تاریخ‌گذاری سوره‌های قرآن کریم در شناخت درست آن‌ها و برگزیدن اقوال و آراء صحیح و ردّ سخنان ناصواب، بس مؤثر است. این امر خود بر شناختی دیگر استوار است که آن تعیین مکی یا مدنی بودن یک سوره است. علم مکی و مدنی، بسیاری از سوره‌های قرآن را بدون اختلاف مکی برمی‌شمرد و تعدادی کم‌تری را بدون هیچ سخن دگرسان، مدنی می‌داند ولی در خصوص اندک سوره‌هایی، اختلاف در مکی یا مدنی بودن را نشان می‌دهد. سوره عادیات، ...

به دلیل اختلاف نظرهای زیادی که در مورد افاده علم توسط خبر واحد و عمل به آن، و نیز اختلاف نظرهایی که در مورد حجیّت قیاس وجود دارد، تعارض میان خبر واحد و قیاس یکی از مباحث بحث برانگیز در علم اصول فقه به شمار می‌­آید. تعارض میان این دو، از نوع تعارض کلی یا از نوع تعارض جزئی است. تعارض جزئی میان خبر واحد و قیاس هنگامی ایجاد می­‌شود که یکی از این دو دلیل خاص و دیگری عام باشد. بنابراین دو حالت برای تع...

علامه طباطبایی(ره) از شمار فیلسوفان صدرایی است که علاوه بر تبیین آراء فلسفی صدرالمتألهین نظرات بدیعی را نیز در اندیشه های فلسفی اخذ کرده است. آیت الله مصباح یزدی از جمله شاگردان مرحوم علامه است که نقدهای گوناگونی بر آراء فلسفی ایشان ایراد کرده است. این تحقیق به بررسی تطبیقی آراء فلسفی این دو اندیشمند در امور عامه با روش تحلیلی- عقلی می پردازد. این دو فیلسوف در غالب مبانی حکمت متعالیه مثل یکدیگر...

تراکم کار در دادگاه های دولتی و تبعات ناشی از آن و مزایایی که حل و فصل اختلافات در خارج از دادگاه ها برای دولت ها و به ویژه طرفین اختلاف در بر دارد سبب رونق بیش از پیش داوری و ایجاد شیوه های جدید حل اختلاف شده است که با عنوان کلی «شیوه های جایگزین حل و فصل اختلاف» (adr) توصیف می شوند. در این میان، بعضی از این شیوه ها بر پایة نظر کارشناسی اختلاف را حل و فصل می کنند. برخلاف روش سنتی که نظر کارشنا...

تاریخ‌گذاری سوره‌های قرآن کریم در شناخت درست آن‌ها و برگزیدن اقوال و آراء صحیح و ردّ سخنان ناصواب، بس مؤثر است. این امر خود بر شناختی دیگر استوار است که آن تعیین مکی یا مدنی بودن یک سوره است. علم مکی و مدنی، بسیاری از سوره‌های قرآن را بدون اختلاف مکی برمی‌شمرد و تعدادی کم‌تری را بدون هیچ سخن دگرسان، مدنی می‌داند ولی در خصوص اندک سوره‌هایی، اختلاف در مکی یا مدنی بودن را نشان می‌دهد. سوره عادیات، ...

حضرت آیت‏الله‏العظمی خویی(ره) از فقهای بزرگ معاصر می باشد. اگر قرار باشد مکاتب فقهی را به نام فقیهان بشناسیم، دور از واقع نخواهد بود نامی از مکتب آیت الله خویی ببریم. شاگردان بی شمار، تقریرات درسی کم نظیر، تألیفات قابل توجه، آراء تأسیسی قابل عنایت و... از مشخصات مکتب فقهی ایشان است. از جمله کتب فقهی معظم له که در زمینه ی مباحث جزایی اسلام به رشته تحریر درآمده است، کتاب ارزشمند «مبانی تکمله الم...

اگرچه اختلاف و تعارض انسان­ها و جوامع بشری امری طبیعی است ولی باید از اختلاف غیرکارکردی دوری جست؛ چراکه گسترش این دسته اختلاف ها پیامدهای ویران گری دارد و موجب فروپاشیدن تفاهم، تعارف و تعاونِ شایسته­ی انسان ها می­شود و به ناکارایی و ناکارامدی جوامعِ انسانی می انجامد. در این نوشتار، برای رهایی از این معضلِ بزرگ و یافتن راهی برای چگونگی رفعِ اختلاف های غیرکارکردی، به تبیین «راهبرد متعالی در مدیریتِ حل...

پرسش از منشاء قرآن همواره از سوی مخالفان و موافقان دین اسلام مطرح بوده است. از قرن نوزدهم، این پرسش محور مطالعات بسیاری از مستشرقان قرار گرفت و دیدگاه های گوناگونی در این باره ارائه شد. در این مقاله، ابتدا اهمّ دیدگاه های اندیشمندان اسلامی درباره منشاء قرآن بیان شده است و آنگاه مهم ترین دیدگاه های قرآن پژوهان غربی در این باره به روش کتابخانه ای استقراء گردید که بر اساس آن، مشخّص شد که اهمّ نظرات د...

یا دقت در آراء و نظریات علماء علوم قرآنی ، این نظریه که علت اساسی توحید مصاحف در عصر عثمان ، اختلاف قراآت رایج در عهد وی بوده است، بیش از هر مطلبی به چشم می خورد. به عقیده نگارنده با رجوع به مصادیق ذکر شده در اختلاف قراآت – که در منابع به فراوانی از آن یاد شده – و با توجه به تعاریف مصطلح قرائت و قراآت، می توان نظریه رایج را ، قابل نقد و بررسی دانست؛ بنابراین باید ریشه های اختلاف قراآت را بار دی...