باباطاهر همدانی، شاعر نام آشنای ادب فارسی در قرن پنجم است که به دلیل متصل نشدن به جریان شعر درباری روزگار خود، و عریان مانند از همه تعلقات دنیوی، آن گونه که بایست در نظام پژوهش های ادبی ما به او توجه نشده است، هرچند که عامۀ مردم، شعرهای بسیاری را از او به یاد و خاطر خویش دارند. در مقالۀ حاضر، میزان تأثیرگذاری این شاعر را در شعر شاعران پس از خود- به ویژه در دوره سبک عراقی- از سه زاویۀ ترکیب سازی...

مدیریت به¬هم¬پیوسته منابع آب در حوضه¬های آبریز مرزی رویکردی کارآمد است که جنبه¬های وسیع و پیچیده مدیریت این حوضه¬ها را، به خوبی پوشش می¬دهد. حوضه آبریز دیاله در غرب کشور، یکی از حوضه¬های مرزی مهم کشور می¬باشد که اقدامات یک¬طرفه سایر کشورهای ساحلی این حوضه باعث بهره¬برداری حداکثری از منابع آب مشترک آن به منظور تأمین آب مورد نیاز کشاورزی در بخش عراقی با راندمان آبیاری نامطلوب شده است. در این تحقی...

چکیده بحث از اسماء و صفات حق تعالی از مباحث پردامنه است. از میان صفات حق تعالی، "اراده الهی" یکی از پرسش‏های اساسی است. این تحقیق علاوه بر بیان مطالب کلی پیرامون اراده، به بررسی معنا و ماهیت اراده الهی و مسائل پیرامون آن از دیدگاه سه متفکر شیعی، اشعری و معتزلی (شیخ طوسی، فخررازی و قاضی عبدالجبار) می‏پردازد و سپس نظرات این سه متفکر را با هم مقایسه می‏کند و وجوه تفاوت‏ها تشابهات آن‏ها را بیان می...

ترکمانان سلجوقی پس از پیروزی بر غزنویان در نبرد دندانقان، در سال 431 ق. به تدریج بر ایران دست یافتند و دولتی جدید تأسیس نمودند که بسیاری از ویژگی های آن برگرفته از دولت های پیشین، یعنی غزنویان و آل بویه بود. از آن بین، سلجوقیان دیوانسالاری غزنویان را در نیمه ی شمالی قلمرو خود و دیوانسالاری آل بویه را در نیمه ی جنوبی قلمرو خود اخذ کردند. در پی آن کارگزاران دیوانی و دیوانسالاران این دو دولت نیز د...

وقتی از بلاغت در سدۀ هشتم هجری و هم‌زمان با دورة رواج سبک عراقی در شعر پارسی سخن به‌میان می‌‌آید توجه به شرف‌الدین رامی و تألیفات بلاغی وی ناگزیر است. از رامی سه اثر در بلاغت بر جای مانده است: تحفة‌الفقیر یا بدایع‌‌الصنایع، حقایق‌‌الحدایق، و انیس‌العشاق. مشخصة کلّی این آثار، مانند دیگر آثار بلاغی سده‌‌های هفتم تا نهم هجری، عمدتاً، تقلید‌‌ها و تحریر‌‌هایی است از کتاب‌‌های بلاغی پیشین، یعنی آثار را...

لقد حظی البحث عن الموتیف باهتمام واسع فی النقد الأدبی الأوربی باعتباره عنصراً فعالاً فی النقد و تحلیل النصوص الأدبیه. و اصل کلمه "الموتیف" فرنسویه، و تعنی فی الأدب الفکره الرئیسیه أو الموضوع الذی یتکرر فی النتاج الأدبی أو المفرده المکرّره أو الحافز و الباعث. و الموتیفات فی شعر الشاعر تحمل دلالات و ایحاءات وثیقه الصله بنفسیه الشاعر و توجهاته و آرائه. ومن یتصفّح دواوین الشاعر العراقی یحیی السماوی س...

فرهنگ به عنوان مجموعه پیچیده ای از دانش ها، باورها، هنرها، قوانین، اخلاقیات، عادات و به طور کل هر چه که فرد به عنوان عضوی از جامعه، از جامعه خویش فرا می گیرد ، و نیز به عنوان محصول مشترک جامعه انسانی که آداب و رسوم ، رفتارها و عقاید یک ملت را بازگو می کند می تواند تاثیر ویژه ای بر حوزه های گوناگون علمی، هنری از جمله ادبیات داشته باشد. با توجه به اهمیت عناصر فرهنگی ایرانی و غیر ایرانی و تاثیر آ...

تفاوت در کاربرد صنایع بدیعی در دوره‌های مختلف شعر فارسی یکی از موضوعاتی است که کمتر بدان توجه گردیده‌است؛ بررسی سبک‌های شعر فارسی نشان می‌دهد که در برخی از این دوره‌ها بسامد و کاربرد برخی صنایع ‌ادبی بیش از سایر صنایع بوده‌است به عنوان مثال در اشعار دورۀ خراسانی کمتر نمونه‌ای برای ایهام دیده می‌شود حال آنکه کاربرد این صنعت در سبک عراقی تبدیل به یکی از شاخصه‌های سبکی دورۀ مذکور گردیده‌است. برای ...

مقوله تقاضا و درخواست یکی از گونه های ادبیات غنایی فارسی است که در طول ادوار مختلف به صورت های گوناگون به وسیله شاعران زیادی مطرح شده است. شاعران بسته به موقعیت خود در دوره های مختلف تقاضاهای گوناگونی از افراد مختلفی داشته اند. به طور کلی این تقاضاها به دو دسته درخواست های مادی و غیرمادی تقسیم می شود که شاعران به شیوه های متفاوت نسبت به طرح آن اقدام کرده اند. این مجموعه بررسی و تحلیل تقاضا و د...

چکیده: برخی از اعداد از دیرباز مورد توجه اقوام مختلف بوده به نحوی که بعضی از آن ها جامع جمیع اصناف شمارگان شده علت این امر علاوه بر کمال ترکیب، کشش و نیرویی در این اعداد است که بدان ها جنبه ی ماوراء الطبیعی بخشیده و موجبات رجحان آن ها گردیده که ضمن تمایز، آنان را زنده و کامل ساخته است صفت پیشین موصوف های مختلفی چون هفت ایزد، هفت فلک، هفت امشاسپندان، هفت فرشته ی مقدس، هفت وادی سلوک، هفت شهر عش...