دراین پایانامه اندیشه های کلامی شیخ صدوق وشیخ مفید در شش فصل مورد بررسی و تطبیق قرارگرفته است.درفصل دوم به روش شناسی اندیشه های کلامی این دو اندیشمند پرداخته شده است که روش نقل گرایی صدوق بر عقل گرایی او غلبه دارد و مفید جنبه عقل گرایی را در مباحث کلامی بر روش نقل گرایی ترجیح می دهد. در فصل سوم ضرورت شناخت خدا، اثبات خدا و صفات خدا از دیدگاه صدوق و مفید مورد بررسی وتطبیق قرار گرفته است. فصل چها...

هرمنوتیک یعنی نظریه و عمل تأویل. عوامل تأویل گرایی گسترده و انگاره قرائت پذیری دین در مغرب زمین و به ویژه تاریخ مسیحیت عبارتند از: ابهام و ایهام در آموزه های دینی،تناقض‌ها و تعارض‌ها در مورد زندگی و سیره حضرت عیسی (ع)، چالش دین و خرد،ناسازگاری دین و دانش،تنگنای شریعت مسیحیت. اما آیین اسلام به سبب ویژگی‌های وحیانی بودن، یگانگی و یک‌دستی، سازگاری با عقل و علم، جامعیت، پویایی و برخورداری از اصل اج...

کمال ­گرایی یک ویژگی شخصیتی است که به شکل ­های گوناگونی تعریف شده، اما در اکثر این تعاریف تمایل به کامل بودن و برتر بودن مشترک است. تقسیم بندی کمال ­گرایی به دو نوع مثبت و منفی، سازگارانه و ناسازگارانه و سالم و ناسالم و یا به انواع گوناگون، از سال 1978 توسط هاماچک آغاز شد و تاکنون چندین نظریه ­پرداز اقدام به تأیید، تکمیل یا تغییر انواع ذکر شده توسط او کرده ­اند. جدیدترین تقسیم ­بندی، مدل 2*2 کم...

بنابر کثرت گرایی، حقیقت غایی یگانه، به صورتهای متفاوت در تمامی سنتهای دینی بزرگ، تجربه و درکمی شود. در این مقاله از میان سه نوع کثرت گرایی، کثرت گرایی هیک نقد و بررسی می شود.کثرت گرایی او بطور کلی بر دو اصل استوار است 1- الگوی معرفت شناختی کانت 2- انسجام گرایی درصدق.براساس الگوی کانتی، ماهیت حق فی نفسه فراتر از حدود مفاهیم بشری است این حق به تعبیر ادیان غربیاست که به صورت « حق نومنی » و به تعبی...

نظریه و گرایش علمی مدنی فارابی، با توجه به برخورد بنیادین، فراگیر، نظام مند و غایی در عرصه عین یا پدیده مدنی، ذهن یا تعقل مدنی و علم یا یافته های مدنی و حتی عمل یا روابط و رفتار مدنی، ظرفیت بالایی برای باز سازی دوران جدید و پیش روی دارد و کارآیی روزافزونی می یابد. این نظریه با رویکردی مستقل و معتدل، قابلیت والایی برای ورود به چالش علمی سیاسی، اجتماعی معاصر و پاسخ گویی به نیازهای علمی و عملی حاض...

همواره سخن از انقلاب کپرنیکی کانت در معرف تشناسی گفته شده است، اما چگونگی و استلزا مهایآن هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد. مسأله ی شناخت که همواره دغدغه ی اصلی کانت به شمارمی رفت، او را بر آن داشت تا با الهام از انقلاب کپرنیک در عالم نجوم، جایگاه ذهن و عین را درمنظومه ی معرفت شناسی خویش، تغییر دهد و با قول به محوریت ذهن، انقلابی در فلسفه پدید آورد.او با تشخیص گزار ههای جدیدی به نام گزار هه...

اومانیسم یا انسان­محوری نهضتی است برخاسته از تفکر روشنفکران قرون وسطا. شاید بتوان رویگردانی از خدامحوری و روی آوردن به انسان­محوری را در دوران جدید واکنشی در مقابل افراطی­گری­ها و سوء استفاده­های کلیسا و اربابان آن در قرون وسطا دانست. این اندیشه با نگرش انسان­محوری به جای خدامحوری به انسان جایگاه خدایی داد. نوشتار حاضر، بعد از تبیین موضوع، درصدد است تا، در گام نخست، دیدگاه اسلام در مورد انسان ...

مقالۀ حاضر سیر تحول و دگرگونی رویکردها و چشم اندازهای علم گرایی است از تجربه گرایی خام سده های اولیۀ دورۀ مدرنیته تا نگرش های پست مدرن مورد بحث قرار می­دهد. جریان علم گرا  از چگونگی تحول در تجربه گرایی خام و گذار آن به اثبات گرایی و اثبات گرایی منطقی، سپس چگونگی گذار از اثبات گرایی منطقی به ابطال گرایی و همچنین به وجود آمدن تحول و دگرگونی در نگرش های پوزیتیویستی و ابطال گرایانه و تغییر  آن به ن...

  زهرا خیراللهی*     این نوشتار، درصدد بیان راهکارهای حیاتی دین ونقش آن در سرنوشت فردی واجتماعی انسان است. وهمچنین مکانیزم حساس عقل در قلمرو دین مورد بررسی وتحلیل قرار می‌گیرد. در بخشی آسیب شناسی عقل ودین مورد تحلیل قرار گرفته و در بخشی دیگر، به رابطه تنگاتنگ آن دو پرداخته شده است. همچنین حجیّت ذاتی عقل ووحی مورد بحث قرار گرفته و تعهد دینی...