چکیده هدف اصلی این رساله، تبیین ارتباط آیات سوره اسراء است تا عملا نظر کسانی را تأیید کند که معتقدند اگرچه نزول آیات به صورت پراکنده و تابع حوادث زمان نزول بوده ولی نظم اصلی کتابی که از سوی خداوند حکیم در اختیار بشر قرار گرفته و برای همه عصرها و نسل ها پیام دارد هرگز تابع جوّ آن زمان نیست و کاملا حساب شده و حکیمانه است. به علاوه این رساله زیرمجموعه طرحی بزرگ تر است که اینک در دست اجراست و ناظ...

مولانا جلال الدین محمد بلخی، عارف نام آور و از جمله شاعرانی است که در مجموعه آثار خویش به ویژه در مثنوی معنوی به قرآن و احادیث نبوی عنایتی ویژه دارد و از آن ها با تجلیل و عظمت خاصی یاد کرده است. موضوع اصلی این پژوهش بررسی دید گاه شاعرانه ی مولانا به مأثورات عرفانی در مثنوی معنوی است. به همین منظور ابتدا ابیاتی را که در آن ها مأثورات عرفانی به کار رفته است استخراج کرده ایم و سپس آیات قرآنی را در...

در قرآن کریم آیات فراوانی با الفاظ مشابه وجود دارد که این پرسش را در ذهن خواننده ایجاد می کند؛ آیا در قرآن کریم تکرار وجود دارد؟ آیا این تکرار به بلاغت و فصاحت قرآن آسیب نمی رساند؟پاسخ به این پرسش ها سبب پیدایش دانشی به نام آیات متشابه لفظی گردیده است. در این نوشتار کوشیده شده است از این دانش تعریف روشنی داده شود و این آیات در تقسیم بندی جدید بررسی گردد. در آغاز وجوه اختلاف در آیات متشابه لفظی ...

گستره مباحث فقهی قرآن از زوایای گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. توحید مداری، میانه روی در نگاه قانون مدارانه قرآن به هر دو جهان و فراگیر بودن تشریفات قرآن نسبت به همه انسانها در همه اعصار، مهم ترین ویژگی های تشریع قرآن است. قرآن از یک سو با ارایه قوانینی عام و فراگیر، امکان انطباق این اصول با مصداق ها و موضوعهای متحول را در گستره زمان فراهم آورده و نیازهای متغیر را مدّ نظر قرار داده و ا...

موضوع توقیفیت ترتیب چینش آیات در سوره های قرآن کریم همواره مورد بحث و بررسی علمای علوم قرآنی بوده و در طول تاریخ موافقان و مخالفانی داشته است. در این بحث که در مصادر تاریخی، روایی و گاه کلامی ریشه دارد، نقش روایات از جایگاه ویژه ای برخوردار است و بررسی مستقل این روایات می تواند برای روشن شدن ابعاد مختلف این موضوع اثر شایان توجهی داشته باشد. پس در این نوشتار بدون در نظر گرفتن سایر ادلۀ مطرح میان...

در اکثر انتهای آیات عبارات به ظاهر مستقلی از لحاظ مفهومی دیده می شود که در نگاه اول تناسب و ارتباطی را با مفاد و محتوای آیه مربوطه نشان نمی دهند و به نظر می رسد هدفی غیر از ارائه محتوای آیه را دنبال می کند. لذا لازم است تا ارتباط یا عدم ارتباط خواتیم هر آیه با همان آیه مورد بررسی قرار گیرد تا چرایی این موضوع کاملا مشخص و محرز گردد. مقصود ما از خواتیم آیات عبارات و جملات مستقلی هستند که در انت...

هدف اصلی از انجام این پژوهش مقایسه بین مفاهیم اخلاقی سور مکی و مدنی بر اساس ترتیب نزول به جهت دستیابی به حقانیت قرآن و جهان شمولی آن است. این مقایسه بر روی چهار واژه ی اخلاق فردی انفاق، ایثار، صدق و وفای به عهد صورت گرفت که شیوه¬ی ما بررسی مفاهیم بر اساس ریشه¬ی لغوی آنها بوده، و واژه¬های متقارب المعنی با آنها مد نظر قرار نگرفته است. این مفاهیم از جهات مختلفی چون تعریف، ویژگی¬ها، الفاظ مجاور، عو...

بحث از آیات و سور مکی و مدنی قرآن کریم همواره در آثار و نگاشته های تاریخ و علوم قرآن مورد توجه قرآن پژوهان واقع گردیده است. محققان علوم قرآن با استناد به روایات صحابه و مقایسه ی آنها با ملاکها و معیارهایی که خود با تفکر و تتبع در آیات قرآنکریم به دست آوردهاند، به تقسیم بندی آیات قرآنکریم به مکی و مدنی پرداخته و برای هر دسته ویژگیها و خصوصیاتی را بر شمردهاند. افزون بر قرآنپژوهان مسلمان، خاورشناس...

چکیده اشتغال یکی از اسلوب های کلام در زبان عربی است که از سه رکن مشغول عنه، مشغول و مشغول به تشکیل می شود. ساختار اشتغال بدین صورت است که ابتدا اسمی مقدم می شود، سپس بدنبال آن عاملی می آید که در ضمیر آن اسم مقدم یا در اسمی که مضاف به ضمیر آن اسم مقدم است عمل می کند یا آن عامل در اسمی عمل می کند که متبوع تابعیست که به ضمیر آن اسم مقدم اضافه شده است به گونه ای که اگر آن ضمیر یا اسم متبوع به ضم...