یکی از راه های شناخت ادبیات یک دوره، نقد و بررسی دقیق آثار ادبی و قضاوت بر مبنای واقعیّت های موجود آن دوره است. شعر دوره مشروطه که حدِّ واسط شعر سنتی و شعر نو محسوب می شود، از جهات گوناگون درخور توجه است. در این مقاله به دنبال آن هستیم که به بررسی نقدِ بلاغی دورۀ مشروطه با تأکید بر اشعار میرزادة عشقی و ابوالقاسم لاهوتی به عنوان دو شاعر مهم این دوره بپردازیم. برخلاف تصور رایج، نقد بلاغی تنها در شناخ...

امام علی (ع) در خطبه­ی­ یکصد و یازدهم نهج البلاغه، بسیاری از صنایع ادبی و تمهیدات زبانی را هنرمندانه به خدمت گرفته است. یکی از شیوه های سبک ساز ایشان، استفاده­ی گسترده از ساخت های همپایه است. امام­(ع) روش­های مختلفی، از جمله تقویت موسیقی و آهنگ کلام و تأکید بر سخنان، با هدف انتقال پیام های خود، از این ساخت ها استفاده نموده است. ساخت ها­ی همپایه در این خطبه، دو سازه­ای، سه سازه ای و زنجیره ای اس...

چکیده الف)موضوع وطرح مسأله(اهمّیِت موضوع و هدف) : این پایان نامه شامل مباحث بیانی و بدیع معنوی و لفظی در پنجاه قصیده قاآنی است . ب)مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع چارچوب، نظری و پرسشها و فرضیه ها : در این قسمت لازم است موارد بدیع لفظی ، بدیع معنوی و بیان را در قصاید مورد نظر ، مورد مطالعه و بررسی قرار داد . پ) روش تحقیق : بر اساس کتب بدیعی دکتر شمیسا و دکتر کزّازی و همایی ؛ صنایع بدیع لفظ...

بدون شک فرامرزنامه یکی از زیباترین آثار حماسی ایران بعد از شاهنامه ی عظیم حکیم ابوالقاسم فردوسی است که شناخت هر چه بهتر و بیشتر این اثر، بر میزان درک، فهم و پی بردن به میزان جذابیت شاهنامه تأثیری مستقیم خواهد داشت. در این پایان نامه که موضوع آن بررسی "صور خیال در فرامرزنامه" است، با کمک علم بیان به بررسی تصاویر شعری اثر پرداخته شده است و با معرفی عناصر سازنده صور خیال، راه برای شناخت بیشتر علاق...

این مقاله درصدد اثبات وجود ساخت شبکه­ای در غزل کلاسیک فارسی است. در ابتدا به تعریف مفهوم ساخت شبکه­ای پرداخته­ایم و در ادامه نشان داده­ایم که در غزل تمهیدات و مؤلفه­هایی وجود دارد که می­توان مجموعة آنها را در قالب دو گروه «سازه­های زبانی» و «سازه­های موسیقایی» جای داد. تکرار، ارجاع، هم­آیی، هم­معنایی، تضاد، جایگزینی و شمول معنایی، از تمهیدات مربوط به سازه­های زبانی، و وزن، قافیه، ردیف، تجنیس، ر...

این مقاله درصدد اثبات وجود ساخت شبکه­ای در غزل کلاسیک فارسی است. در ابتدا به تعریف مفهوم ساخت شبکه­ای پرداخته­ایم و در ادامه نشان داده­ایم که در غزل تمهیدات و مؤلفه­هایی وجود دارد که می­توان مجموعه آنها را در قالب دو گروه «سازه­های زبانی» و «سازه­های موسیقایی» جای داد. تکرار، ارجاع، هم­آیی، هم­معنایی، تضاد، جایگزینی و شمول معنایی، از تمهیدات مربوط به سازه­های زبانی، و وزن، قافیه، ردیف، تجنیس، ر...

اهمیت صنایع شعری در زیباسازی شعر و ایجاد بستری مناسب برای انتقال موثّر مفهوم و محتوا بر کسی پوشیده نیست. در این میان صنایع بدیعی سهم چشمگیری در زیباسازی سخن و آفرینش هنری مطلب دارند. از این رو صنایع تضاد، پارادوکس و آیرونی با هدف بررسی کارکرد زیبا شناسانه آنها در اشعار حافظ مورد بررسی قرار گرفت. این رساله در پنج فصل به بررسی آفرینش های هنری کلام حافظ در قالب این سه آرایه می پردازد. فصل اوّل مشتمل...

1- نقد زیباشناختی آرایه های ادبی: قدیما علم بدیع را علمی دانسته اند که از وجوه تحسین کلام بحث می کند؛ البته بحث از محسنات باید بعد از رعایت کلام با مقتضای حال و وضوح دلالت باشد؛ اما در باب اینکه وجوه تحسین کلام و اسباب زییایی کدامند و چه تأثیری در تخییل سخن دارند، بحث دقیق و روشنی نشده است و همین امر باعث شده است دانش بدیع بیشتر از علم معانی و بیان همواره دستخوش بازی و اصطلاح سازی قرار بگیرد ...