چکیده شیخ محمدعلی موذّن سبزواری خراسانی فرزند فرّخ، از شعرای عهد صفویه و از مشایخ بزرگ سلسلهی ذهبیّه است. او در عهد سلطنت شاه عباس دوم صفوی (1052 ـ 1077) میزیست. موذّن بیشتر در قصیده و غزل طبع آزمایی کرده و در سرودن اشعارش به شیوهی شاعرانی چون مولوی، حافظ، سنایی و سعدی نظر داشته است. وی در قصاید، به نعت رسول اکرم(ص) و منقبت و مرثیه سرایی معصومین(ع) میپردازد و در غزلیات خود عشق و عرفان و دین را در...

یکی از وظایف محقّقین و دانش آموختگان زبان و ادبیّات فارسی، تصحیح متون و احیای آثار گذشتگان است تا از این رهگذر فرهنگ و تمدّن آن ها را احیا نموده، به آیندگان معرّفی نمایند. در این پژوهش سعی شده است تا یکی از نمونه های این آثار به علاقمندان معرّفی گردد. حکیم شفایی اصفهانی (متوفّی، 1037 هـ .ق.) از شعرا و حکمای عصر صفوی و از ندیمان و پزشکان مخصوص شاه عبّاس اول (متوفّی، 1308 هـ .ق.) بوده است که در موضوع ه...

شوریده شاعری است نابینا که در سن هفت سالگی از نعمت بینایی محروم شده وولادت او به سال 1274 ه.ق واقع شد وی در دربار شاهان قاجار به مدح آنان می پرداخت و از طرف ناصرالدین شاه به لقب فصیح الملک ملقب گردید آثار شوریده عبارت است از کلیات دیوان او که شامل قصیده،غزل، مثنوی،و... است دودیگر نامه ی روشندلان که شرح حال شعرای نابینااست سه دیگر کشف المواد که در ماده تاریخ سازی نگاشته شده است وچهارم آیینه ی حق...

از قرن هفتم و هشتم (ه.ق) که دوران طلائی غزل فارسی است، شاعری را نمی توان یافت که در سرودن غزل تحت تأثیر آن دوره نبوده باشد. غزل در دوره ی معاصر نیزکم وبیش متأثر از همان دوره است. بررسی غزل های امیر هوشنگ ابتهاج (هـ ا. سایه) که از غزل سرایان بنام روزگار ماست از جهت تأثیرپذیری از حافظ موضوع این مقاله است. این بررسی از چند جنبه صورت گرفته است: ا- تأثیر ترکیبات و عبارات حافظ در غزل سایه 2- تأثیر مض...

شرح زیباشناختی 200 غزل اول دیوان شمس به کوشش حسن عاطفت دوست یکی از بزرگترین غزل سرایان زبان فارسی مولانا است که دیوان غزلیات او با 3365 غزل، بزرگترین مجموعه ی تغزلی زبان فارسی به شمار می آید. در این مجموعه ی بی نظیر شورانگیزترین غزل های عرفانی را می توان دید که در کنار مثنوی معنوی موجب شده جناب مولوی بعنوان یکی از ارکان ادب پارسی بلکه ادب جهانی مطرح شود. مولوی از تمام ظرفیت های زبانی و...

نوحه با دلسروده های بشر در فراق عزیزانش آغاز شد. سوگ سروده هایی که تابلویی از یادگارهای رفتگان بود و از شعل? الهامات شاعر نشأت می گرفت و به ذکر محامد در گذشته، و تأسف از فقدان او اختصاص داشت. نوحه نوعی از مرثیه است که با ریتم و سینه زنی همراه است، در نوحه قالب های شعری غزل، ترجیع بند، ترکیب بند، مستزاد، قصیده، مثنوی و مسمط کاربرد دارد. هر چند نوحه و مرثیه قدمتی دیرینه در تاریخ ایران دارند ...

نسخه خطی «شگرف‏نامه»، دیوان میرزا ابوطالب کاشانی متخلص به «هلال» شاعر قرن 13 هجری است. از این دیوان یک نسخه خطی در کتابخانه مجلس شورای اسلامی به شماره 5697 موجود است. «شگرف‏نامه» شامل یک دیباچه و 1150 بیت شعر، در قالب قصیده، غزل، قطعه، مثنوی و رباعی است. در دیباچه که به نثر مسجع آمیخته به نظم نوشته شده، شاعر پس از حمد و ثنای پروردگار، نعت پیامبر(ص) و منقبت حضرت علی(ع) به مختصری از زندگی‏نامه ...

غزل در هردوره از ادوار شعر و ادب فارسی به عنوان تنها قالبی که بیان کننده ی احساسات و عواطف شاعرانه باشد همواره مورد توجه شاعران قرار داشت. در دوره ی انقلاب اسلامی، غزل به تأثیر از نوآوری ها و ابداعات جریان های ادبی پیش از انقلاب اسلامی تکامل یافت و به حیات ادبی خود ادامه داد. فضای حماسی انقلاب که ریشه در باورهای مذهبی و عرفانی شاعران این دوره داشت با فضای غنایی غزل عجین شد و غزل لعابی از حماسه ...