امروزه در باستان­شناسی عصر نوسنگی، دیرین اقلیم­شناسی از رهیافت های بنیادین به شمار می آید. حدود هزارۀ دهم پ. م. تغییرات گستردۀ هولوسین، مقدمات انقلاب نوسنگی و پیدایش روستانشینی را فراهم کرد. تحولات هولوسین البته جغرافیای زیستی فلات ایران را هم دگرگون کرد؛ و در فاصلۀ حدود 800/12 پ. م. تا 500/3  سال پ. م. دمای هوا و پوشش گیاهی و جانوری آن به دفعات متحول شد؛ تا این که اقلیم فلات ایران در حدود 500/...

چکیده در این مقاله، با توجّه به اسطوره و داستان کی‌خسرو، پادشاه کیانی، در اوستا و با اشاره به متن‌های پهلوی، تاریخیِ اسلامی و شاهنامه، به بازشناسی مکان دریاچۀ چیچست باستانی پرداخته شده است. دربارة این موضوع با در نظر داشتن ابعاد گوناگون چون جنگ کی‌خسرو با افراسیاب، ویژگی­های ذکر‌شده برای این دریاچه در متن‌های مختلف و با توجّه به مکان دژ بهمن و آتش‌کدۀ آذرگشنسب بحث شده است. در این منبع‌ها، همۀ این ...

منطقه پژوهش در غرب دریاچه ارومیه واقع شده است.بخشهای مرکزی و شرقی این منطقه دشتهای وسیعی هستند که با رسوبات آبرفتی جوان و دریاچه ای پوشانده شده اند. بقیه منطقه در بخشهای شمالی، جنوبی و غربی ، کوهستانی بوده و از سنگهای رسوبی و آذرین قدیمی تر تشکیل شده اند. تغییر شکل این سنگها در طی فازهای تکتونیکی مختلف، سبب تشکیل ساختارهای بزرگ مقیاس چین و گسل زیادی شده است.

ارزیابی تاثیرات حاصله از پتانسیل ها و تغییرات زیست محیطی مانند، تغییرات شدید آب و هوایی، کاهش میزان بارندگی از جمله مباحث مهم و پایه در برنامه ریزی های اکولوژیکی، شهری و اقتصادی می باشد. از مهمترین این تغییرات در دهه های اخیر که سبب نواسانات و تغییرات خطوط ساحلی و از همه مهمتر باعث افزایش پهنه های نمکی در منطقه شمال غرب ایران شده کاهش سطح آب دریاچه ارومیه می باشد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثی...

در این پژوهش، نتایج دو الگوی ریزمقیاس نمایی SDSM و مولد آب‌و‌هوایی LARS-WG با درنظر گرفتن تحلیل عدم قطعیت روی بارش روزانه، کمینه و بیشینه دمای روزانه مقایسه می‌شود. منطقة این پژوهش شامل ایستگاه‌های هواشناسی تبریز و ارومیه به‌مثابة نمایندة حوضة آبریز دریاچة ارومیه است که آمار بلندمدت آنها موجود است. دورة پایه در این الگوها، داده‌های دما و بارش روزانة ایستگاه‌های تبریز و ارومیه در دورة بلندمدت 19...

سابقه و هدف: رودخانه‌ها به‌عنوان راهروهای انتقال، مواد محلول و جامد فرسایش یافته از اراضی بالادست را به طرف دریاچه‌ها و تالاب‌ها منتقل می‌کنند. از این رو بررسی وضعیت رسوبات رودخانه‌ای از منظر شدت هوادیدگی، می‌تواند افق‌های نوینی در ارزیابی صحیح وضعیت اراضی بالادست، چرخه هوادیدگی و تاثیر فعالیت‌های انسانی بر محیط زیست داشته باشد. شاخص‌های هوادیدگی نظیر WIP و CIA به طور گسترده در مطالعات هوادیدگی...

هدف این تحقیق تحلیل پیامدهای تغییر کاربری اراضی زراعی به باغی در غرب حوضة آبریز دریاچة ارومیه است. جامعة آماری تحقیق شامل تمام کشاورزان غرب حوضة آبریز دریاچة ارومیه است که اراضی زراعی خود را به باغ تبدیل کردند. با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه­گیری تصادفی- طبقه­ای، 150 باغدار سیب و انگور انتخاب شدند. داده های مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه و تکنیک مصاحبة رودررو گردآوری شد. روایی پ...

تخمین تابش خالص روزانه در مدیریت منابع آب، به‏ویژه در برآورد میزان تبخیر و تعرق، کاربرد گسترده‏ای دارد. در این پژوهش از مدل رقومی ارتفاع سنجندة ASTER داده‏های ماهواره‏ای سنجندة MODIS و یک مدل هندسی (مبتنی بر شیب و جهت) در تهیة نقشه‏های تابش خالص روزانه (Rn) در حوضة آبریز دریاچة ارومیه استفاده شد. در تخمین مؤلفه‏های تابش از محصولات مختلف سنجندة MODIS شامل آلبدو، ضریب گسیلندگی زمین و اتمسفر، دمای...

گونه  hedge & hub.-mor. hedysarum vanense از اطراف ارومیه واقع در شمال غرب ایران گزارش می شود. این گونه متعلق به بخشه hedysarum (=obscura). است و از نظر تاکسونومی با همه گونه های hedysarum شناخته شده در ایران تفاوت دارد. این گونه با داشتن نیام پایکدار 1تا 3 بندی، بندهای بیضوی پهن با رگه های مشبک عرضی و کرک های کوتاه از دیگر گونه ها به خوبی متمایز می شود. شرح گونه به همراه تصویر آن در این مق...