرهن...