جغرافیا از جمله علومی است که در دورۀ حکومت قاجاریه مورد توجه طبقۀ روشنفکر و نخبۀ جامعۀ آن روز ایران قرار گرفت و به عنوان یکی از دروس فرعی در برخی از مدارس این دوره هم‌چون دارالفنون و توسط معلمان دروس ریاضیات و مهندسی به شکل نوینی و با رویکردی کاربردی تدریس می‌شد. تألیفات نجم‌الدوله در این علم نقشی بسیار تأثیرگذار در گذار از شکل سنتی به نوین آن، که یکی از ویژگی‌های اصلی علم این دوره است، ایفا کر...

امروزه ایده تولید علم دینی در جهان اسلام ایده‌ای کاملاً شناخته شده است. این ایده پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به‌خصوص در سال‌های اخیر در ایران مورد بحث و گفتگو‌های بسیار قرار گرفته است. با وجود گرایش بسیاری که نسبت به تولید علم دینی در جامعه به‌وجود آمده است، این ایده با مخالفت تنی چند از اساتید ایرانی از جمله عبدالکریم سروش، علی پایا، مصطفی ملکیان روبروست. مخالفین علم دینی بر این باورند ک...

معصومه قاراخانی* سید آیت‌الله میرزایی**                                                             تاریخ دریافت: 10/7/93                                                  تاریخ پذیرش: 15/12/93چکیدهضعف فضای هنجاری، یکی از جنبه‌های بحثانگیز اخلاق علم از جمله  علم اجتماعی در ایران است. دستیابی به فضای هنجاری مناسب برای توسعه علوم اجتماعی در ایران مستلزم شناخت و فهم این فضا در فرایند آموزش، پژوهش، ...

    دموکراتیزه‌شدن روابط علم و جامعه: از باسوادی علمی تا تولید مشترک دانش     محمدامین قانعی‌ راد [1]   ابوالفضل مرشدی [2]     چکیده   این مقاله به بررسی وضعیت ایران و دیگر کشورهای جهان و تحلیل دیدگاه‌ها و تجربیات دانشمندان دورۀ مدرن در زمینۀ ارتباط علم و جامعه می‌پردازد. دانشمندان همواره خواهان ارتباط با جامعه و گروه‌های مردم بوده‌اند که بیشتر جریانی یک‌سویه و مبتنی بر منطق تک ­ گویی از دانشمن...

افزایش کیفیت سیاست‌گذاری برای پیشرفت علم و فناوری از اصلی‌ترین برنامه‌های کشورهای مختلف است که با توجه به زمینه خاص هر کشور، از کشوری نسبت به کشوری دیگر متفاوت خواهد بود. این موضوع مهم در ایران نیز به تبیین راهبردهای مؤثر بر سیاست‌گذاری علم و فناوری متناسب با شرایط و وضعیت ایران وابسته است. پژوهش حاضر مطالعه‌ای کیفی به روش آنالیز محتواست. مشارکت‌کنندگان در پژوهش را 23 نفر از خبرگان در زمینه پیش...

با استفاده از نمایه‌های ایران در مؤسسه اطلاعات علمی آمریکا (ISI) میزان مشارکت ایران در تولیدعلم جهانی در سال 2004 میلادی مورد بررسی قرار گرفته است. سهم ایران در تولید علم جهان در علوم پایه 36/0 درصد، علوم اجتماعی 08/0 وعلوم انسانی و هنر ناچیز است. صرف نظر از کشور ترکیه که مشارکتی بیش از 3/1 درصد در تولید علم جهانی دارد، اینک ایران در بین کشورهای مسلمان رتبه نخست را در تولید علم جهانی دارد. دانش...

هدف از پژوهش حاضر «بررسی چالش‌ها و موانع توسعه روزنامه‌نگاری علم در ایران»  با نگاه سیستماتیک و رویکرد بین رشته‌ای و کمک گرفتن از رشته‌های جامعه‌شناسی علم، فلسفه علم، اقتصاد علم، تاریخ علم و ارتباطات علم است. در این پژوهش از روش مصاحبه عمقی نیم‌ساخت‌یافته، در مصاحبه با روزنامه‌نگاران علم و متخصصان حوزه علم استفاده شده است. یافته‌های تحقیق  نشان می‌دهد که برخی از چالش‌های نهاد علم و سیاست‌گذاری ...

در دهه اخیر، حوزه مطالعات اجتماعی علم در ایران ازطریق انتشار دهها اثر علمی شکل گرفته است. ارائه تصویری روشن و علمی از پژوهشهای انجامشده در ایران نقطه عزیمت مهمی برای سیاستگذاران است. این فراتحلیل میتواند انباشت علمی داخل کشور را درقلمرو مطالعات اجتماعی علم به تصویر بکشد و با ترکیب مطالعات پیشین ایده ها و راه کارهای نوینی را به مدیران و سیاستگذاران حوزه علم عرضه کند. پرسش اصلی مطالعه حاضر این اس...