«شایسته‌سالاری» در نظام مدیریتی، از مسائل مهم اخلاق حرفه‌ای است که این مقاله به بررسی آن در دیوان رسائل دوره عباسیان می‌پردازد و با توجه به نوشته‌های نظریه‌پردازان آن روزگار در این‌باره، از پای‌بندی عملی به این ارزش گزارش می‌کند و به بازخوانی سیر تاریخی و اهمیت منصب دبیری و شروط به دست آوردن آن از دید عالمان و رجال دیوانی عصر عباسیان و میزان انطباق بین انتصاب‌ها با معیارهای دیوانی و منصب دبیری ...

امویان و عباسیان (دوره اول) تلاش‌های بسیاری برای کسب مشروعیت انجام دادند. امویان در این جهت با طرح مبانی همچون انتساب به قریش، خونخواهی عثمان، نیابت از عمر و عثمان و عصبیت عربی و عباسیان نیز با طرح مبانی دیگری همچون انتساب به قریش، خونخواهی حسین×، نیابت از ابوهاشم و وراثت، سعی نمودند اکثریت جامعه را به پذیرش خلافت خود متقاعد نمایند. ولی چون خلافتشان با تمام اقداماتی که برای کسب مشروعیت انجام دا...

عباسیان در طول دوره دوم حکومتشان عصری همراه با برخوردهای نظامی با همسایگان خود، به ویژه با بیزانس پشت سر گذاشتند. از ویژگی¬های اصلی این دوره، برخوردها و مقابله¬های فکری، فرهنگی و سیاسی، نظامی و اقتصادی می باشد. عباسیان در طول نبردهای گوناگونی که با امپراتوری بیزانس داشتند، توانستند در بیشتر موارد آنها را مجبور به عقب نشینی نمایند و تا عمق سرزمین بیزانس پیش روند و بنابراین، مردم تابعه بیزانس دو ...

به قدرت رسیدن خاندان عباسی، یکی از وقایع مهم و تاثیرگذار تاریخ اسلام و جهان است. آنان پس از ساقط کردن بنی امیه با ترفندهای مختلف بیش از 500 سال بر جهان اسلام فرمانروایی کردند. یکی از عوامل تسلط عباسیان همراه نمودن علویان، که قرابت نزدیکی با پیامبر اسلام (ص) داشتند، بود. استفاده از « شعارالرضا من آل محمد» یکی از ابزارهای غصب حکومت، و در ظاهر واگذاری آن به علویان بود. عباسیان پس از کسب قدرت و...

با پیروزی عباسیان و برچیده شدن بساط بنی امیه ، علویان که از پیش برای بدست گرفتن زمام امور حکومتی در تدارک بودند از صحنه سیاست کنار گذاشته شدند آنان همواره مهم ترین رقیب سیاسی عباسیان محسوب می شدند و به حقوقی که خود را مستحق کسب آن می دانستند چشم داشتند . به همین دلیل در طول خلافت عباسی با فعالیت های سیاسی، نظامی و فکری و فرهنگی مشکلات بسیاری برای آنان فراهم کردند. ویژگی های نسبی علویان و پیوس...

خراسان بزرگ در ادوار مختلف تاریخ، یکی از بزرگترین حوزه­های تمدن ایران را در بر می­گرفته است و در طول تاریخ ایران از جایگاه ویژه­ای برخوردار بوده است و این اهمیت و اعتبار را در دوران اسلامی نیز حفظ نموده است. حوادث رخ داده در روزگاران بعد از فتح خراسان به درستی نشان می­دهد که این ناحیه می­تواند در قرون نخستین هجری نیز مرکز شغل سیاسی، اقتصادی و مذهبی در برابر عراق به حساب آید. به خصوص نقش و اهمی...

آغاز رهبری خلیفه، ناصرلدینِ الله (575-622 ق) نقطة عطفی در تاریخ اواخر حکومت عباسیان محسوب می شود؛ چرا که روی کار آمدن وی پس از یک دوران رکود قدرت در خلافت عباسی صورت گرفت. آن چه در این دوران اهمیت دارد راه یافتن شیعیان به عنوان بخشی از کارگزاران حکومتی به ساختار قدرت است، به گونه­ای که توانستند با حضور در ارکان مختلف حکومت، دست به فعالیتهایی برجسته تا سقوط بغداد از سوی مغولان بزنند. این مقاله با...

پس از ظهور اسلام، علم طب از نخستین علومی بود که مورد توجه مسلمانان واقع شد و مخصوصاً در دوره نهضت علمی اسلامی در دوره خلافت عباسیان شتاب گرفت، کتابهای طبی از یونانی، سریانی، پهلوی و سانسکریت به عربی ترجمه شد و دانش طب ملل دیگر نیز در میان مسلمانان راه یافت. دانشمندان مترجم مانند اسحاق بن حنین کندی و پسرش حنین بن اسحاق و ثابت بن قره به ترجمه آثار علمی پرداختند و اطبای بزرگ و داروشناسان مشهوری ظهو...

اقلیت های دینی در بیشتر دوران های تاریخی در جوامع مختلف وجود داشته اند؛ اما تعامل حاکمیت ها با این گونه اقلیت ها همواره یکسان نبوده است. حکومت اسلامی نیز از همان بدو تاسیس در مدینه با اقلیت های دینی یهودی، مسیحی و غیره روبرو بود؛ لذا در اسلام نیز برای حضور این اقلیت های دینی تحت سیطره حکومت اسلامی قوانینی گذاشته شد که براساس آن ایشان در جامعه اسلامی باقی ماندند. پژوهش حاضر در صدد بررسی وضعیت اق...

تاریخ اسماعیلیان نزاری ایران در زمان فرمانروائی دولت سلجوقیان با فتح قلعه الموت به رهبری حسن صباح در 483ه.ق، آغاز و تا سقوط آن بدست مغولان در 654ه.ق، ادامه یافت، آنچه در این پژوهش بررسی شده است، علل و انگیزه های ترور و حذف فیزیکی مخالفان توسط اسماعیلیان نزاری(483-654ه.ق)، و واکاوی چرایی و چگونگی انتخاب خط مشی مسلحانه در برابر مخالفان است. در این پایان نامه سوالات برمبنای روش پژوهش تحقیقات تاریخ...