این نوشتار در پیوند با مقاله قبلی در شماره پیشین این نشریه، مقدمه ای کوتاه بر نخستین کوشش های ایرانیان برای توسعه اوضاع بهداشت عمومی و شهری به روایت اسناد به دست آمده از آرشیو اسناد تاریخی وزارت امور خارجه می باشد. در این بخش کوتاه تعداد محدودی از اسناد حاوی دستورالعمل های مربوط به لزوم انجام یک سری اقدامات بهداشتی در اواخر دوره قاجاریه ذکر می شود که خود گویای نخستین تلاش های رسمی و دولتی برای ...

0

تصویر و تصویرسازی در سراسر روزگار قاجار امری پراهمیت بود و میان محصولات تصویری این دوران، مضمون ابنیه و محیط مصنوع تقریباً همواره حضور داشت. اگرچه معماری قاجار بیشتر به عمل معطوف بود تا نظریه ، و شیوه های خود را در صُوَر مبسوطی از متون یا ترسیمات سامان نداد، در تمام آن عصر جریانی متکثر از تصاویر قابل ردیابی بود که بیش و پیش از بناهای ساخته شده، بناهای تصور شده را انعکاس می داد. مسئلۀ این پژوهش ارا...

یکی از بناهای مهم معماری دوره اسلامی ایران، مدارس علوم دینی می باشند که با شکل گیری نظامیه ها در دوره سلجوقی آغاز و با فراز و نشیبهائی تا دوره قاجار نیز ادامه یافت که اوج توجه به احداث مسجد – مدرسه ها در اوایل دوره قاجار و تا زمان تأسیس مدرسه دارالفنون می باشد. تلفیق و ترکیب دو عملکرد مسجد و مدرسه باعث شکل گیری نوآوری ها و خلاقیت های فضایی در معماری اینگونه بناها گشت که حتی در مدارس باشکوه صفوی...

یکی از بناهای مهم معماری دوره اسلامی ایران، مدارس علوم دینی می باشند که با شکل گیری نظامیه ها در دوره سلجوقی آغاز و با فراز و نشیبهائی تا دوره قاجار نیز ادامه یافت که اوج توجه به احداث مسجد – مدرسه ها در اوایل دوره قاجار و تا زمان تأسیس مدرسه دارالفنون می باشد. تلفیق و ترکیب دو عملکرد مسجد و مدرسه باعث شکل گیری نوآوری ها و خلاقیت های فضایی در معماری اینگونه بناها گشت که حتی در مدارس باشکوه صفوی...

بررسی و تامل بر مسئله سنت و مدرنیته یک امر مهم در فرهنگ ایران است. دوربین عکاسی خود یکی از مظاهر مدرنیته می باشد که در دوران قاجار به ایران وارد شده است.ارتباط با دنیای غرب تاثیر فروانی بر تصاویر به جای مانده از دوران قاجار داشته است. ورود به دنیای جدید و متفاوت مدرن غرب، روشنفکری، تجدد و ... همگی آنها به وضوح در تصاویر هنرمندان ایرانی دیده می شود. استفاده از لوازم جدید وارداتی غرب برای نشان دا...

در این مقاله تلاش شده است تا اشیای فولادی دوره قاجار بر اساس نوع تزیینات، در گروه های مجزا از دیدگاه موضوعی مورد توجه قرار گیرند. همچنین، تزیین گری ها و نقش اندازی های ویژه ای تفکیک شوند که مختص تزییناتی اقلام فولادی این عصر بوده است. خوانش دوباره اشیاء و اقلام فولادی بر اساس طبقه بندی های انجام گرفته در متن، این امکان را فراهم می آورد تا به موضوع های آرایه ها و ارتباطات میان کاربرد اشیاء و تزی...

بندر لنگه یکی از بنادر آباد و پر رونق سواحل شمالی خلیج فارس است. این بندر همزمان با تاسیس دولت صفویه و در پی آن ورود استعمارگران اروپایی به مشرق زمین و خصوصا خلیج فارس کم کم به صورت یک کانون تحولات در منطقه خلیج فارس درآمد و جایگزین بندر کنگ شد. رشد و رونق بندر لنگه در سال 1275ق/1841م با مهاجرت گسترده تجار بحرین به بندر لنگه سرعت زیادی یافت و طوایف مختلف بحرینی شامل آل بوسمیط و عتوبی از سرزمین...

تزیین در معماری مساجد و سایر ابنیه اسلامی جایگاهی رفیع دارد، چراکه علاوه بر زیبایی ظاهری از ارزش های والاتری نیز برخوردار بوده و ذهن جستجوگر را قبل از نمود ظاهری به معنای درونی رهنمون می سازد. در تحقیق پیش رو خصوصیات تزیینات معماری مسجد سید، به عنوان یکی از مهم ترین بناهای مذهبی دوران اسلامی ایران، و آخرین بنای معروف دوره قاجار در شهر اصفهان مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا مروری بر اندیش...