مقاله اشاره به منشأ و چکونگی پیدایش موضوع قصهء شرقی عاشق غریب دارد. قصهء عاشق غریب لرمانتف در سال 1837 نوشته شد، سالی که نثر اولیة لرمانتف یعنی (و ا دیم و شاهزاده لیگوفسکایا) را از قهرما ن عصر ما جدا نمود. در این زمان تحولی در افکار هنری لرمانتف صورت گرفت که بی تأثیر بر نثر دورهء دوم نویسنده نبود. اگر موضوع اصلی برخوردهای عشقی نثر اولیهء او خیانت عشقی است، ولی هر برخورد عشقی در قهرمان عصرما نمو...

«نفثه المصدور» کتابی است که «شهاب‌الدین محمدخرندزی نَسَوی» منشیِ «جلال‌الدین خوارزم شاه» (28‌ـ‌617 ه‍ ق) در اوج حملة مغول و در روزگار خانه به دوشی خود در سال 632 ه‍ .ق. نوشته است. نثر کتاب با آرایه‌های ادبی درهم پیچیده شده است به طوری که نثر «نفثه المصدور» با شعر برابری دارد و احاطة نویسنده به آرایش‌های کلامی و نیز در به کارگیری تصویرهای شعری، نثر کتاب را تا حدِّ شورانگیزیِ شعر بالا برده است. در این ...

موضوع این پژوهش ادبی، بررسی مختصات نثر بینابین و بیان ویژگی های آن با نگاهی به آثار منثورقبل و بعد از آن است. برای حصول این امر مقایسه ی تاریخ باعمی و تاریخ بیهقی (به عنوان نمایندگان روشنی از نثر ساده و نثر بینابین) برگزیده شد. سبک و نحوه ی بیان و گزینش خاصی از واژه ها و تعابیر و عبارات در هر دو اثر به ویژه (تاریخ بیهقی)، توجه خواننده را به خود جلب می کند. در این پژوهش با بیان مقدماتی از نثر، د...

قائم مقام فراهانی نویسندۀ بزرگ ادبیات کلاسیک و یکی از نقاط عطف تاریخِ نثر فارسی است که نثرش سبب تحول در ادبیات مشروطه شده است. کار عمدۀ وی رهاساختن نثر از پیچ و خم عبارت پردازی های رایج در عهد صفوی و تیموری، و پیرایش نهال انحراف از شیو ۀ متداول نثر مصنوع و کم محتوای آن زمان بوده است. نثر این اثر از نظر شاخصه ها و شگردهای ساده نویسی عناصر زبان عامیانه بسیار ارزشمند است. نوشتار حاضر سبک منشآت قائم...

قرینه ‏پردازی، تکرار متوازن الگوی واحدهای زبانی در متن و از فنون مهم صورتگرایانه است که در شکل گیری فرم نثر و نظم پارسی، به ویژه نثر فنی و مصنوع روایی، داشته است. مشخص کردن وزن و جایگاه قرینه‏ پردازی، نه تنها در بازشناسی بوطیقای متن، بلکه در شناخت سازمان ذهنی مؤلف نیز اهمیت زیادی دارد؛ چراکه قرینه‏ پردازی، متن منثور را به متن منظوم شاعرانه مانند می کند. هدف از این پژوهش توصیفی- تحلیلی که مبتنی ...

ترجمۀ تفسیر طبری، فراهم آمده در زمان سامانیان، قدیمی‌ترین ترجمۀ فارسی قرآن و از قدیمی‌ترین کتب نثر فارسی است. بررسی ویژگیهای نثر این کتاب که مطابق با نثر معیار آن روز و دور از حالت روایی و شاعرانه است، می‌تواند به خوبی بیانگر زبان نثر اوایل دورۀ فارسی دری باشد. در این مقاله‌ ما به بررسی شش ویژگی افعال متعدّی، پیشوند در فعل، مجهول و انواع آن، صیغۀ دعایی، لازم یک شخصه و استعمال افعال متروک و مستعم...

توجه به ادبیات داستانی معاصر و نقد و بررسی آن به کمک شیوه هایی به جز نقد سنتی که تا به امروز بیشتر مورد توجه بوده است، دریچه های تازه ای را بر روی ادب دوستان می گشاید. در این مقاله، نظریات مکتب فرمالیسم روس و لیچ، زبان شناس انگلیسی، مـورد توجـه قرار گرفته است، کـه از دیدگـاه ادبـی و زبان شناسی به آثار ادبی نگاه می کنند، چند اثر از هوشنگ گلشیری، نویسندۀ معاصر، پژوهش و بررسی شده است.

بااین که تصور می شود سبک نثر فارسی در طول تاریخ کهن خود اصول ثابتی داشته،اما تحولات چشمگیری در آن رخ داده است.اگر چه درسیر تحول سبک نثرعوامل درون متنی و برون متنی بسیاری تاثیردارد،اما یکی ازاین عوامل مهم،حضور و ظهور نویسندگان صاحب سبک و فردیت های خلاق است.نویسندگانی که بیشترازآنکه از جامعه و سبک دوران خود تاثیر بپذیرند،با جسارت ونو آوری های خودبر آن اثر نهاده اند.ابوالفضل بیهقی یکی از این نویسن...