با ظهور صفویه و شکست‌های حکمرانان آق‌قویونلو و متواری شدن آن‌ها به دیاربکر، حوادث سیاسی مهمی در این منطقه روی داد. با وقوع جنگ چالدران که نقطه تلاقی و برخورد سیاست‌های شاه اسماعیل صفوی و سلطان سلیم عثمانی بود، امرای کُرد دیاربکر نیز درگیر مسائل سیاسی میان ایشان شدند. از سوی دیگر انتزاع همیشگی آناتولی شرقی از قلمرو ایران اسلامی از مهم‌ترین مسائل مهم تاریخی است که در این میان نقش کردها نیز شایان ...

زمینه‌های نخستین موج مهاجرت اعراب به ایران را باید در ارتباط با دو مقطع متقدم تاریخ اسلام، یعنی عصر خلفای راشدین و دوره اموی، بررسی کرد. با ظهور اسلام و آغاز فتوحات، مهاجرت اعراب مسلمان به ایران شکل منسجم و منظمی یافت و پس از پایان‌ جنگ‌ها، کشمکش‌ها و فتوحات آغازین، اعراب با هدف حفظ مناطق نوگشوده و پشتیبانی از ادامه فتوحات، اقدام به تأسیس پایگاه‌های نظامی در این مناطق کردند. به نظر می رسد این پ...

بررسی تاریخی افغانستان نشان از گسست‌های گسترده اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی دارد که ناشی از ضعف فرآیند «دولت – ملت سازی» در این کشور می‌باشد؛ این فرآیند در تلاش است باورها، سنت‌ها و ارزش‌های یک واحد ملی را شکل دهد و در نتیجه، هویتی مشترک را برای دستیابی به منافع ملی و نگاهی همسو به آینده، ایجاد و تقویت نماید. کشور افغانستان در این مسیر، طی دو قرن گذشته هم...

چکیده با در نظر گرفتن تغییرات عظیم در رفتار مردمان ساکن ایران زمین با همسایگان مهاجم خود، می توان به نقش با اهمیت مادها در تکوین و تحول سیاست های نظامی در درون جامعه ایرانی آن زمان پی برد. مادها ناگزیر بودند که یا به عنوان رعایای گمنام قدرتهای بین النهرین و اقوام مهاجم روزگار سپری کنند و یا اینکه با اتحاد و تقویت بنیانهای نظامی خود حیات اجتماعی دوباره ای را ترسیم کنند. به جهت اتحاد و تجمع نیروی...

مونتگمری وات (2006 م) خاورشناس برجسته اسکاتلندی در مقاله­ای با عنوان «شیعه در دوره بین­امیه» با نگاهی جامعه­شناختی به بررسی وضعیت شیعیان در این دوره پرداخته است. وی با اشاره به اشتراکات سیاسی و اختلافات اعتقادی شیعیان و خوارج، ریشه اختلاف­ها و مغایرت­ میان شیعیان (که هسته اصلی آنان از قبایل جنوبی یمن بودند) با خوارج (که از قبایل شمالی بودند) را خاستگاه قومی افراد حاضر در قیام­ها و تحرکات می­دان...

پادشاهی ماد اولین حکومت آریایی بود که از اتحادیه‌ای از قبایل و طوایف آریایی و سایر اقوام محلی ساکن در منطقه تشکیل شد. این قبایل و اقوام محلی از دورة ماد اقتدارشان آغاز و به تدریج در زمان هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان بر تعداد، حوزة نفوذ و قدرت آنها افزوده شد. این تحولات سرانجام به ایجاد نظام خاندانی در ایران باستان انجامید. این خاندان‌ها به دلیل جایگاه معنوی و خاستگاه قبایلی و نیز به علت داشتن...

اصطلاح جاهلیت از واژه‌های شناخته‌شده در عرف اجتماعی است که همواره با خود منظومه‌ای از نشانه‌های فرهنگی را داراست. یکی از نشانه‌های منحط سبک زندگی جاهلی در جزیره‌ العرب، دخترکشی یا همان زنده به گور کردن دختران بوده است. موضوعی که اصل وجود آن مورد نقد قرآن کریم قرار گرفته است و در دوران دعوت اسلام از دغدغه‌های مهم رسول خدا(ص) بوده است. به‌رغم تحقیقات متعدد، اما مختصر در این باره، میزان رواج و شیو...

طبق گزارش برخی مورخان و نویسندگان یونانی و رومی، میانه‌روی در مصرف خوراک‌ها و رعایت اعتدال مزاج، دو اصل مهم در فرهنگ غذایی پارسیان در عهد هخامنشی بوده‌ است؛ اما تاکنون در پژوهش‌های مختلف مربوط به تاریخ هخامنشیان، این موضوع به‌ دقت مورد بررسی قرار نگرفته است. با توجه به این که تنها در منابع کلاسیک تاریخ هخامنشی، به این دو نکته غذایی اشاره شده، در این پژوهش برآنیم تا با بررسی دقیق منابع مذکور، و ...

چکیده: طائف در کنار دو شهر مکه و مدینه از شهرهای مهم شبه جزیره عربستان و منطقه حجاز در عصر جاهلی است. این شهر به خاطر شرایط مساعد جوی و خاک حاصلخیز از قدیم مرکز اسکان شماری از قبایل بوده که آخرین این قبایل قبیله ثقیف بود. قبیله ثقیف یکی از مهم ترین قبایل در عصر جاهلی و صدر اسلام در سال هشتم هجری مجبور به پذیرش اسلام شد. پس از مسلمان شدن شهر طائف اهالی این شهر خصوصاً در جریانات سیاسی حکومت اسلا...

چکیده نقش روملوهادرآذربایجان دوره صفوی از شاه اسماعیل اول تا شاه سلطان حسین (1135-907ه. ق) پس از تشکیل حکومت صفوی، روملو ها به تدریج جزء ارکان و پایه های مهم و قدرتمند صفویان شدند. این قبیله به خاطر خدمات مهمی که برای دولت صفوی انجام دادند، مناطق مهمی را به عنوان تیول دریافت کردند. این قبیله به تدریج در دوران شاه طهماسب و جانشینانش قدرت بسیاری کسب کردند و در مواقعه ای اداره ی حکومت را نیز د...