جنبش ادبی رمان نو یکی از جریان‎های پیشرو و شالوده‎شکن در داستان‎نویسی جهان بوده‎است. این جریان ادبی در فرانسه بسیاری از اصول داستان‎نویسی سنتی را تحت‎الشعاع قرار داد و نوعی شالوده‎شکنی در عرصۀ نوشتار و سنت‎های ادبی به وجود آورد. رمان نو که از جریان‎های تأثیرگذار ادبیات مدرن به شمار می‎رود در جامعۀ ادبی ایران نیز نویسندگان و علاقه‎مندانی را به خود جلب کرد. در دوره‎ای که رئالیسم وجه غالب داستان‎ن...

ناز و نیاز یکی از مضمون های غنایی متداول در غزلیّات عاشقانه و عارفانه ُ ادبیّات فارسی است و شاعران و عارفان هر یک به نوع خویش این مضمون را در اشعار به کار گرفته اند. اساس روابط در اشعار عاشقانه و عارفانه بر پایه ُ عشق استوار شده و معشوق اهل ناز و عاشق پر از حسّ نیاز است. در تمامی این روابط، زمانی که معشوق روی به ناز می آورد، طرف مقابل یعنی عاشق نیز خریدار ناز شده و احساس نیازمندی در او نمایان می گرد...

در سخن جاودانه و شعر سحرآمیز حافظ شیرین سخن‘ هرچیزی به طرز زندانه ای جای گرفته آنچنان که گویی لسان الغیب آن را برای اولین بار در دیوان آسمانی خویش به کار برده است و طرحی نو درانداخته. در بررسی دیوان حافظ شیرازی بی درنگ درمی یابیم که باد جایگاه ویژه ای دارد ‘ چرا که سریع و بی دریغ و بی دریغ وظیفه آوردن و بردن خبر را برای عاشق و معشوق بر عهده دارد. در سحر کلام خواجه شیراز‘ باد و انواع آن چون صب...

همه ­عاشق­ انگاری یا باور به سریان عشق در همه موجودات و مراتب هستی، هم در آرا ابن­ سینا و هم در اندیشه سهروردی به چشم می­خورد. شیخ­ الرئیس دو تعریف از عشق بیان می­کند که در یکی تنها کمال اخذ شده و در دیگری علاوه بر کمال، ادراک نیز ملحوظ شده است. بنا بر تعریف نخست، هیچ موجودی از شمول عاشقی بیرون نیست، هر چند بیش­تر اشیا به عشق خویش عارف نیستند. این عشق شامل دو گونه عشق طبیعی و ارادی است. عاشقی د...

عشق در تصوف عاشقانه روزبهان بقلی جایگاه ممتازی دارد. این عارف بزرگ قرن ششم قدر ادامه سنّتی که از قرون قبل آغاز شده بود، مفهوم عشق را به شکل برجسته ای در آثارخود، به ویژه در عبهر العاشقی ، ن مطرح کرد. در واقع روزبهان بنای طریقت خویش را درتصوف بر عشق نهاد و گسترۀ این مفهوم در اندیشۀ وی تا بدان جاست که عشق را در تماممراتب هستی، از بالاترین تا نازل ترین مرتبه ساری می داند. از نظر او عشق از صفات حقاس...

امروزه رمان غالب ترین ژانر ادبی معاصر است. از میان تمامی طرفداران رمان، سهم زنان در این حوزه، چه در قالب نویسنده و چه در مقام خواننده به طور روزافزون در حال افزایش است به نحوی که بسیاری از صاحب نظران از زنانه شدن ادبیات سخن می گویند. این مقاله به توصیف همین ابعاد می پردازد. متأسفانه در زمینه ی رمان خوانی ایرانیان آماری دقیق و مناسب در دست نیست و لذا نتایج تجربی موجود در مقاله، نتیجه ی مجموعه ای...

رمان شب هول، که به دلیل انتشار در بحبوحه انقلاب اسلامی با اقبال زیادی مواجه نشده است، ازنظر ساختاری و تکنیکی نوآوری هایی دارد که آن را در جایگاه درخورتوجهی نزد خوانندگان، داستان نویسان و منتقدان قرار می دهد. به دلیل پیچیدگی روایت و دشوارخوانی این رمان، در معدود نقدها و تحلیل های منتشرشده اختلاف نظرهایی درباره کیستی راوی و ترتیب زمانی روایت های مختلف داستان دیده می شود. این مقاله رمان شب هول را ...

در این نوشته قصد داریم کارکرد، انواع و جایگاه گفت‏وگو را در رمان آواز کشتگان بررسی کنیم. این رمان رئالیستی در ترسیم اوضاع سیاسی- اجتماعی عصر خود و مخلد کردن مشقت‏های مبارزات سیاسی یک نسل اهمیت خاصی دارد. در این رمان، گفت‏وگو هم به عنوان یکی از مهم‏ترین عناصر داستان و هم به عنوان یکی از سازه‏های ساختار رمان و هم به عنوان یکی از راه‏های خلق و معرفی شخصیت‏ها نقش و کارکرد خاصی دارد. براهنی از انواع...