گویش خلجی از گویش­های کهن ترکی در ایران به­شمار می­رود. این گویش، به­علت قرار داشتن جغرافیای تکلم آن در قلب مناطق فارسی­زبان، با دیگر گویش­های ترکی تبادلی نداشته­است. گویش خلجی تغییرات زبانی بسیارگسترده­ای را در اثر همزیستی و مراودات اجتماعی با فارسی معیار پذیرفته­است. هدف این مطالعه بررسی عوامل دخیل در این اثرپذیری در گویش خلجی مهاجران ساکن تهران است. در این پژوهش، تغییرات واژگان و طرز گفتار م...

رابطه­ی ادبیّات فارسی و ادبیّات ترکی  به دلیل خویشاوندی سببی که میان آنها پیش آمده است، رابطه­ای نسبتاً دیر پاست. که طیّ قرون متمادی ضمن بهره­مندی از آبشخور غنی آموزه های دینی همواره در تعامل با هم بوده­اند. به یمن همین داد و ستد مبارک تعداد زیادی از شعرای نغزگوی هردو زبان به طبع آزمایی پرداخته­اند. از این میان میرزا ابوالحسن راجی تبریزی، شاعر قرن سیزدهم هجری قمری، که بی­تردید یکی از شعرای بزرگ ذول...

چکیده موضوع پایان نامه حاضر مقایسه صرفی اجزای کلام در گویش ترکی روستای «همه کسی» و گویش ترکی شهر«بهار» در استان همدان است. یافتن تفاوت های موجود در اجزای کلام دو گویش مد نظر نگارنده بوده است. از 1323 نمونه ذکر شده در پایان نامه، حدود 750 مورد به گویش «همه کسی» و 558 مورد به گویش «بهار» تعلق دارد. پایان نامه حاضر در پنج فصل، به ترتیب زیر تنظیم شده است: 1. «کلیات پژوهش» 2. «مبانی نظری تحقیق» ...

مقالۀ حاضر به توصیف و تحلیل نمونه­هایی از فرایندهای واجی همگونی، درج و هماهنگی واکه­ای در ترکی قشقایی می­پردازد. داده­های مورد نیاز جهت انجام این تحقیق از طریق مصاحبه با 6 گویشور بومی در محدودۀ سنی 25 تا 60 سال جمع­آوری شده است. علاوه بر این از شمّ زبانی یکی از نگارندگان به عنوان گویشور بومی این گونۀ زبانی و هم­چنین از منابع مکتوب نیز در جمع­آوری داده­ها استفاده شده­است. داده­های ارائه شده در ای...

دوگان­سازی پدیده­ای زبانی است که برخی از انواع آن در همة زبان ها دیده می­شوند و برخی دیگر تنها در برخی زبان ها. در پژوهش حاضر به بررسی پدیدة دوگان­سازی در زبان ترکی، به ویژه گونه­ای از دوگان سازی ناقص، می پردازیم. با توجه به داده­ها و در ارتباط با پرسش نخست پژوهش، می­توانیم بگوییم که دوگان­سازی کامل در زبان ترکی و آن دوگان­سازی که در دستور سنتی زبان فارسی بدان اتباع گفته می­شود، عملکرد و سازوکا...

آذربایجان سرزمین بسیاری از داستان‌های عاشقانه است و «خسرو و شیرین»، «اصلی و کرم»، و«محمد و پری» نمونه‌های نابی از این داستان‌هاست. «اصلی و کرم» از جمله داستان‌های عاشقانه در سرزمین نظامی است که به زبان ترکی در میان مردم آذربایجان رایج است و شباهت‌های زیادی با داستان «لیلی و مجنون» دارد. داستانی که مردمان آذربایجان با آن زندگی می‌کنند و همچون «لیلی و مجنون» که نماد عشق‌اند، «اصلی و کرم»...

دیوان کاشغری، گرچه بیشتر در زمینۀ زبان و ادبیات ترکی به رشتۀ تحریر درآمده است،لکن مقدمۀ نسبتاً طولانی آن در تاریخ ترک و گویش های ترکی و نیز اطلاعات قابلتوجه در تاریخ سیاسی، ادبی، اجتماعی، فرهنگی و جغرافیای تاریخی و اصطلاحاتدیوانی در سده های چهارم و پنجم هجری، که مؤلف خود از افراد دخیل در سازمان هایحکومتی بوده است، این اثر را در ردیف منابع مهم خاصّه در زمینه های تاریخی وجغرافیایی و تشکیلات اداری ا...

مثنوی سرایی در ادبیات ترکی از قرن 13 م رواج پیدا کرده است و بعد از آن شاعران در موضوع های متعددی در این زمینه طبع آزمایی کرده اند. یکی از موضوعاتی که در ادبیات ملل بویژه در ادبیات فارسی و ترکی مورد توجه شاعران بوده است و در مثنوی ها به آن نگاه ویژه ای داشته اند، داستان حضرت یوسف (ع) است. این داستان از معروف ترین داستان های مربوط به پیامبران الهی است که ابتدا در کتاب مقدس، سپس در قرآن کریم و تفا...

در این پایان نامه، ساخت موضوعی و نحوه ی واگذاری حالت دستوری به سازه های اسمی آن در زبان ترکی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا به طور مختصر به آرایش جملات و ساخت موضوعی در این زبان پرداخته شد. سپس نظام حالت دهی در این زبان به طور مفصل توصیف شد.همچنین پدیده حالت بخشی چندگانه (dom) در مورد زبان ترکی به اثبات رسید.طبق این پدیده در برخی از زبانها که دارای حالت بخشی آشکار می باشند، خصیصه جانداری،مشخص بودن...

زبان خلجی از زبان های باستانی و از خانواده زبان ترکی است که به آن ترکی باستان نیز می گویند. این زبان که امروزه گویشوران اندکی در حدود 40 هزار نفر در ایران دارد نسبت به زبان ترکی آذری و استانبولی و غیره، اصالت خود را حفظ کرده است. خلج ها بنا به دلایلی که به آن ها اشاره خواهیم کرد تحت تأثیر عمیق زبان پارسی قرار گرفته تا بدانجا که عده بسیاری از آنان زبان خود را فراموش کرده و به تحصیل و تکلم زبان پ...