زبان شاهنامه، زبانی شگفت‌انگیز، خاص و در عین حال ساده و نزدیک و هم‌جوش با ذهن مخاطب توصیف شده است. راز و رمز این تقرّب، البته پیچیده است و بسادگی نمی‌توان از همه جوانب آن پرده برداشت. کار درست و شایسته‌، در حوزه زبان شاهنامه، بررسی همه ابعاد و زیر و بم آن از جهات گوناگون است، کاری که شگرف است و تنها در سایه تحقیق دقیق و همراه با تجربه‌ها و دانش‌های گوناگون، ممکن و میسّر است. هدف نگارنده از ارائه ...

مقاله پس از ارائه نظرات اندیشمندان راجع به انگیزش و عوامل مؤثر بر عمل انسان، به معرفی نظریه انگیزشی در اسلام تحت عنوان «مدل حلقه‌های متداخل» پرداخته است. این مدل بر گرفته از حدیثی از امام علی(ع) می‌باشد که در آن، انسانها در نوع عمل و عبادت به سه دسته «تجار»، «بندگان» و«آزادگان» تقسیم شده‌اند. با ترکیب این سه گروه، هفت نوع شخصیت بازشناسی شدند که متأثر از عوامل محیطی و درونی و در زمانهای گوناگو...

تئوری آشوب برای درک و پیش بینی رفتارهای تصادفی سامانه های پیچیده با عطف توجه به اثر متقابل غیر خطی اجزاء آنها به کار می رود. ویژگی مهم سامانه های آشوبناک این است که می توانند نسبت به هر تغییر ناچیزی در شرایط اولیه سازمان های پیچیده به وجود می آید حساسیت نشان دهد. کانال های ارتباطی که از عناصر اصلی پیچیدگی سازمان های امروز به شمار می آیند صورت بندی مدل های ذهنی سازمانی را با استفاده از روش های م...

از جمله نتایج قابل ذکر این تحقیق آنست که در الفاظ و مفردات اشعار مختاری لغات نا مانوس و اصطلاحات غریب و ترکیبات نادر که مخالف طبع اهل زبان باشد بسیار به ندرت دیده می شود. لغات عربی در دیوان عثمان مختاری لغات متداول در زبان فارسی عصر اوست و ترکیبات عربی بسیار کم استفاده شده است مختاری از اصطلاحات علوم و فنون مختلف از جمله اصطلاحات نجومی و فلسفی نیز بهره برده،اما استفاده از این اصطلاحات باعث دشوا...

پایان نامـه ی حاضر، فرهنگ واژگـان دشـوار صحـیفه سجـادیه است، کـه بالـغ بر 1700 واژه را دربردارد. در این مجموعه با استمداد از منابع معتبر لغوی و شروح صحـیفه سجادیه، واژه های غریب و دشوار صحیفه سجادیه تبیین شده است. جهت تسریع و سهولت در دستیابی به این واژگان، روش معجم نگاری برگزیده شده و ذیل هریک از مداخل، پنج موضوع نگاشته شده است، که آن ها عبارتند از: 1) ریشه کلمه. 2) عبارت تقطیع شده دع...

قرآن مکتوب به سبب برخورداری از شاکله شفاهی، به لحاظ ساختاری و مفهومی گاهی غریب می نماید. تغییر متکلّم بخشی از این غرابت را به تصویر می کشد. با این حال، به نظر می رسد پاره ای از مترجمان قرآن، شناخت کافی از این مقوله نداشته و به طور طبیعی، راهبرد موثّری را اتّخاذ نکرده اند؛ به نحوی که ترجمه ها دارای لحن شفاهی و فاقد انسجام ساختاری و گاهی مفهومی است که باعث می شود خواننده دچار سوء برداشت شود. این مقا...

خاقانی-همچنان که خود می گوید- در سخن پروری، طریق غریبی دارد. او از نخستین شاعران پارسی است که رفتار هنری ویژه و سازمانمندی را در پیش گرفته و سخنش از بوطیقای مشخصی پیروی می کند. برجسته ترین شاخصِ سطح فکری طریق غریب او، استفاده ی گسترده از یک پشتوانه ی فرهنگی سترگ است. خاقانی با بهره گیری از این پشتوانه به عنوان ماده ی خام، دست به خلق مضامین، تصاویر و تعابیر دیگرگون و بدیعی می زند تا سخن را از دام...

حسن بن زاهد، مشهور به غریب کرمانی از دانشمندان ایرانی است که در نیمه اول سده هشتم هجریزنده بوده است. وی در سال 723 هجری قمری از فضای نامساعد اجتماعی و فرهنگی ایران در زمانحکومت ابوسعید بهادر از ایلخانان مغول به زیر سایه حمایت سلطان محمد بن تُغلُق، دومین پادشاهسلسله تُغلُقشاهیانِ هند پناه برد و آثاری در علم کیمیا تألیف و به آن پادشاه تقدیم نمود. اولین اثر ایننویسنده، کتابی به زبان فارسی با عنوان مفتا...

خلق مضامین جدید و غریب از ویژگی­های شاعران عصر مدرن و پسامدرن است. آن­ها سعی دارند تا غبار عادات را از رخ مضامین و مفاهیم کهنه بزدایند و با دیدگاهی نو به آن مضامین و مفاهیم بنگرند؛ همچنین خوانندگان را به این مسیر بکشانند و با این دیدگاه به درک مضمون­ها و مفهوم­های پیچیده نایل آیند. چنین فنی، آشنایی­زدایی نامیده می­شود. آشنایی­زدایی نخستین بار با عنوان «هنر به عنوان ابزار» به وسیله­ی شکلوفسکی مط...

چکیده « ایهام » که به آن « توریه » ، « توهیم » و « تخییل » نیز گفته می شود ، با ارزشترین فنون و هنری ترین آرایه ادبی به حساب آمده است . در ایهام ، سخنور در ترفندی هنرمندانه  و از رهگذر  توسعه معنایی لفظ ، به آفرینش لایه های مختلفی از معنا دست می زند . در تعریف ایهام گفته اند : عبارت است از اینکه لفظی دارای دو معنی نزدیک و دور ( یا غریب ) باشد و گوینده معنای دور را اراده کند، اما شنونده گمان برد...