هذه الورقة تتوخّی وعلی ضوء المدرسة الأمیرکیّة فی الأدب المقارن، إنجاز مقارنة بین ملامح المدینة والمجتمع الإنسانی کأهمّ المضامین الشّعریّة المشترکه عند شاعر عراقی کبیر کالبیاتی ونظیره الإیرانی أحمد شاملو عبر منهج وصفی - تحلیلی وتحاول تحلیل منهجیّة توظیف المضمونین فی شعرهما وبیان جوانب اللّقاء والخلاف فی طریقة استخدامهما لدی الشّاعرین. وذلک بهدف إعطاء کلّ ذی حقّ حقه، ولوضع کلّ شاعر مکانه الخاص به فی أدبه، و...

چکیده والت ویتمن و احمد شاملو هر دو از شاعران مدرن و نوگرا هستند که مشترکاتی در شعر آنان از نظر فرم و محتوا دیده می¬شود. مضامین مشترک شعری همچون طبیعت¬گرایی، انسان¬گرایی، اهمیت دادن به مسائل سیاسی- اجتماعی و توجه به جسم در کنار روح و جان در آثار هر دو مشهود است. از نظر سبک شعری نیز هر دو به رهایی از قید و بند قافیه و به کارگیری کلام آهنگین و گشایش راه جدیدی در شعر معتقدند. شاملو همچون ویتمن، ...

چکیدهباستانگرایی از مهمترین ابزار آشنایی‌زدایی در کلام ادبی محسوب می‌شود. کاربرد زبان آرکائیک یا گریز شاعر از گونة زبان هنجار و به کارگیری ساخت زبانی گذشته که امروز در زبان معیار کاربردی ندارد، باستانگرایی نامیده می‌شود. این پژوهش بر آن است تا باستانگرایی را در شعر شاملو به روش توصیفی- تحلیلی مورد بحث و مداقّه قرار دهد. برای این منظور، پس از مباحث مقدماتی، مبحث اصلی در پنج مشخصۀ باستانگرایی آوای...

بررسی مرثیه به عنوان یکی از اصیل ترین اغراض شعری در شعر شاعرانی چون نزار قبانی عاشقانه سرای معاصر دنیای عرب و همچنین احمد شاملو به عنوان شاعر معاصر فارسی زبان که هر کدام سرآغاز حرکت بزرگ شعری در زبان عربی و فارسی بوده اند از اهمیت شایانی برخوردار است. با بررسی مراثی نزار قبانی در می یابیم که شاعر در زمینه مراثی فردی واجتماعی خود به مواردی همچون مرثیه اعضای خانواده ، جنگ اعراب با اسرائیل،اشاره ب...

استفاده از بیان غیرمستقیم و نمادپردازی در ادبیات فارسی پیشینه­ای دیرینه دارد. شاعران کلاسیک برای بیان مفاهیم عرفانی و صوفیانه از نماد استفاده فراوانی کرده­اند. در دوران معاصر از آنجا که دید شاعران آفاقی­تر از شعرای سنتی است و اندیشه­های سیاسی و اجتماعی در ذهن آنان بر اندیشه­های فردی ودید انفسی غلبه دارد، کاربرد نمادها نیز دگرگون می­شود و نماد در شعر معاصر برای بیان اندیشه­های سیاسی و اجتماعی به...

نا اگاهی از مراحل تاریخی و اجتماعی سیر تحول ادبایت فارسی مشکلات عدیده ای را به وجود آورده است. چگونه این تغییرات مدرن و غیر منتظره در ادبایت فارسی طی سال های اخیر به وجود آمده است؟ بدون شک این تغییرات نتیجه تبادلات فرهنگی و روابط متقابل کشور ها می باشد که این امر بواسطه ترجمه در حوزه های مختلف فراهم آمده است. ترجمه عامل اصلی دگرگونی اندیشه در این عصر می باشد و واسطه ای بود برای عبور فکر اروپایی...

بلقیس معشوق نزار قبانی به مانند آیدا معشوق شاملو، معشوقی متعالی است که به خاطر برتری های فکری و اخلاقی مورد توجه قبانی قرار گرفته است. به نظر می رسد که در طی بروز تحولات جدید در شعر و توجه به مضامین نوین، تغییری در نگرش شعرا به معشوق به وجود آمده است که بارزترین حالت آن را می توان در ترسیم سیمای معشوق در شعر شاملو و قبانی ملاحظه کرد؛ از این رو است که شاهد توجه به معشوق متعالی در شعر این دو شاعر...

ادبیات نیز چون هر پدیده ی انسانی دیگر، تحت تأثیر شرایط و فرهنگ جامعه و تفکر حاکم بر آن است. از آن جا که زن نیز جزئی از جامعه ی بشری است، خواه ناخواه وارد عرصه ی ادبیات شده است. حضور زن در ادبیات، تحت تأثیر تفاوت های فردی انسان ها و طبعاً زنان، گاه مثبت بوده و گاه منفی است. در شعر کلاسیک فارسی، به دلیل حاکم بودن نظام مردسالار بر جامعه، به زن به عنوان جنس دوم و موجودی در خدمت امیال مرد نگریسته می ...

با مرگ نادرشاه و جنگ های جانشینی بعد از وی- که میان فرزندان، عموزادگان و برخی از سردارانش چون کریم خان زند، آزادخان افغان و محمدحسن خان قاجار روی داد- از تسلط حکومت مرکزی بر منطقه قفقاز کاسته شد و حکمرانان آن منطقه، با مشاهده ضعف و سستی در حاکمیت ایران و برای حفظ منافع خود، دم از استقلال طلبی زدند و برخی از ایشان، به سمت قدرت نوظهور شمالی یعنی روسیه کشیده شدند. در زمان فرمانروایی زندیان، بجز اع...

سیر تکاملی شعر ایران حاصل تلاش شاعران بزرگی است که بی ادعا و تنها چشم انداز گسترده ای را در پیش روی فرهنگ و ادب این مرز و بوم ترسیم کرده اند. نیما یوشیج نقطه عطف شعر و شاعری در ایران است به گونه ای که در گذرگاه سنت به تجدد قرارگرفته و از این رو مطالعه و بررسی آراء و نظرات او در این باب اهمیت ویژه ای دارد. از سوی دیگر احمد شاملو بدون شک یکی از بزرگ ترین و برجسته ترین شاگردان نیما و البته شاعران...